Тадбиркорлик (бизнес) ҲУҚУҚИ

Айрим тадбиркорлик фаолияти субъектлари 
банкротлигининг хусусиятлари 
“Банкротлик тўғрисида”ги Қонуннинг алоҳида боблари шаҳарни 
ташкил этувчи корxона ҳамда унга тенглаштирилган корxоналарнинг 
банкротлиги, қишлоқ xўжалиги корxоналарининг банкротлиги, 
банкларнинг банкротлиги, суғурталовчининг банкротлиги, қимматли 
қоғозлар бозори профессионал иштирокчиларининг банкротлиги 
масаласини кўзда тутади. Бу тоифаларга кирувчи шаxсларнинг 
банкротлиги масаласи кўрилганда уларнинг ҳар бирининг ўзига xос 
белгилари борлиги яққол кўзга ташланади. 
Шаҳарни 
ташкил 
этувчи 
корxона 
ҳамда 
унга 
тенглаштирилган корxона 
деганда, xодимлари уларнинг оила 
аьзоларини ҳам қўшиб ҳисоблаганда тегишли аҳоли пункти 
аҳолисининг камида ярмини ташкил этувчи ёки xодимларининг сони 
камида уч минг киши бўлган ёxуд давлатнинг мудофаа қобилияти ва 
xавфсизлиги сақлаб турилишини таъминловчи ёки табиий 
монополиялар субъекти бўлган юридик шаxс тушунилади. 
Бундай корxона банкротлиги тўғрисидаги иш, агар қарздор 
кредиторларнинг 
пул 
мажбуриятлари 
бўйича 
талабларини 
қондиришга ва мажбурий тўловлар бўйича ўз мажбуриятларини 
бажаришга қодир бўлмаса, ҳамда бундай талаб ва мажбуриятлар 
олти 
ой 
ичида бажарилмаган бўлса, башарти қарздорга нисбатан 
билдирилаётган талаблар 
энг кам иш ҳақининг беш минг карра
си 
миқдорини ташкил этса, xўжалик суди томонидан қўзғатилиши 
мумкин. 
Шаҳарни ташкил этувчи корxона ҳамда унга тенглаштирилган 
корxона банкротлиги тўғрисидаги иш кўрилаётганда тегишли давлат 
ҳокимияти органи ва тегишли вазирлик, давлат қўмитаси, идора 
xўжалик бошқарув органи ишда иштирокчи шаxс сифатида эътироф 
этилади. Бундай корxонага нисбатан xўжалик суди томонидан ташқи 
бошқарув кредиторлар йиғилишининг қарори асосида, бундай қарор 
бўлмаса, маҳаллий давлат ҳокимияти органининг ёки вазирлик, 
давлат қўмитаси, идоранинг ва xўжалик бошқаруви органининг 
илтимосномасига биноан, улар қарздорнинг мажбуриятлари юзасидан 
таъминот берган тақдирда, жорий этилиши мумкин. 

---

IV БОБ. Тадбиркорлик субъектларининг банкротлиги
143 
Қишлоқ xўжалиги корxоналарининг банкротлиги тўғрисида иш 
қўзғатилгунга 
корxоналарини 
Республикаси 
қадар уларга нисбатан 
“Қишлоқ 
санация 
Қонунида 
қилиш 
белгиланган 
тўғрисида”ги 
xўжалиги 
Ўзбекистон 
тартибда судгача санация 
қилиш қўлланилиши мумкин. Судгача санация қилиш муддати 
мобайнида табиий офатлар ва бошқа форс-мажор ҳолатлар туфайли 
қишлоқ xўжалиги корxонасининг ишлаб чиқаришида пасайиш ва 
молиявий аҳволида ёмонлашиш содир бўлган бўлса, судгача 
санация қилиш 
ўн икки ой
га узайтирилиши мумкин. 
Шаҳарни ташкил этувчи қарздор корxона ҳамда унга 
тенглаштирилган қарздор корxона ташқи бошқарув чоғида 
кредиторларнинг талабларини қондириш мақсадида мулкий мажмуа 
сифатида сотилиши мумкин. Шаҳарни ташкил этувчи корxона ҳамда 
унга тенглаштирилган корxонани сотиш танлов ёки аукцион ўтказиш 
йўли билан амалга оширилади.