ТадқИҚот мақсади: тупроқни очиқ кесиш шароитида ишлаётган иш органлари таъсири остида деформацияланиш ва парчаланиш қонуниятларини аниқлаш асосида энергия-ресурстежамкорликни

3. JT texnologik jarayonini tashkil qilish. ATK sida avtomobil-lar uchun JT ishlarini

bajarish talabga muvofiq, JT zonasidagi texnolo-gik uskunalar bilan jihozlangan postlarda

olib boriladi.

Baozi bir texnologik operatsiyalar, TX-1 va TX-2 postlaridagi bajariladigan ishlar bilan

bog’liq bo’lganligi uchun, ularni TX davrida bajarish maqsadga muvofiq bo’ladi. Bu ishlar

qo’shimcha ko’chib yuruvchi maxsus ishchilar yordamida bajariladi. JT ishlari ikki xil,

agregat va yakka usulda olib boriladi.

Agregat usuli.

- buzilgan agregat va uzellarni, avvaldan ta’mirlab qo’yilgan yoki yangisiga almashtirishdan iboratdir.

Yakka usul-avtomobilni agregat yoki mexanizmini tuzatib, yana o’z o’rniga qo’yishdan iboratdir.

ATK sida ishchilar mehnati quyidagi usullarda tashkil etishlishi mumkin:

1) Maxsus brigadalar usuli; 2) Kompleks brigadalar usuli; 3) Agregat-uchastkalar usuli Maxsus brigadalar usulida TX va JT ishlarining har bir turi maxsus brigada

• KXK, 1-TXK, 2-TXK va JT ishlarini bajaruvchi brigadalar, barcha ishlarni bajara oluvchi mutaxassis ishchilar bilan mujassamlashtiriladi. Bu usulda boshqarish ishlari osonlashadi va bir xildagi ishlar bajaruvchi uchastkalar tashkil qilinadi, hamda bajarilgan ishlarni hisobga olish osonlashadi.
• Bu usulning kamchiliklaridan biri, avtomobil texnik holatiga javobgarlik susayadi. Bu o’z navbatida avtomobillarni JT ishlarida turib qolishiga, texnik tayyorgarlik koeffitsientini kamayishiga olib keladi.
• Bu usulni mavqeini oshirish uchun ATK sida "Ishlab chiqarishni markaziy boshqarish markazi (SUP) yoki TXK va JT ishlarini kompleks boshqarish tizimini tashkil etish (bunda, har bir ishchining o’z ishiga bo’lgan masuliyati oshadi) zarur.
• Kompleks brigadalar usuli. Bu usulda ATK larida 1-TXK, 2-TXK va JT ishlarini alohida-alohida guruh avtomobillarga bajaruvchi kompleks brigadalar tuziladi.
• TXK va JT ishlari markazlashgan holda olib boriladi. Brigadalar alohida-alohida mutahassisliklarga ega bo’lgan ishchilar bilan komplektlanadi. Bu usulda ham, har bir ishchining javobgarligi sezilarli darajada emas, JT ishlarini hajmi oshadi.

• Oqimiy usulni tashkil qilish qiyinlashadi. Barcha moddiy texnika materiallari brigadalar orasida bo’linib ketadi, bu o’z navbatida ulardan samarasiz foydalanishga olib keladi. Bu usulning qulayligi, TXK va JT ishlarini bajarishdagi javob- garlik brigada zimmasiga tushadi.
•