Tabiiy yaylovlar hosildorligini oshiruvchi istiqbolli ozuqabop o’simliklar

УЎТ:633.631.527
TABIIY YAYLOVLAR HOSILDORLIGINI OSHIRUVCHI ISTIQBOLLI OZUQABOP O’SIMLIKLAR.
¹Nazarov X.T., ²Xalilov X.T., ³Oripov A.M., ⁴Fayzullayev B.K.

1. 
   Samarqand davlat universiteti dotsenti.
   
2. 
   Qorako’lchilik va cho’l ekologiyasi ilmiy tadqiqot instuti katta ilmiy xodimi
   
3. 
   Samarqand davlat universiteti magestranti.
   
4. 
   Samarqand davlat universiteti talabasi.
   

Annotatsiya. Maqolada Markaziy Osiyoning turli to’proq iqlim sharoitli hududlaridan keltirilgan yaylov ozuqabop o’simliklarini introduktsiyalash va ulardan tabiiy yaylovlarni boyitishi va hosildorligini oshirishda foydalanish masalalari bayon qilingan.
Kalit so’zlar. Introduktsiyatur, namuna, koltsiya, tabiiy yaylaov, sun’iy yaylaov, agrofitosinoz, cho’l, adir.
Mavzuning dolzarbligi.Tabiiy yaylovlarning eng yirik ulushi Respublikamizning qirg’oqchil mintaqalarida joylashgan. Biroq ularning hosildorligi o’ta past hamda iqlim sharoitlariga bog’liq ravishda keskin o’zgaruvchan. Shuningdek yaylovlardan foydalanishning zarur tartib qoidalariga amal qilmaslik oqibatida yaylov maydonlari turli darajada inqirozga uchramoqda, bu esa cho’l va adir yaylovlarida bioxilma-xillikning keskin kamayishiga yaylov xosildorligining pasayishiga va ozuqa sifatining yomonlashuviga olib kelmoqda. Shu bois inqirozga uchragan tabiiy yaylovlarning holatini yaxshilash, hosildorligini oshirish hozirgi kuning eng dolzarb vazifalaridan hisoblanadi (Maxmudov va boshqalar).
Tabiiy yaylovlar holatini yuqori hosilli ozuqabop o’simlik turlari orqali fitomeliortsiyalashda Qorako’lchilik va cho’l ekologiyasi ilmiy-tadqiqot instutining “Nurota” tajriba dalasida “tirik” genofond holida saqlayotgan yaylov ozuqabop o’simliklari. Istiqbolli turlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Ayniqsa hozirgi kunda madaniylashtirilayotgan yuqori hosilli tarkibi oqsil va eng muhim ozuqaviy xususiyatlariga boy o’simlik turlarini yangidan barpo etilayotgan sun’iy yaylovlar tarkibiga qo’shish nafaqat yaylovlar hosildorligining oshishiga shuningdek yaylov maydonlarining yangi o’simlik turlari bilan boyitishga xizmat qiladi (Xalilov va boshqalar. 2020.)