Tabiiy resuslar va ulardan oqilona foydalanish

Abdulla Qodiriy nonidagi JDPI Matematika va Informatika fakulteti o’qituvchisi Egamqulova Mohinurning Zamonaviy matematika “Mental Arifmetikani o’qitish”mavzusidagi taqdimoti .

Jizzax 2022

Mavzu: Zamonaviy matematika- “Mental Arifmetika”

• Reja:
• 1.Mental arifmetika paydo bo’lish tarixi.
• 2.Mental arifmetikaning o’quvchilar uchun foydali tomonlari.
• 3.O’zbekistonda “Mental arifmetika”-ning rivojlanishi.
• 4. Mental arifmetikaning asl siri nimada ?

Mental arifmetika paydo bo’lish tarixi.

• Mental arifmetik - bu nima?
• Fikrlash arifmetikasi ostida hisoblarda arifmetik hisob-kitoblar tufayli fikrlash qobiliyatlari va ijodiy instinktlarni rivojlantirish dasturini tushunish odatiy holdir. O'quvchilar uchun ruhiy arifmetika usuli to'rt yildan o'n olti yilgacha beriladi. Ikki ming yil avval tashkil etilgan va bugungi kunda dunyoning ellik ikki mamlakatida faoliyat yuritmoqda. Mental arifmetik bolalarning miyaning ikkala yarmini rivojlanishiga yordam beradi.
• Zamonaviy matematika ya’ni “Mental arifmetika” taxminan 6,7 asr muqaddam Xitoyda paydo bo’lib Yaponiyada rivojlangan . Hisoblash texnikasi yani abakus orqali bolaning miyasida tasavurda hisoblash soddaroq o’rgatiladi. Tasavvur orqali bolaning miyasi shakillanib boradi Ko‘pchilik odamlar daholar aynan daho bo‘lib tug‘iladi, deb hisoblaydi. Amaliyot esa aksini ko‘rsatadi. Yangilik dasturlarida aqliy salohiyati yuqori bo‘lgan bolalar haqidagi xabarlar tez-tez paydo bo‘lmoqda. Buning hech qanday hayratlanarli joyi yo‘q. Agar miyasining har ikkala yarimsharini rivojlantirsa, har qanday bola o‘qish yo ijodiyotda aqlbovar qilmas yutuqlarga erishishi mumkin. Bunda unga qiyosi yo‘q fan — mental arifmetika yordam beradi.

1800-yillardan boshlab amerikaliklar atrofdagi dunyoni tasvirlash uchun ishlatadigan hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun raqamlardan tobora ko'proq foydalandilar. Maktab o'quvchilari qog'oz va qalam bilan asosiy arifmetika qilishni o'rgandilar. Birinchi marta sinfda topilgan shiferlar kabi ob'ektlar alohida shaxslarga tegishli bo'lgan.

• 1800-yillardan boshlab amerikaliklar atrofdagi dunyoni tasvirlash uchun ishlatadigan hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun raqamlardan tobora ko'proq foydalandilar. Maktab o'quvchilari qog'oz va qalam bilan asosiy arifmetika qilishni o'rgandilar. Birinchi marta sinfda topilgan shiferlar kabi ob'ektlar alohida shaxslarga tegishli bo'lgan.
• 1800-yillarda qog'oz qimmat edi. Darslik muqovasidagi grafikdan ko'rinib turibdiki, ba'zi talabalar doskada hisoblashni o'rgandilar. Boshqalar shiferlardan foydalanganlar. Ushbu shaxsiy shiferning yuqori qismidagi boncuklar hisoblash va oddiy arifmetikada yordam berdi.

Raqamli ramkali shifer,
taxminan 1890