T. Vesos “Yetim qolgan opa-uka” (Qushlar) birinchi qism

 
 
23 
U uyga yaqinlashganda, hayajoni bir muncha pasaygan edi. Bo'lgan 
voqealarni bosiqlik bilan xotirjam aytib berishi uchun bu ayni muddao edi. Baxt 
qayig'i ko'l burni tomonda abadiyan ko'zdan g'oyib bo'lgandi: qizlar ketishdi, 
Mattis endi ularni hech qachon hech qayerda uchratmaydi. 
Harholda bu ajoyib va muhim voqea chindan ham yuz berdi. U, bu haqda 
opasiga hikoya qilarkan, voqeani hech qanday xayoliy uydirmalar bilan bezamadi, 
bu gal haqiqatning o'zi kifoya qildi. Xege uni tinglab o'tirarkan, go'yo to'qishga 
odatdagidan ko'proq berilib ketganday, unga javoban ora-chora allanima deb 
noaniq ming'irlab qo'yardi. 
— Meni eshityapsanmi? — so'radi u. — Aytib qo'yay: bunday voqealar har kuni 
bo'lavermaydi. 
— Albatta, —javob berdi Xege. — Har bir so'zingni eshityapman, xohlasang 
hammasini takrorlashim mumkin. 
O'sha paytda Mattis qizlarni qayta ko'rmasligini sezibmidi, nega muncha 
mahzun ahvolga tushgani, bu uchrashuv nega muncha shukuhli ko'ringani 
to'g'risida hatto o'ylamagan ham edi. 
U hikoyasini davom ettirardi. O'zi va o'sha ikki qizning boshida qanday 
voqealar yuz berdi-ya! Xege mamnun qiyofada tinglayotgan bo'lsa ham, to'quv 
simchalari har qachongidan ham tez ishlayotganidan. Mattisning zardasi qaynardi. 
Xege odatda yakshanba kunlari umuman to'qimas, bugungi kunning ahamiyati esa 
yakshanbadan ham muhimroq edi. Oxiri Mattisning toqati toq bo'ldi. 
— Iltimos, koftangni qo'ya tur. 
— Nega endi? 
— Chunki bugungi kun bamisoli yakshanbaday. Men uchun. 
Xege koftani tizzasiga qo'ydi va ukasiga quloq tutdi. 
Mattis voqeaning eng muhim joyini hikoya qilayotgan edi. U minnatdorlikka to'la 
bir kayfiyatda Inger bilan Annaning xayrlashuv so'zlarini takrorladi: 

---

— Biz bu sayru tomoshalarni hech qachon unutmaymiz, deyishdi ular. Permi, 
Mattismi — bizga bu-ning tamoman farqi yo'q, deyishdi ular. 
Yo'q, lnger bilan Anna ko'lda suzishga boshqa kelmadilar. Lekin Mattis endi 
butunlay boshqa havodan nafas olayotgandek edi. U o'zini avvalgidan emin-er-
kinroq his qilar, yo'llarda ishonch bilan odim otar, do'konga kirishlari ham 
butunlay boshqacha edi. U bu odamlarning yuzlaridan hamma ham voqeadan 
xabardorligini sezardi. O'sha olti odamdan ovoza tarqalgan, qolgani o'zidan o'zi 
bo'lgan edi. 
Endi do'konda hammasi boshqacha edi. 
Mirti paketchadagi qahvani tortarkan, do'konchi taroziga qarab, parvosizgina: 
— Sen bugun ham ko'lda bo'ldingmi? — deb so'rarcli. 
— Yo'q. 
Mattis ham, garchi butun borlig'i yayrab ketayotgan bo'lsa-da, qisqa va 
beparvo javob qaytarardi. Muhim voqealar haqida shunday gapirish kerak. Mana 
shu do'kondor uni orqasidan g'iybat qilganiga ham e'tibor bermasligi kerak. Yana 
shunisi ham borki, Mattis endi obakidandon sotib olmasdi. Endi u qalin 
o'rmondagio'tin kesuvchiday do'kondan shakar va qahva sotib olardi. 
Bir kuni do'konchi Mattisdan, Inger bilan Anna yurtiga ketib qolgani rostmi, 
deb so'radi. Ha, ular yashaydigan joydan odamlar kelishganda, Mattis dangai 
qizlarni surishtirgan ekan. Ular ketishgan emish. Ta'tillari tamom bo'libdi.