4. Yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqni hisoblash va to‘lash tartibi
yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq bo‘yicha hisob-kitoblar quyidagi muddatlarda taqdim etiladi:
yuridik va jismoniy shaxslar (mikrofirmalar va kichik korxonalardan tashqari) soliq qonunchiligiga muvofiq belgilangan shakl bo‘yicha (18-ilova) soliqni to‘lash uchun belgilangan muddatda;
mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan – birinchi chorak, yarim yillik, 9 oy yakunlari bo‘yicha hisobot choragidan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmasdan soliq qonunchiligiga muvofiq shakl bo‘yicha oyma-oy taqsimlangan holda, yil yakunlari bo‘yicha esa – yillik moliyaviy hisobot taqdim etiladigan muddatda davlat soliq xizmati organlariga o‘sib boruvchi yakun bilan taqdim etiladi.
yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqni yuridik shaxslar quyidagi tartib va muddatlarda to‘laydilar:
a) foydali qazilmalarni qazib olganlik va texnogen hosilalardan foydalanganlik uchun – har oyda, hisobot oyidan keyingi oyning yigirmanchi kuniga qadar;
b) rangli tosh xom-ashyosi, paleontologik qoldiqlar va boshqa geologik kolleksiya materiallari namunalarini to‘plaganlik uchun har chorakda hisob-kitoblarni taqdim etish uchun belgilangan kundan kechiktirmay.
Bunda mikrofirmalar va kichik korxonalar soliq qonunchiligiga muvofiq belgilangan shakl bo‘yicha (19-ilova) hisob-kitoblarni taqdim etadilar.
Keng tarqalgan foydali qazilmalarni (17-ilovada to‘liq ro‘yxati keltirilgan ) qazib olish bilan shug‘ullanuvchi jismoniy shaxslar yiliga bir marotaba, keyingi yilning 20 yanvaridan kechiktirmay, davlat soliq xizmati organlarining xabarnomasi bo‘yicha hisob-kitobni ularga taqdim etadilar va yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqni to‘laydilar.
yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq umumdavlat solig‘i hisoblanadi va respublika byudjetiga kiritiladi.
Yuridik shaxslarning yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq bo‘yicha hisob-kitoblari buxgalteriya hisobi byudjetga to‘lovlar bo‘yicha (turlar bo‘yicha) qarzlarni hisobga olish hisobvarag‘ida yuritiladi.
Hisoblab yozilgan soliq summasi quyidagicha aks ettiriladi: davr xarajatlarini hisobga olish hisobvarag‘ining debeti; byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlarni hisobga olish hisobvarag‘ining krediti.
Byudjetga o‘tkazilgan soliq summalari quyidagicha aks ettiriladi: byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlarni hisobga olish hisobvarag‘ining debeti; pul mablag‘larini hisobga olish hisobvarag‘ining krediti.
Soliq to‘lovchi tomonidan ortiqcha soliq summalari to‘langan holda, boshqa soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha qarz bo‘lmagan taqdirda, ushbu summalar soliq to‘lovchiga uning yozma arizasiga ko‘ra o‘ttiz kun ichida qaytariladi yoki kelgusi to‘lovlar hisobiga o‘tkaziladi.
Yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqni to‘lovchilar O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga muvofiq javobgar bo‘ladilar. Soliq to‘lovchilar davlat soliq xizmati organlarining qarorlari va ular mansabdor shaxslarining harakatlari ustidan davlat soliq xizmatining yuqori organlari yoki sudga shikoyat qilish huquqiga ega bo‘ladilar.
Yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliqning to‘g‘ri hisoblab chiqilishi va to‘lanishi ustidan nazoratni O‘zbekiston Respublikasi davlat soliq xizmati organlari O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiradilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |