Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi kimyo yo’nalishi 2- kurs 20. 64-guruh talabasi nishonova gulhayo

Metodning mohiyati. 
Kulonometrik titrlash metodining mohiyati shundan 
iboratki, analiz qilinadigan eritmaga, elektroliz paytida elektrodda titrlovchi 
reagent hosil qiladigan maxsus tanlangan qo‘shimcha reagent qo‘shiladi. Hosil 
bo‘lgan titrant analiz qilinayotgan modda tez stexiometrik nisbatda reaksiyaga 
kirishadi. Moddani elektrokimyoviy o‘zgartirish uchun sarflangan elektr miqdorini 
bilgan holda Faradey qonunlariga binoan aniqlanayotgan modda miqdorini 
hisoblab chiqarish mumkin. Elektroliz paytida yacheykada tok kuchi o‘zgarmas 
qiymatda bo‘ladi. Bu holda analitik signal-elektrolizga sarflangan vaqtni 
sekundometr yordamida o‘lchanada. Ekvivalent nuqta bironta indikator yordamida 
yoki ma’lum fizik-kimyoviy metodlar bilan potensiometrik, fotometrik yoki 
amperometrik usulda aniqlanishi mumkin. Laboratoriyadagi taxminan 0,05 n natriy 
tiosulfat eritmasidan 250 ml li o‘lchov kolbasiga 25 ml olib distillangan suv bilan 
suyultiriladi va aralashtiriladi. 
Ishni bajarish metodikasi
Moslamaning elektrolitik 
kaliti ikki marotaba suyultirilgan natriy sulfatining to‘yingan eritmasi bilan 
byuretka esa tayyorlangan tiosulfat eritmasi bilan to‘ldiriladi va joylariga 
o‘rnatiladi. Generator elektrod va elektrolitik kalit ishchi tomoni suv bilan 
yuviladi. Kalitning ikkinchi tomoni natriy tiosulfat eritmasi va qo‘shimcha mis 
elektrodi bor idishga botiriladi. Tokni ulagich uziladi (“выкль” holatiga qo‘yiladi). 
Kuchlanishni turg‘unlashtiruvchi moslama UIP - 1 knopka “Anod” ni ishga 
qo‘shish natijasida qayd qiluvchi lampa yonishi kerak. Titrlovchi stakanga (250 
ml) o‘lchov silindri yordamida 5 ml 1M natriy yoki kaliy yodidi, 1 ml kraxmal va 
taxminan 50 ml hajmgacha suv solinadi. Bu stakanga magnit aralashtirgich solinib 

---

23 
magnit aralashtirgich moslamasiga o‘rnatiladi va tegishli normal aralashtirish 
tezligi qo‘yiladi (aralashtirilayotgan paytda elektrod chetlari magnit 
aralashtirgichga tegmasligi va eritmada o‘ramahosil bo‘lmasligi kerak). 
Elektrosekundomerni nolga qo‘yish kerak elektrolizyorga 1 -2 sekund daqiqa tokni 
ulab kuchsiz, lekin aniq havo rang hosil bo‘lgandan keyin tokni o‘chirish kerak. 
Bundan keyin byuretkadan aniq 5 yoki 10 ml standartlashtirilayotgan natriy 
tiosulfat eritmasi qo‘shiladi va bir vaqtning o‘zida sekundomer va tok ulanadi. 
Elektrolizyor orqali o‘tayotgan tok kuchini va mikroampermetr shkalasi 
ko‘rsatkichini yozib olish kerak. Avvalgidek rang hosil bo‘lguncha elektrolizni 
davom ettirish kerak va reaksiya tugagandan keyin birdaniga sekundomerni va tok 
ulagichni ajratish kerak. Elektrolizyordagi eritmani almashtirmagan holda titrlashni 
3marotaba takrorlash mumkin. 

---

24