Tabiiyot-geografiya fakulteti

 

1.3. MOLEKULALARNING SPEKTRLARI 

---

26 

 

Atomlarning spektrlaridan farqli ravishda molekulalarning spektrlari ancha 

murakkab bo`lib, ular 

e

 tebranish, aylanish energiyalaridan tashkil topadi. Shuning 

uchun  ham  molekulalarning  qo`zg`atilgan  holatdagi  energiyasi  shu  uchchala 

energiya yig`indisiga teng: 





E

E

E

E

e









. 

bu yerda,  

e

E

, 



E

, 



E

 mos ravishda 

e

, tebranish, aylanish energiyalari. Bu 

energiyalar  orasidagi  munosabat 

e

E

>



E

>



E

  bo`lganligi  uchun  har  bir 

e

 

energiyasiga bir  necha aylanish energiyasi  to`g`ri keladi. Shu sababli  ham, agarda 

atomlar 

e

  aniq  chastotali  fotonni  yutib,  yagona  spektral    chiziqni  hosil  qilsa, 

molekulalarda 

e

  o`tishning  murakkabligi  tufayli  spektral    yo`lak  hosil  bo`ladi. 

Spektral    yo`lak  ko`plab  yaqin  joylashgan  spektral    chiziqlardan  iborat.  Har  bir 

molekula  yoki  uning  tarkibiy  qismining  yo`laklari  har  xil  bo`lganligi  bois,  bir 

molekula yoki funksional gruppani ikkinchisidan shu asosda farqlash mumkin.