Тадбиркорлик бошлаш бўйича китоб

AKSIYADORLIK JAMIYATINI TASHKIL ETISH
Jamiyatni yangidan ta’sis etish va (yoki) mavjud yuridik shaxsni qayta tashkil etish (qo‘shib yuborish, birlashtirish, bo‘lish, ajratib chiqarish, qayta tuzish) yo‘li bilan tuzilishi mumkin. Aksiyadorlik jamiyatlari ustav kapitalining minimal miqdori 1 600 mln. so‘mni tashkil etadi. Jamiyatning ustav fondi aksiyadorlar sotib olgan jamiyat aksiyalarining nominal qiymatidan tashkil topadi.
Aksiya – bu uning egasi aksiyadorlik jamiyati kapitaliga o‘zining ma’lum hissasini qo‘shganligiga va uning foydasidan dividend shaklida daromad olish huquqi borligiga guvohlik beruvchi qimmatli qog‘oz.
Aksiyaning nominal qiymati – aksiyaning o‘zida belgilab qo‘yilgan qiymati. Jamiyat chiqaradigan barcha aksiyalarning nominal qiymati bir xil bo‘lishi lozim. Aksiyalar egasining nomi yozilgan emissiyaviy qimmatli qog‘ozlar bo‘lib, ular turiga ko‘ra oddiy va imtiyozli bo‘lishi mumkin.
Aksiyador – aksiyaning egasi bo‘lgan yuridik yoki jismoniy shaxs.
Oddiy aksiyalar ovoz beruvchi bo‘lib, ular egasiga dividendlar olish, aksiyadorlarning umumiy yig‘ilishlarida va jamiyatni boshqarishda ishtirok etish huquqini beradi.
Imtiyozli aksiyalar o‘z egalariga jamiyat foyda ko‘rish-ko‘rmasligidan qat’i nazar, muayyan dividendlar olish huquqini beradi.
Oddiy aksiya – dividendni qo‘yilgan mablag‘ga mutanosib ravishda taqsimlash imkonini beruvchi aksiya.
Imtiyozli aksiya – aksiyadorlik jamiyati dividendi va mol-mulkini taqsimlashda oddiy aksiya egasiga nisbatan ustunlik beruvchi aksiya.
Dividend (lotincha dividendus – bo‘lishga tegishli) – aksiya egasiga to‘lanadigan daromad.

10-мавзу: Корхона бошқаруви.( MENEJMENTNING MAQSADI VA VAZIFALARI, BOSHQARUV USULLARI).
Bozor iqtisodiyotida turli mulkchilikka asoslangan minglab korxonalar faoliyatini tasavvurga sig’dirish qiyin emas. Korxonalar faoliyatini u yoki bu darajadagi boshqaruvini tashkil etish, shu korxona rahbarining boshqaruv qobiliyatiga bog’liq. Uning qobiliyati esa menejment sohasidagi bilimlarni qanchalik darajada egallanganligi bilan o’lchanadi. Shu nuqtai nazardan menejment so’zi bizning hayotimizda bozor iqtisodiyoti bilan bog’liq kirib kelgan so’zlar qatoridan joy oldi.
Корхоналарни туғри бошқариш бу бизнесни энг муҳум ажралмас қисми ҳисобланади ва корхоналар натижадорлиги сўзсиз корхона бошқарувчисига боғлиқ. Корхоналарни самарали бошқариш учун корхонани бошқарувчиси яъни мененжер тайинланади.
Menejer inglizcha so`zdan olingan bolib - manager — boshqaruvchi ma`nosini bildiradi.
Menenjer bu - korxona va kompaniya egalari boʻlmagan, maxsus tayyorgarlik koʻrgan, boshqarishning qonunqoidalarini chuqur biluvchi malakali mutaxassis — yollanma boshqaruvchi;
- rivojlangan mamlakatlarda kompaniya, firma, korxona, bank, moliya muassasalarining ijroiya hokimiyatga ega boʻlgan boshqaruvchi, direktor, rahbar, mudir, maʼmuriy boshqaruvchi kabi rahbar xodimi;
- obligatsiya zayomlari chiqarish (emissiya) va uni kapital bozorida oʻtkazish bilan shugʻullanuvchi bank sindikatlari rahbar guruxlari ishtirokchisi. Menejer rivojlangan mamlakatlarda maxsus ijtimoiy qatlamni tashkil qiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida Menejer xizmati ishlab chiqarishda va tovarlar muomalasini uyushtirishda zarur omil boʻlib qoladi.
Boshqaruv vazifalarini taqsimlashda ikki xil yondashuv mavjud.
Birinchisi, boshqaruvning umumiy vazifalarini belgilash. Ularga quyidagilar kiradi:
- rejalashtirish;
- tashkil etish;
- muvofiqlashtirish va tizimga solish;
- nazorat;
- tartibga solish.
Ikkinchisi, boshqaruv obyekti xususiyatini baholashga asoslanadi. Bu holda ishlab chiqarish boshqaruvida butun bir tizimning aniq vazifalarini ajratib ko‘rsatadi.
Ular quyidagilar:

• 
  asosiy ishlab chiqarishning boshqaruvi;
  
• 
  yordamchi ishlab chiqarishning boshqaruvi;
  
• 
  xizmatga ishlab chiqarishning boshqaruvi;
  
• 
  marketing boshqaruvi;
  
• 
  moliya boshqaruvi;
  
• 
  sifat boshqaruvi.
  

11-мавзу: INVESTITSIYA (INVESTITSIYALARNING TURKUMLANISHI, INVESTITSIYA MANBALARI)