«tabiyot fanlari» fakultеti «gеografiya va uni o’qitish mеtodikasi» kafеdrasi

O’qituvchi: “Bolalar mana juda yaxshi tayyorlanib kelibsizlar. Bilasizlarmi bu mamlakatlardan tashqari dunyoda rivojlanayotgan va qoloq mamlakatlar ham bor. Bizning ona vatanimiz bo’lmish O’zbekiston ham rivojlanayotgan mamlakatlar qatorida ko’rishimiz uchun yaxshi o’qishimiz va intizomli bo’lishimiz lozim”.

O’qituvchi o’quvchilarni rag’batlantirib, baholab o’yinni tugatadi. Bu o’yin natijasida o’quvchilar rivojlangan mamlakatlar haqida to’liq ma’lumotga ega bo’ladi va o’zlari o’sha mamlakat nomidan gapirgani esda saqlab qolishga sabab bo’ladi.

Interfaol metodlardan jahon mamlakatlari ijtimoiy- iqtisodiy geografiyasini o’qitishda foydalanish. Zamonviy ta’limni tashkil etishga qo’yiladigan muhim talablardan biri ortiqcha ruhiy va jismoniy kuch sarf etmay, qisqa vaqt ichida yuksak natijalarga erishishdir. Qisqa vaqt ichida muayyan nazariy bilimlarni o’quvchilargayеtkazib berish, ularda ma’lum mavzu yuzasida ko’nikma va malakalarni hosil qilish, shuningdek o’quvchilar faoliyatini nazorat qilish, ular tomonidan egallangan bilim, ko’nikma va malakalar darajasini baholash o’qituvchidan yuksak pedagogic mahorat hamda ta’lim jarayoniga nisbatan yangicha yondashuvni talab etadi. Interfaol metodda qanday shakl, metod va vositalar yordamida tashkil etilishidan qat’iy nazar:

• 
  Ta’lim- tarbiya jarayoning samaradorligini oshirish;
  
• 
  O’qituvchi va o’quvchilar o’rtasida o’zaro hamkorlikni qaror toptirish;
  
• 
  O’quvchilar tomonidan geografiya fani bo’yicha puxta lbilimlarning egallanishini ta’minlash;
  
• 
  O’quvchilarda mustaqil, erkin va ijodiy fikrlash ko’nikmalarini shakllantirish;
  
• 
  O’quvchilarning o’z imkoniyatlarini ro’yobga chiqara olishlari uchun zarur shart- sharoitlarni yaratish;
  
• 
  Pedagogik jarayonda demokratik va insonparvarlik g’oyalarining ustuvorligiga erishishni kafolatlash zarur.
  

Bugungi kunda bir qator rivojlangan mamlakatlarda o’quvchilarning o’quv va ijodiy faolliklarini oshiruvchi hamda ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini kafolatlovchi pedagogic texnologiyalarni qo’llash borasida katta tajriba to’plangan bo’lib, ushbu tajriba asoslarini tashkil etuvchi metodlar interfaol metodlar nomi bilan yuritiladi. [13]

“Rasmlarni to’g’ri joylashtirish ” metodi:

9-“A” sinf.Sinfda 30 ta o’quvchi bor. Sinf o’quvchilarini oltitadan olti guruhga ajratib 5 daqiqa vaqt ichida aralashtirilgan kubiklarni tartib bilan joylashtirishlarini aytdim. Har bir guruh uchun bitta qit’aning shaklini to’g’ri joylashtirish topshirildi.

Guruhlar.

1. 
   “Amerika” guruhi
   
2. 
   “Osiyo” guruhi
   
3. 
   “Afrika” guruhi
   
4. 
   “Yevropa” guruhi
   
5. 
   “Avstraliya” guruhi
   
6. 
   “Antarktida” guruhi
   

ya’ni qit’alar nomi bilan nomlandi. Vazifani birinchi bo’lib, “Avstraliya” va “Osiyo” guruhlari va undan keyin esa “Afrika”, “Antarktida”, “Amerika” guruhlari, undan keyin esa “Afrika”, “Antarktida”, “Amerika” guruhlari eng oxiri bo’lib “Yevropa” guruhi bajarib bo’lishdi. Birinchi bo’lib bajargan guruhlarni ya’ni “Avstraliya” va “Osiyo” guruhlariga “5” baho qo’ydim va birinchi o’rinni berdim.

“Afrika”, “Antarktida”, “Amerika” guruhlariga 2-o’rinni berib, “4” baho bilan baholadim. “Yevropa” guruhiga 3-o’rinni berdim. Vazifani to’g’ri va tartib bilan joylashtirganligi uchun bu kguruhga ham “4” baho qo’ydim. Bu metod natijasida men o’quvchilarning ziyrakligini, chaqqonligini, bilimdonligini sinab ko’rdim va samarali natijaga erishdim. [7]