Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti sirtqi 2-bosqich iqtisodiyot (tarmoqlar va soxalari bo’yicha) yo’nalishi 7-iq-s-20-guruh talabasi Do’saliyev Temurning “Statistika” fanidan tayyorlagan taqdimoti
Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti sirtqi 2-bosqich iqtisodiyot (tarmoqlar va soxalari bo’yicha) yo’nalishi 7-IQ-S-20-guruh talabasi Abdurahmatov Adhamning “Statistika” fanidan tayyorlagan TAQDIMOTI
Milliy iqtisodiyotni tahlil qilishda qo’llaniladigan asosiy ko’rsatkichlar
Sof ichki mahsulot - muayyan davr davomi (odatda oy, chorak, yil)da mamlakat iqtisodiy faoliyatining umumiy yakunlarini tavsiflaydigan koʻrsatkichlardan biri; yalpi milliy mahsulot (YAMM)dan tarkibiga tegishli davrda isteʼmol etilgan asosiy kapital qiymati kiritilmagani bilan farq qiladi. Sof milliy mahsulotm. qiymati milliy hisoblar tizimi asosida hisoblab chiqiladi. Nazariy jihatdan olganda Sof milliy mahsulotm xoʻjalik faoliyati natijalarini yalpi ichki mahsulot va YAMMga qaraganda aniqroq hisoblash imkonini beradi, chunki u tegishli davrda yaratilgan qiymatni hisobga oladi. Lekin amaliyotda Sof milliy mahsulotm. hisobkitoblaridan YAMMga qaraganda kamroqfoydalaniladi, bu esa isteʼmol etilgan kapital qiymatini aniq hisoblashning murakkabligi bilan bogʻliq.
Yalpi milliy daromad ko’rsatkichi makroiqtisodiy statistikaning asosiy ko’rsatkichlaridan biri bo’lib hisoblanadi.Uning hajmini ikki xil usulda hisoblash mumkin: yalpi va sof usullarda yoki asosiy istemolini qo’shish va qo’shmasdan.Milliy daromad shu mamlakat rezidentlari tamonidan u yoki bu davrda olingan bozor bahosida hisoblagan birlamchi daromadlar yig’indisi sifatida yuzaga keladi.
Yalpi milliy daromad ko’rsatkichi makroiqtisodiy statistikaning asosiy ko’rsatkichlaridan biri bo’lib hisoblanadi.Uning hajmini ikki xil usulda hisoblash mumkin: yalpi va sof usullarda yoki asosiy istemolini qo’shish va qo’shmasdan.Milliy daromad shu mamlakat rezidentlari tamonidan u yoki bu davrda olingan bozor bahosida hisoblagan birlamchi daromadlar yig’indisi sifatida yuzaga keladi.
Iste’mol va jamg’arish hajmiga tasarrufidagi daromad dinamikasidan tashqari quyidagi omillar, to’g’rirog’i bu omillardagi o’zgarishlar ham ta’sir ko’rsatadi:
Iste’mol va jamg’arish hajmiga tasarrufidagi daromad dinamikasidan tashqari quyidagi omillar, to’g’rirog’i bu omillardagi o’zgarishlar ham ta’sir ko’rsatadi:
1. Uy xo’jaliklari daromadlari.
2. Uy xo’jaliklarida to’plangan mulk hajmi.
3. Baholar darajasi.
4. Iqtisodiy kutish.
5. Iste’molchilar qarzlari hajmi.
6. Soliqqa tortish hajmi.
Iste’mol va jamg’arish hajmiga tasarrufidagi daromad dinamikasidan quydagi omillar to’g’rirog’i bu omillardagi o’zgarishlar ham ta’sir ko’rsatadi:
1. Uy xo’jaliklari daromadlari.
2. Uy xo’jaliklarida to’plangan mulk hajmi.
3. Baholar darajasi.
4. Iqtisodiy kutish.
5. Iste’molchilar qarzlari hajmi.
6. Soliqqa tortish hajmi.