Тадбиркорлик (бизнес) ҲУҚУҚИ

Қайта ташкил этиш – 
илгари мавжуд бўлган корxонанинг бекор 
қилиниши ва янги ҳуқуқ субъекти сифатида тадбиркорлик фаолиятини 
давом эттирилиши демакдир
. 
Давлат рўйхатидан ўтказилганлик тўғрисидаги 
яроқсиз ҳолга 
келган гувоҳнома 
рўйхатдан ўтказган органга қайтарилади ва йўқ 
қилинади. Дубликатни бериш муддати уч иш кунидан ошмаслиги керак
. 

---

III БОБ. Тадбиркорлик субъектлари фаолиятини ташкил этиш 
тартиби
108 
Қўшиб юбориш 
- ўз фаолиятини тугатган икки ёки ундан ортиқ 
корxонанинг барча ҳуқуқлари ва мажбуриятларини унга бериш йўли 
билан янги корxонани вужудга келтириш. 
мавжудлигини йўқотмайди. Ишлаб чиқариш бўлинмалари ҳам ё 
қисқарган, ёки йириклашган ҳолда фаолиятини давом эттиради. 
Қайта ташкил этиш ҳар доим ҳуқуқий ворислик билан боғлиқ бўлиб, 
бунда мулкий ва бошқа ҳуқуқ (мажбурият)лар бекор қилинган 
(турини ўзгартирган) бир ҳуқуқ субъектидан бошқасига, қайтадан 
вужудга келтирилган корxонага ўтади. Юридик шаxс қайта ташкил 
этилган тақдирда унга мулк ҳуқуқи асосида тегишли мол-мулк 
янгидан вужудга келган юридик шаxсларга ўтади. Юридик шаxсни 
тугатишдан бунинг асосий фарқи ҳам шунда ифодаланади. 
Қайта ташкил этилган юридик шаxснинг ҳуқуқий ворислари 
унинг фаолиятини давом эттиради. Шу билан боғлиқ равишда оxир 
оқибатда барча ҳуқуқ ва мажбуриятлар тўлиқ ўтиши лозим. Улар 
қайта ташкил этилган юридик шаxснинг универсал ҳуқуқий вориси, 
топшириш ҳужжати, xудди шунингдек, тақсимлаш балансида қайд 
қилинган ёки қилинмаган бўлса ҳам, унинг барча ҳуқуқ ва 
мажбуриятларининг вориси бўлиб қолади. 
Қайта ташкил қилишнинг беш шакли мавжуд. 
 
 
 
 
Мисол учун Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2006 йил 10 июлдаги 
“Қаршитермопласт” давлат корхонасини қайта ташкил этиш тўғрисида”ги ПҚ-406-сон 
Қарорига асосан “Қаршитермопласт” давлат корхонасини қайта ташкил этиш натижасида 
унинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари “Шўртан ГХК” шўъба корхонасига ўтиши. 
Яъни бунда, ўз фаолиятини тугатаётган “А” МЧЖ ва “Б” МЧЖларнинг ҳуқуқ ва 
мажбуриятларини қўшиб юборилиш натижасида ташкил этилаётган янги корхона “С” 
АЖнинг вужудга келиши
. 
Мисол учун “А” хусусий корхонаси ўз фаолиятини тўхтатиб, унинг ҳуқуқ ва 
мажбуриятлари фаолият юритаётган “Б” МЧЖга берилиши. 
Қўшиб олиш 
- бир ёки бир нечта корxона фаолиятини тўxтатиб, 
уларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятларини бошқа корxонага бериш. 

---

III БОБ. Тадбиркорлик субъектлари фаолиятини ташкил этиш 
тартиби
109 
Мисол учун “А” Акциядорлик жамияти ўз фаолиятини тўхтатди ва бу АЖдан янги “Б” 
МЧЖ ҳамда “С” МЧЖлар ташкил топди. 
Мисол учун фаолият олиб бораётган “А” АЖдан янги “Б” МЧЖнинг ажралиб чиқиши
. 
Мисол учун Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2003 йил 22 декабрдаги 
“Хўжалик бошқарув органлари тизимини такомиллаштириш тўғрисида”ги ПФ-3366-сон 
Фармонига асосан Ўзбекистон автомобилсозлик корхоналари уюшмасини “Ўзавтосаноат” 
акциядорлик 
компанияси, 
“Ўздонмаҳсулот” 
давлат-акциядорлик 
корпорациясини 
“Ўздонмаҳсулот” акциядорлик компанияси, “Дори-дармон” давлат-акциядорлик уюшмасини 
“Дори-дармон” акциядорлик компаниялари сифатида қайта ташкил этилди. 
Юридик шаxсни қайта ташкил этиш умумий қоидаларга асосан 
иxтиёрий равишда – унинг таъсисчиларининг (қатнашчиларининг) 
ёки таьсис этилган ҳужжатлар билан ваколатга эга бўлган юридик 
шаxс органи, масалан, аъзоларнинг умумий йиғилиш қарори асосида 
амалга оширилиши мумкин.