Tabiiy fanlar va geografiya Fakulteti dekani: dots. V. Azizov

Suvdan takroran foydalanish. O

’zbekistonda sanoat ehtiyojlari uchun har yili 1,2 km3 

suv  olinadi.  Yirik  ishlab  chiqarishdagi  samarali  texnologik  yechimlar  qaytarilma  suv 

ta

’minotidan  foydalanishga  asoslangan.  Qaytarilma  suv  ta’minotida  ishlatiladigan  suv  miqdori 

2004  yilda  3971,3  mln.m3,  2006  yilda  -  106  mln.m3ni  tashkil  qildi.  Bu  ko

’rsatkichda  suvni 

tejaydigan texnologiyalarni joriy etish dinamikasi o

’z aksini topgan. 90- yillarda iqtisodiyotning 

sanoat  sektoridagi  ayrim  korxonalarda  ishlab  chiqarishning  qisqartirilishi  bilan  bog

’liq 

qaytarilma suv ta

’minoti hajmi kamaytirilgandan so’ng sanoatda qaytarilma suv ta’minoti ulushi 

oshganligi  qayd  etildi.  Qaytarilma  suv  ta

’minotining  eng  ko’p  hajmi  Toshkent  va  Navoiy 

viloyatlaridagi  korxonalar  ulushiga  to

’g’ri keladi. 1990 yildan boshlab, notoza sanoat suvlarini 

tashlash  miqdori  kamaygani  kuzatilmoqda.  Bu  ishlab  chiqarish  quvvatlarini  kamaytirish  va 

tabiatni muhofaza qilish organlari faoliyati natijasidir. 

Suv  sifati.  Suv  resurslarining  taqchilligi  va  ifloslanishi  O

’zbekiston  Respublikasining 

ekologik  xavfsizligini  ta

’minlash  nuqtai  nazaridan  keskin  muammo  hisoblanadi.  Suv  miqdori 

iqtisodiyotning 

barcha 

jabhalari 

va 

suv 

ekotizimlari/biogidrotsenozlarning 

ekologik 

ta

’minlanganligini saqlash uchun nihoyatda muhim omildir. Respublikadagi daryolar, kanallar, 

suv omborlari har xil 

antropogen  ta

’sirlar,  shu  jumladan  ko’pincha  ularning  o’zini-o’zi  tozalash  qobiliyatiga  kuchli 

ta

’sir  ko’rsatadigan  ifloslanishga  duch  kelmoqda.  Oqim  hosil  bo’ladigan  hudud  hisoblangan 

tog

’li joylarda suv oqimlarini ifloslantiradigan manbalar unchalik ko’p emas va suv, biotsenozlar 

tarkibi  va  tuzilmasining  fizikaviy-kimyoviy  ko

’rsatkichlaridagi  barcha  o’zgarishlar  orografiya 

hamda umumiy landshaft holati xususiyatlari bilan bog

’liq tabiiy xususiyatga egadir. Oqim hosil 

bo

’ladigan  hududda  joylashgan  suv  oqimlari  to’g’ridan-to’g’ri  antropogen  o’zgarishlarga  kam 

duchor bo

’ladi. Biroq daryo oqimining quyi qismida vaziyat sezilarli ravishda murakkablashadi. 

Daryo  ekotizimlariga  atropogen  ta

’sirning  ortishi  suv  sifati,  tarkibi  va  tuzilmasida  jiddiy 

o

’zgarishlar ro’y berishiga olib keladi.