Tadbirkorlikning shakllanishi va rivojlanishi tarixi. Dongdor tadbirkorlar. Yangi iqtisodiy sharoitda respublikada tadbirkorlikning rivojlanishi. Chet elda tadbirkorlik

Shunday qilib, tadbirkorlik – bu iqtisodiy faoliyatning alohida turi bo‘lib, uning zamirida mustaqil tashabbus, javobgarlik, tadbirkorlik g‘oyasiga asoslangan, foyda olishga yo‘naltirilgan, maqsadga muvofiq faoliyat yotadi.

Ko‘pchilik olimlarning fikriga ko‘ra, tadbirkorlik jamiyat iqtisodiy-ijtimoiy xayotining barcha sohalaridagi yangiliklarining mazmunini tashkil etuvchi foydani o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan amaliy faoliyatdir.

• Ko‘pchilik olimlarning fikriga ko‘ra, tadbirkorlik jamiyat iqtisodiy-ijtimoiy xayotining barcha sohalaridagi yangiliklarining mazmunini tashkil etuvchi foydani o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan amaliy faoliyatdir.
• Qozog`iztonlik olimlar tadbirkorlikni 4 ta unsurga ajratadi:
• 1. Ishlab chiqarish faoliyati
• 2. Tijorat faoliyati
• 3. Moliyaviy faoliyat
• 4. Boshqaruv faoliyati

Tadbirkorlik faoliyatining asosiy subekti sifatida tadbirkor, istemolchi, sherik, davlat va yollanma ishchi maydonga chiqadi.

Tadbirkorlik faoliyatining obekti – tovar, maxsulot va xizmatlar xisoblanadi.

Tadbirkorlik faoliyatining asosiy maqsadi katta foyda, daromad keltiruvchi, yuqori talabga ega bo‘lgan tovar yoki xizmatni bozorga taklif qilishdir. Bu esa muayan xarajatlar qilishni talab qiladi.

• Tadbirkorlik faoliyatining asosiy maqsadi katta foyda, daromad keltiruvchi, yuqori talabga ega bo‘lgan tovar yoki xizmatni bozorga taklif qilishdir. Bu esa muayan xarajatlar qilishni talab qiladi.
• Xarajat deganda muayan bir tovarni ishlab chiqarish bilan bog‘liq pul ko‘rinishidagi tadbirkor qilgan sarflar tushuniladi.
• Daromad bu tadbirkorni malum bir tovar yoki xizmatni sotishi natijasida uning xisob raqamiga yoki kassasiga to‘lov sifatida tushuvchi mablag‘lardir.

«Tadbirkorlik» tushunchasi tadbirkorning ensiklopedik lug‘atida quyidagicha ta'riflanadi:
Tadbirkorlik shaxsiy daromad, foyda olishga qaratilgan fuqarolarning mustaqil faoliyati. Bu faoliyat o‘z nomidan, o‘z mulkiy mas'uliyati va yuridik shaxsning yuridik mas'uliyati evaziga amalga oshiriladi. Tadbirkor qonun tomonidan ta'qiqlanmagan barcha xo‘jalik faoliyati, shu jumladan, vositachilik, sotish, sotib olish, maslahat berish, qimmatbah o qog‘ozlar bilan ish olib borish bilan shug‘ullanishi mumkin.