Tadbirkorlik

Amalga oshiriladigan ishlar
Ijro etuvchilar
Muddati
1
1. Tadbirkorlik subyektini davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazish uchun kerakli 
hujjatlarni tayyorlash.
2. Ta’sis hujjatlari loyihalarini 
tayyorlash.
Ta’sischi,
Savdo-sanoat
palatasi.
Konsalting
firmalari va
boshqalar.
Ta’sischilar
belgilaydi
2
Tadbirkorlik subyektini davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organga 
hujjatlarni taqdim etish
Ta’sischi yoki 
u belgi lagan 
vakil
Ta’sischilar
belgilaydi
3
Taqdim etilgan hujjatlarni ko‘rib 
chiqish.
Ro‘yxatdan 
o‘tkazuvchi 
organ mas’ul 
xodimi
3 ish soati
4
1. Tadbirkorlik subyektiga statistik 
kodlar berish.
2. Soliq inspeksiyasiga soliq 
toTovchining indentifikatsiya raqami 
berish uchun talabnoma yuborish.
3 Muhr va tamg‘a tayyorlash uchun 
ruxsatnomani rasmiylashtirish.
Ro‘yxatdan 
o'tkazuvchi 
organ mas’ul 
xodimi
184

---

5
1. Tadbirkorlik subyektiga soliq 
toiovchinng identifikatsiya raqamini 
berish.
2. Soliq to‘lovchining identifikatsiya 
raqamlari markazlashtirilgan bazasiga 
tegishli yozuvlar kiritish.
3. Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga 
soliq toiovchining identifikatsiya 
raqami berilganligi to‘g‘risida 
ma’lumotnoma yuborish.
Davlat soliq 
organi mas’ul 
xodimi
8 ish soati
6
1. Tadbirkorlik subyektini davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazilganligi 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni davlat 
reyestriga kiritish.
2. Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi 
to‘g‘risida guvohnoma va boshqa huj- 
jatlami berish.
Ro‘yxatdan 
o‘tkazuvchi 
organ mas’ul 
xodimi
2 ish kuni 
(hujjatlar qabul 
qilingan kundan 
boshlab)
7
Davlat reyestridan ma’lumotlarni 
va boshqa hujjatlarni tegishli davlat 
boshqaruv organlariga taqdim etish.
Ro‘yxatdan 
o‘tkazuvchi 
organ mas’ul 
xodimi
1 kun
(ro‘yxatdan
o‘tkazilgandan
boshlab)
8
1. Tadbirkorlik subyektini soliqlar va 
boshqa majburiy to‘lovlar to‘lovchisi 
sifatida hisobga qo‘yish.
2. Tadbirkorlik subyektini korxonalar 
va tashkilotlar yagona davlat 
reyestriga kiritish.
3. Muhr va tamg‘alami yo‘q qilish 
(korxona tugatilganda).
Tegishli davlat
boshqaruv
organlari
2 kun 
(hujjatlarni 
olgandan 
boshlab)
Bu ishlarni bajarish uchun juda qisqa vaqt ajratilgan-ro‘yxatdan 
o‘tkazish uchun ariza taqdim etilgandan boshlab to subyektni 
ro‘yxatdan o ‘tkazilganligi to ‘g‘risidagi guvohnoma topshirilishigacha 
ketadigan vaqt 2 ish kunidan, soliq va statistika organlarida hisobga 
qo‘yish bilan 3 ish kunidan oshmasligi kerak. Ro‘yxatdan o‘tkazish rad 
etilgan taqdirda, asoslangan rad javobini ariza taqdim etilgan paytdan 3 
ish soati ichida arizachiga topshirish lozim.
Tadbirkorlik subyektlarini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun taqdim etil­
gan hujjatlar ularda rad qilish asoslari bori - yo‘qligini aniqlash maqsa­
dida o ‘rganib chiqiladi. Bunday asoslar ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi
185

