|
50
фоизидан
ошиб кетмаслиги лозим
.
2. Етказиб берилган товарлар,
бажарилган
ишлар
ёки
кўрсатилган
хизматлар
сифати, ассортименти ва нави
бўйича стандартлар, техник
шартлар,
намуналарга
(эталонларга)
қонун
ҳужжатларида ёки хўжалик
шартномасида
белгиланган
бошқа мажбурий шартларга
мос келмаса
-
сотиб олувчи (буюртмачи)
товарларни
(ишларни,
хизматларни) қабул қилиш
ҳамда
уларнинг
ҳақини
тўлашни рад этиб, етказиб
берувчидан
(пудратчидан)
сифати, ассортименти ва нави
лозим
даражада
бўлмаган
товарлар (ишлар ва хизматлар)
қийматининг
20 фоизи
миқдорида жарима
ундириб
олишга ҳақлидир.
3.
Бут
бўлмаган
товарлар
етказиб берилган тақдирда
-
Сотиб олувчи (буюртмачи):
-
товарларни
бутлаб
беришни
талаб
қилишга
ҳақли;
-
бундан буён товарлар
бутлаб
берилгунга
қадар
уларнинг ҳақини тўлашдан
бош тортишга,
агар
товарларнинг
ҳақи
тўлаб
қўйилган бўлса, белгиланган
тартибда тўланган суммалар
қайтарилишини
талаб
қилишга ҳақли;
-
етишмаётган
қисмлар
қийматини
қўшган
ҳолда,
етказиб
берувчидан
бут
бўлмаган
товарлар
қийматининг
20 фоизи
миқдорида
жарима
VI БОБ. Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар
199
ундиришга ҳақли.
4.
Марка белгиси қўйилмаган
ёки
лозим
даражада
маркировка
қилинмаган
товарларни,
шунингдек
идишсиз
ёки
ўралмаган
товарларни ёхуд тегишли
идишга жойланмаган ёки
лозим даражада ўралмаган
товарларни
етказиб
берганлик учун
-
етказиб
берувчи
сотиб
олувчига(буюртмачига)
бундай товарлар қийматининг
5 фоизи миқдорида жарима
тўлайди.
5.
Товар
етказиб
берувчи
(пудратчи) талабига биноан
қўйилган аккредитив у амал
қиладиган
муддат
ичида
фойдаланилмаса
-
етказиб берувчи (пудратчи)
сотиб олувчига (буюртмачига)
аккредитивнинг
фойдаланилмаган
суммасининг
5
фоизи
миқдорида жарима
тўлайди.
6.
Жўнатилган товарларга оид
тўлов ёки товар-транспорт
ҳужжатларининг нусхасини
белгиланган
муддатда
юбормаганлик ёки товарлар
жўнатилганлиги тўғрисидаги
бошқа ахборотни тақдим
этмаганлик учун
-
етказиб берувчи сотиб
олувчига
ахборот
тақдим
этилмаган ҳар бир ҳолат учун
етказиб берилаётган товар
қийматининг
1
фоизи
миқдорида жарима тўлайди.
7.
Товарларни танлаб олмаслик,
шунингдек етказиб берувчи
шартномада
белгиланган
муддатда (даврда) уларни
етказиб берганда товарларни
олишни асоссиз равишда рад
этганлик учун
-
сотиб
олувчи
етказиб
берувчига танлаб олинмаган
(ўз
муддатида
олинмаган)
товарлар
қийматининг
5
фоизи
миқдорида
,
тез
бузиладиган товарлар бўйича
эса
— 10 фоиз миқдорида
жарима
тўлайди.
8. Тўлов
талабномаси
акцептини асоссиз равишда
бутунлай ёки қисман рад
этганлик, шунингдек ҳисоб-
китобнинг бошқа шаклларида
товарлар (ишлар, хизматлар)
-
сотиб
олувчи
(буюртмачи) маҳсулот етказиб
берувчига ўзи тўлашни рад
этган
ёки
бош
тортган
сумманинг
15 фоизи
миқдорида жарима
тўлайди.
VI БОБ. Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар
200
ҳақини
тўлашдан
бош
тортганлик
(банк
муассасасига
тўлов
топшириқномасини
тақдим
этмаганлик, чек бермаганлик,
аккредитивни
тақдим
этмаганлик ва ҳоказо) учун
9.
Етказиб берилган товарлар
(ишлар, хизматлар) ҳақини ўз
вақтида тўламаганлик учун
-
сотиб
олувчи
(буюртмачи)
етказиб
берувчига ўтказиб юборилган
ҳар
бир
кун
учун
кечиктирилган
тўлов
суммасининг
0,4
фоизи
миқдорида
,
аммо
кечиктирилган
тўлов
суммасининг
50 фоизидан
ортиқ бўлмаган миқдорида
пеня
тўлайди.
10.
Ҳисобварақдан маблағларни
асоссиз равишда акцептсиз
ҳисобдан чиқарганлик учун
-
айбдор тараф иккинчи тарафга
асоссиз равишда акцептсиз
ҳисобидан
чиқарилган
сумманинг
10 фоизи
миқдорида жарима
тўлайди.
