Tadbirkorlik asoslari ц

Tadbirkorlik riski - resurslardan samarali foydalanish mum- kin bo‘lgan holatdan chetga chiqish va buning oqibatida resurslarni yo‘qotish xavfi.
Tadbirkorlik riski bu boradagi faoliyatning barcha turlari - mahsulot ishlab chiqarish, tovarlar sotish va xizmat ko‘rsatish; tovar-pul va moli- yaviy operatsiyalar; tijorat; ilmiy-texnikaviy loyihalarni amalga oshirish bilan bog‘liq holda vujudga kelishi mumkin.
Demak, tadbirkorlik riski rejalashtirilgan tadbir amalga oshmay qolgan holda zarar yoki ziyon ko‘rish ehtimoli. U boshqaruv qarorlarini qabul qilishda yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan xato yoki ko‘zda tutilmagan ho- latlar oqibatida ham kelib chiqishi mumkin.
Risk tushunchasi xalqaro ahamiyat kasb etadigan tushuncha bo‘lib, o‘zbek tilida xavf, xatar, tahlika va tavakkalchilik degan mazmunni ang- latadi.
RISKLARNING ASOSIY TURLARI
Tadbirkorlik riskini juda ko‘p turlarga, masalan, tabiiy iqlim, siyo- siy, xo‘jalik, transport va boshqalarga ajratish mumkin. Biz uning uchta asosiy turini - ishlab chiqarish, moliyaviy va investitsion riskni ko’rib chiqamiz.
Ishlab chiqarish riski korxonaning xo‘jalik yuritish faoliyati bilan bog‘liq. Bunda korxona o‘zining majburiyatlarini bajarmaslik ehtimoli tu- shuniladi. Masalan, korxona buyurtmachi yoki xaridorlar oldidagi shart- nomaviy majburiyatlarini bajarmasligi, o‘z tovar va xizmatlarini sota ol- masligi, ular narxlarini to‘g‘ri belgilay olmasligi, bankrotlikka yuz tutishi mumkin.
Moliyaviy operatsiyalar tavsifidan kelib chiqqan holda yuzaga keluvchi zararlar moliyaviy riskni vujudga keltiradi. Moliyaviy risk moliya-kredit, fond birjasi sohalarida, qimmatli qog‘ozlar operatsiyasini amalga oshirish- da yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan yo‘qotishlarni ifodalaydi. Moliyaviy risklarga, shuningdek, kredit riski, foiz riski, valuta riski, moliyaviy natija- ni boy berish riski kabilarni kiritish mumkin.