---

to ‘g ‘risidagi nizomlarda aniq ko ‘rsatilgan va ulardan tashqari boshqa 
asoslar bo‘yicha ro‘yxatdan o ‘tkazishni rad qilishga yo‘l qo‘yilmaydi. 
Tadbirkorlik subyektlarini ro‘yxatdan o ‘tkazishni rad qilish uchun qu- 
yidagilar asos bo‘lishi mumkin.
1. Yuridik shaxslar bo‘yicha:
- talab qilinadigan hujjatlarni toTiq taqdim etmaslik;
- ta’sis hujjatlarida, muhr va tam g‘a eskizlarida ko‘rsatilgan firma 
nomining statistika organi bergan m a’lumotnomada ko‘rsatilgan nom- 
ga mos kelmasligi;
- ta’sis hujj atlarida, muhr va tam g‘ a eskizlarida ko‘ rsatilgan korxona 
tashkiliy-huquqiy shaklining O ‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida 
ko‘rsatilgan tashkiliy-huquqiy shakllari aniq turiga mos kelmasligi;
- ta’sis hujjatlarida belgilangan ustav jam g‘armasi miqdorining 
0 ‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida tegishli tadbirkorlik subyekt­
lari uchun belgilangan miqdoriga mos kelmasligi.
2. Xorijiy investitsiyali korxonalar bo‘yicha (yuqoridagi asoslarga 
qo‘shimcha ravishda):
- xorijiy investitsiya ulushining 0 ‘zbekiston Respublikasi qonun­
chiligida belgilangan miqdoriga mos kelmasligi;
- ta’sischilar tarkibida xorijiy yuridik shaxsning bo‘lmasligi.
3. Bozorlar bo‘yicha (yuqoridagi 1-bandda keltirilgan asoslarga 
qo‘shimcha ravishda):
- ta’sis hujjatlarida belgilangan ustav jam g‘armasining 30 foizidan 
kam bo‘lmagan miqdori kiritilmagani;
- ta’sischilar tarkibida ustav jam g‘armasining 51 foiziga ega boTgan 
davlat mahalliy hokimiyati organining bo‘lmasligi.
Tadbirkorlik subyektlarini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun taqdim etil- 
gan hujjatlarda yuqorida sanab o‘tilgan rad qilishga asos boTadigan 
holatlar uchramasa, u ro‘yxatdan o ‘tkaziladi. Buning uchun birinchi 
navbatda ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ yuridik shaxsga tegishli statis­
tik kodlarini beradi. Bunday kodlar belgilab qo‘yilgan kvota bo‘yicha 
statistika organi tomonidan ro‘yxatdan o ‘tkazuvchi organga taqdim 
etib turiladi. R o‘yxatdan o ‘tkazuvchi organ navbati bilan tadbirkorlik 
subyekti - yuridik shaxsga korxonalar va tashkilotlar umum respub- 
lika tasnifchisi (KTUT) bo‘yicha kod beradi. Undan so‘ng mazkur 
organ ro‘yxatga olingan korxonaga soliq toTovchining identifikasiya 
raqami (STIR) berish uchun tuman (shahar) soliq inspeksiyasiga talab-
186

---

noma yuboradi. Bu organ esa soliq to ‘lovchilar identifikatsiya raqam- 
larining Respublika markazlash-tirilgan bazasi orqali korxonaga soliq 
to‘lovchining identifikatsiya raqamini beradi va uni mazkur bazaga 
kiritib qo‘yadi. Soliq organi bu ishlarni 8 ish soatida bajarishi kerak.
Ro‘yxatdan o ‘tkazuvchi organ muhr va tam g‘a eskizlari talablarga 
mos bo‘Isa (mos bo‘lmagan taqdirda esa ularni moslashtirib) muhr va 
tam g‘a tayyorlash uchun ruxsatnoma rasmiylashtiradi. Ro‘yxatdan 
o‘tkazish ishlari tugagach, ro‘yxatdan o ‘tkazuvchi organ tadbirkorlik 
subyektini tegishli m a’lumotlari bilan maxsus davlat reyestriga kirita- 
di va ariza bergan shaxsga va tegishli organlarga quyidagi hujjatlarni 
taqdim etadi.
1. Yuridik shaxslarga:
- davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risida guvohnoma;
- “ro‘yxatgaolindi” degan belgi qo‘yilgan v a ro ‘yxatdan o‘tkazuvch
organ muhri bilan tasdiqlangan ta’sis hujjatlari;
- ruxsat beruvchi hujjatlar (bunday hujjatlar zarur bo‘lgan korxona­
lar uchun);
- muhr va tam g‘a tayyorlash uchun ruxsatnoma - ularning eskizlari 
bilan birgalikda.
2. Yakka tadbirkorlar va yuridik shaxs boMmagan dehqon 
xo‘jaliklariga:
- davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to ‘g‘risida guvohnoma;
- muhr va tam g‘a tayyorlash uchun ruxsatnoma - ularning eskizlari 
bilan birgalikda (tadbirkorga muhr va tam g‘a kerak bo‘lsa).
3. Soliq organiga:
-
tadbirkorlik 
subyektining 
davlat 
reyestriga 
kiritilgan 
ma’lumotlaridan ko‘chirma;
- ariza (ariza-xabamoma) nusxasi.
4. Statistika organiga:
- tadbirkorlik subyektlari - yuridik shaxslaming davlat reyestriga 
kiritilgan m a’lumotlaridan ko‘chirma;
- ariza (ariza-xabamoma) nusxasi.
5. Ichki ishlar organiga:
- tadbirkorlik subyektlari-yuridik shaxslarining davlat reyestriga 
kiritilgan m a’lumotlaridan ko‘chirma;
- muhr va tam g‘adan foydalanadigan yakka tadbirkorlaming davlat 
reyestriga kiritilgan ma’lumotlardan ko‘chirma;
187