VI БОБ. Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар
201
Тўлов интизомини
бузиш (МЖтК
175-модда)
Сертификатлаш-
тириш
қоидаларини
бузиш (МЖтК
214-модда)
Шартнома
интизомини
бузиш (МЖтК
1761-модда
)
Маъмурий
жавобгарлик-
ка сабаб бўла-
диган хатти-
ҳаракатлар
Стандартларни
бузиш (МЖтК
212-модда
)
Тегишли
маълу-
мотларни тақдим
этмаслик
ёки
ёлғон
ларни
этиш
маълумот-
тақдим
(МЖтК
1762-модда)
Шартнома мажбуриятларини бузганлик учун мансабдор
шахснинг маъмурий жавобгарлиги.
Тарафларнинг шартномадан
келиб чиқадиган мажбуриятларини бузганлик учун мансабдор
маъмурий жавобгарлик
ка ҳам тортиладилар.
VI БОБ. Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар
202
Жиноий
жавобгарликка сабаб
бўладиган хатти-
ҳаракатлар
Мансаб сохтакорлиги
(ЖК 209-модда)
Мансабга совуққонлик
билан қараш (ЖК 207-
модда)
Хавфсизлик талабла-
рига жавоб бермай-
диган товарларни ўтка-
зиш мақсадини кўзлаб
ишлаб чиқариш, сақ-
лаш, ташиш ёхуд ўтка-
зиш, ишлар бажариш
ёки
кўрсатиш
модда)
хизматлар
(ЖК
186-
Ҳокимият ёки мансаб
ваколатини
суиистеъмол қилиш
(ЖК 205-модда)
Банкротликни яшириш
(ЖК 181-модда)
Ўзбекистон
Респуб-
ликасининг
ман-
фаатларига
хилоф
равишда
битимлар
тузиш (ЖК 175-модда
)
Шартнома мажбуриятларини бузганлик учун мансабдор
шахснинг жиноий жавобгарлиги.
Тарафларнинг шартномадан
келиб чиқадиган мажбуриятларини бузганлик учун мансабдор
жиноий жавобгарлик
ка ҳам тортилишлари мумкин.
VI БОБ. Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар
203
Н
азорат саволлари:
1.
Тадбиркорлик фаолиятида шартномалар қандай турлари
мавжуд?
2.
Тадбиркорлик фаолиятидаги шартномаларни ўзгартириш ва
бекор қилишнинг қандай усуллари мавжуд?
3.
“А” ХК “Б” АЖдан умумий нархи 130 000 000 сўм бўлган ҳаво
тозалловчи ускунани сотиб олди. Ушбу сумманинг 30 000 000 сўми
илгаридан тулаб берилди. “А” ХК қолган 100 000 000 сўмни ускуна
ишга тушириб, 10 кун синовдан ўтгандан кейин тўлаб берилиши
ҳақида келишилган эди. Бироқ мазкур 10 кунлик синов муддати
ўтганидан кейин, 100 кун давомида мазкур тўлов амалга
оширилмади.
“Б” АЖ хўжалик судига даъво ариза бериб, асосий қарздорлик ва
“Хўдалик юритувчи субъектларнинг шартномавий ҳуқуқий базаси
тўғрисида” ги қонуннинг 32- моддасига кўра тўлов кечиктирилган
ҳар бир кунга кечиктирилган тўлов суммасининг 0,4% миқдорида,
яъни 40 000 000 сўм пеня, жами 140 000 000 пулни ундириб беришни
сўраган.
Жавобгар “А” ХК эса, асосий қарздорликни тан олган ҳолда, улар
ўртасидаги шартномада тўлов кечиктирилган ҳар бир кунга
кечиктирилган
тўлов
суммасининг
0,01%
миқдорида
белгиланганлигини маълум қилиб, суддан пенянинг миқдори
1 000 000 жами қарздорликни 101 000 000 деб топишни сўраган.
Савол: Судьянинг пеняни мидорини белгилашдаги ички хоҳиши
инобатга олинмаганда, томонлардан қайси бирининг позицияси
қонунга мувофиқ?
4.
“DOP product” хусусий корхонаси ЯТТ Валиев шартнома
имзолади. Шартнома шартларига кўра, “DOP product” хусусий
корхонаси ЯТТ Валиевга ҳар ойнинг 15 санасида 7 турдаги 140 литр
авто машиналар учун ёқилғи мойлаш материаллари етказиб туриш
мажбуриятини олади.
“DOP product” хусусий корхонаси омборхонасида таъмирлар
ишлари бўлаётганлигини, маҳсулотларни сақлаш жойи мавжуд
эмаслигини важ қилиб, кейинги ойнинг 1 санасида 140 литр авто
машиналар учун ёқилғи мойлаш материалларини жўнатади. ЯТТ
Валиев эса уни қабул қилишни рад этади.
Ушбу вазиятда кимнинг ҳаракати қонуний ҳисобланади?
VII БОБ. Ташқи иқтисодий фаолиятнинг ҳуқуқий тартибга солиниши
204
Do'stlaringiz bilan baham: |
