Tadbirkorlik faoliyati turlari 2-mavzu. Tadbirkorlik faoliyatining turlari va shakllari Reja

Konsern  –  bu  ishlab  chiqarish  diversifikatsiyasi,  ya’ni  korxonalarning  faoliyat  sohalari 

va  ishlab  chiqaradigan  mahsulotlari  turining  kengayishi,  yangilanib  turishi  asosida  tarkib 

topadigan yirik ko‘p tarmoqli korporatsiya. Konsern tarkibiga sanoat, transport, savdo, bank kabi 

tarmoqlarga  tegishli,  ayrim  hollarda,  dunyoning  ko‘pgina  mamlakatlarida  joylashgan  unlab  va 

yuzlab korxonalar ixtiyoriy asoslarda kiradi. Konsern tarkibiga kirgan korxona va tashkshyutlar 

orasida  o‘zaro  korporatsiyalangan  turg‘un  aloqalar  mavjud  bo‘lib,  ular  konsern  rivoji  yo‘lida 

umumiy  moliyaviy  resurslardan  va  yagona  ilmiytexnik  imkoniyatlardan  mushtarak 

foydalanadilar. 

Konsorsium  –  bu  aniq  iqtisodiy  loyihalarni  amalga  oshirishni  maqsad  qilgan 

korxonalarning muvaqqat birlashmasidir. 

Konsorsium  a’zolarining  huquq  va  majburiyatlari  konsorsium  to‘g‘risidagi  bitimda 

belgilab  qo‘yiladi.  Qo‘yilgan  vazifani  bajarish  uchun  konsorsium  ishtirokchilari 

badallari  hisobidan  yagona  moliyaviy  va  moddiy  fondlar  barpo  etadilar,  byudjet 

mablag‘lari  va  davlat  bankidan  kreditlar  oladilar.  Vazifa  bajarilgach,  konsorsium 

tarqaladi.  Konsorsiumlarga  boshqaruv  bo‘yicha  qo‘mitalar,  direktorlar  kengashi  kabilar 

boshchilik  qiladi.  Konsorsiumlar  aviatsiya,  kosmos,  kompyuterlar,  aloqa  kabi  yuksak 

texnologik va katta miqdordagi sarmoyali sohalarda keng  tarqalgan. 

Konsessiya – bu lotincha so‘zdan olingan bo‘lib, ruxsat, yon berish ma’nosini anglatadi. 

Milliy iqtisodiyotni rivojlantirish  yoki  tiklash, tabiiy boyliklarni o‘zlashtirish  maqsadida davlat 

yoki  munitsipalitetga  qarashli  er  uchastkalari,  qazilma  boyliklar,  mol-mulk,  korxonalar  va 

boshqa  xo‘jalik  ob’ektlarini  muayyan  muddatga  va  shartlar  bilan  foydalanish  uchun  chet  ellik 

investorga  davlat  nomidan  beriladigan  ruxsatnoma,  ular  bilan  tuziladigan  shartnoma  yoki 

kelishuv.  Konsessiyachilik  faoliyatida  vujudga  keladigan  huquqiy  munosabatlar  O‘zbekiston 

Respublikasining «Konsessiyalar to‘g‘risida»gi qonuni bilan tartibga solinib turiladi.