---

- muhr va tam g‘a tayyorlash uchun ruxsatnoma nusxasi;
- muhr va tam g‘a eskizlari.
Ro‘yxatdan o ‘tkazish inspeksiyasi tomonidan taqdim etilgan 
ma’lumotlar va hujjatlarni olgandan so‘ng 2 ish kuni ichida:
- soliq organi-tadbirkorlik subyektini soliq to'lovchi sifatida ham­
da budjetdan tashqari Pensiya jam g'arm asi, Bandlikka ko‘maklashish 
jam g’armasi, Respublika yo‘l jam g'arm asiga badal to‘lovchi sifatida 
hisobga qo‘yadi;
- statistika organi - ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tomonidan beril­
gan statistik kodlarning tadbirkor (ta’sischi) ning arizasi (ariza-xabarno- 
masi) da ko‘rsatilgan m a’lumotlarga mosligini tekshiradi va ular to‘g ‘ri 
bo‘lsa, korxonalar va tashkilotlar yagona davlat reyestiriga kiritadi.
Statistik kodlar yoki soliq to‘lovchining identifikatsiya raqamiga 
xatolar mavjudligi aniqlangan taqdirda soliq va statistika organi bu 
to ‘g ‘rida bir ish kuni ichida ro‘yxatdan o ‘tkazgan organga xabar beri- 
shi, mazkur organ esa shu muddatda xatolami tuzatib, ro‘yxatdan 
o ‘tkazilganlik to‘g ‘risida yangi guvohnoma berishi lozim.
Yuridik shaxslar o‘z ta’sis hujjatlariga o‘zgarishlar va qo‘shimchalar 
kiritsalar, bu to‘g ‘rida 7 ish kuni ichida tegishli hujjatlarni rasmiy- 
lashtirib, ro‘yxatdan o‘tkazgan organga taqdim etishlari kerak. Bunday 
o‘zgarishlar va qo‘shimchalar 2 ish kuni ichida ro‘yxatdan o‘tkazilishi 
va zarur bo‘lsa yangi guvohnoma berilishi kerak. Ularning pochta 
yoki yuridik manzili o‘zgarganda, bu to‘g ‘rida 10 kun ichida yoz- 
ma ravishda xabar qilishi, ro‘yxatdan o ‘tkazuvchi organ esa mazkur 
o ‘zgarishlar haqida 2 kun ichida soliq va statistika organlariga bildiri- 
shi zarur. Yuridik shaxs bo‘lgan tadbirkorlik subyektining faoliyat turi 
va ishlovchilarining o ‘rtacha yillik soni o‘zgarganda tadbirkor yoki u- 
ning vakilining ishtirokisiz statistika organi korxonalar va tashkilotlar 
yagona davlat reyestriga taqdim etilgan statistika hisobotiga asosan te­
gishli o ‘zgartirishlar kiritadi va bu haqda ro‘yxatdan o ‘tkazgan va soliq 
organlariga hamda tadbirkorlik subyektiga xabar qiladi.
Yakka tadbirkorning faoliyat ko‘rsatish joyi o‘zgarganda bu haq­
da 10 kun ichida ro‘yxatdan o‘tkazgan organga xabar berishi kerak. 
R o‘yxatdan o ‘tkazuvchi organ bu o ‘zgarishlar to ‘g‘risida 2 kun ichida 
soliq organiga bildiradi. Ro‘yxatdan o ‘tkazuvchi va soliq organlari 
tadbirkordan xabar kelgan paytdan boshlab 3 kun ichida ro‘yxatdan 
o ‘tganligi qayd qilingan reyestrga va hisobga qo‘yish hujjatlariga te-
188

---

gishli o‘zgartirishlar kiritib, bu to ‘g‘rida tadbirkorga yozma ravishda 
xabar berishlari kerak.
Yuridik shaxs 
bo‘lmagan 
tadbirkorlik 
subyektlarini 
davlat 
ro‘yxatidan o ‘tkazish tartibi 10.2-jadvalda aks ettirilgan.