Tabiiyot-geografiya fakulteti


Nurlanishning  to`lqin  xossasi



Download 1,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/98
Sana27.01.2022
Hajmi1,28 Mb.
#412593
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   98
Bog'liq
tabiiy va oqava suvlar tarkibidagi ammoniy ionlari miqdorini fotoelektrokolorimetrik usul bilan aniqlash

Nurlanishning  to`lqin  xossasi. 

Elektromagnit  nurlanish  to`lqin  tarqalishi 

shaklida  qaralganda,  uning  yo`nalishi  elektr  va  magnit  vektorlari  ko`rinishida 



16 

 

tasvirlanadi.  Elektr  maydon  kuchlanganligining  vektrori  muayyan  payt 



kuchlanganlik qiymatiga mos bo`ladi. 

Chizmadan  ko`rinadiki,  elektr  maydon  kuchlanganligining  vaqt  bo`yicha 

o`zgarish egri chizig`i sinusoidal tuzilishga ega.  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

1-chizma.  Monoxromatik  nurlanish  to`lqinning  oqimining  to`lqin  uzunligi 



yo`nalishi  (λ) va amplitudasi (a). 

 

Elektr  maydonning  kuchi  moddaning  yutish,  qaytarish,  sindirish  va 



o`tkazish  kabi  xossalari  bilan  belgilanadi.  To`lqinning  har  bir  navbatdagi 

maksimumining  fazoda  olingan  nuqta  orqali  o`tishi  uchun  zarur  bo`lgan  vaqt 

nurlanish  davri  (T)  deb  ataladi.  Maydonning  har  bir  sekundidagi  tebranishlar  soni 

chastota (ν) deyiladi.ν=1/T, Gs. Shuni takidlash kerakki, chastota manbaga bog`liq 

bo`lib,  nur  tarqalayotgan  muhitga  bog`liq  emas.  To`lqinning  tarqalish  tezligi  esa, 

muhit  chastotaga  bog`liq.  To`lqinning  ikki  qo`shni  maksimumi  yoki  minimumi 

orasidagi masofa to`lqin uzunligi deyiladi. 



17 

 

To`lqin  uzunligi,  spektrning  sohasiga  ko`ra,  turli  birliklarda  ifodalanadi. 



M:  rentgen  va  uzoq  ultrabinafsha  sohalarda  uni  andestrimlarda  (1E=10

-10


m) 

ko`rinadigan  va  ultrabinafsha  sohalarda  nm  (1nm=1·10

-9

m),  infraqilzil  sohada 



mikrometr  (1mkm=10

-6

m)  tarzida  ifodalash  qulaydir.  To`lqin  uzunligining 



chastotaga  ko`paytmasi  nurlanish  tezligini  ifodalaydi  v

i

=νλ



i

.  nurlanishning 

vakumdagi  tezligi  (~3·10

8

  m/s)  chastotaga  bog`liq  emas.  Demak,  vakumda 



c=νλ=3·10

8

m/s.  Boshqa  muhitlarda  elektromagnit  nurlanish  maydoni  muhitidagi 



elektronlar  bilan  to`qnashadi,  natijada  uning  tezligi  kamayadi.  Nurlanishning 

havodagi  tezligi  uning  vakumdagi  tezligidan  atigi  0.03%  kam  bo`lganligi  uchun 

amalda vakumdagi tezlikka teng deb olish mumkin. 

Elektromagnit nurlanishni ifodalash uchun to`lqin soni (ν) tushunchasi ham 

ishlatiladi  ν  =1/λ.  To`lqin  soni  sm

-1

  birlikda  o`lchanadi  va  u  1  sm  masofada 



joylashadigan  to`lqinlar  sonini  ko`rsatadi.  Har  qanday  nurlanish  quvvat  va 

intensivlik  bilan  tasvirlanadi.  Nurlanishning  quvvati  (W)  berilgan  yuzaga  1 

sekuntda tushadigan energiya oqimiga teng. Nurlanishning intensivligi (I) jismning 

burchak birligiga to`g`ri keladigan quvvatdir.[16] 




Download 1,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish