T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

D mjtx
bo‘laklarning 
m iqdori bilan belgilanadi.
Konusli maydalagichlar. 
Konusli maydalagichlar turli tog‘ 
jinslarini maydalashning ham m a bosqichlarida qayta ishlovchi 
yuqori ish unumdorli m ashinalar hisoblanadi. Vazifasiga qarab, 
yirik (KYM ), n'rtacha (KO'M ) va mayda qilib (KM M ) maydalovchi 
konusli maydalagichlarga bolin adi.
KYM maydalagicblari qabul qilish tuynugi kengligi tavsiflanib, 
olcham -turiga qarab tog
1
jm slarining 400-1200 llim bo4gan 
bo‘laklanni qabul qila oladi, chiqish tirqishlari 75-300 mm va 
ish unumdorligi 150-2600 m
3
/soat. Sanoatda quyidagi KYM
lar chiqariladi: 500, 900, 1200, 1500 m m (qabul qilish tuynugi 
kengligiga qarab).
KO'M va K M M maydalagichlari qo‘zg‘aluvchi konus asosining 
diam etri bilan tavsiflanadi va quyidagi olcham larda chiqariladi: 
600, 900 m m (KO‘M); 1200, 1750, 2250 mm (KYM va KMM). 
Konus diam etri 2500 va 300 m m bo'lgan maydalagichlarni bunyod 
qilish ustida ishlar olib borilmoqda. KO‘M da m aterial bo‘laklarini 
75-300 m m gacha maydalash m umkin, ularning chiqish tirqishlari 
o‘lchami 
10-90 
mm, 
ish 
unum dorligi 
19-580 
m
3
/soat.
K M M m aydalagichlarini chiqish 
tirqishlarining 
o‘lchami 
3-20 
mm, ish unumdorligi 24-180 
m
3
/soat, ular yordam ida 40-110 
mm bo‘lgan m aterial b o lak larin i 
maydalash imkoni bor.
Valikli tosh maydalagichlar
yum shoq 
jinslarni 
maydalash 
uchun, shuningdek, o‘rtacha va 
ju da qattiq, tosh m ateriallarni 
mayin 
qilib (ikkinchi marta) 
maydalash uchun xizm at qiladi.
Ularning ish unumdorligi 8—10—
281
a) 
b)
4.42-rasm.
Konusli maydalagichning 
kinematik chizmasi:
a -k o n u s li
yirik maydalagich; b -k o n u s li 
o'rta maydalagich va konusli mayda 
maydalagich.

---

80-100 m/soat, Valikli maydalagichlar ko‘chma maydalash-saralash 
qurilm alaridan ikkinchi m arta maydalash uchun keng qo‘llaniladi.
4.43-rasm.
Valikli tosh maydalagich chizmasi.
Valikli tosh maydalagichda (4.43-rasm) aylanma harakat elektr 
dvigateldan ponasimon tasm ali uzatm a orqali harakatlantirish 
valiga va undan uzatm alar (
2
) yordam ida ram aga m ahkam langan 
rolikli podshipniklarga o'rnatilgan maydalash valigi (3) ga uzatiladi. 
Tishlar baland bo‘lgan tishli g‘ildiraklar (4) saqlash prujina (
6
) li 
qo‘zg‘aluvchan podshipniklarga o‘rnatilgan maydalash valiklari 
(5) ga aylanma harakat uzatadi. Valiklar orasidagi tirqish rostlash 
vinti (7) yordamida o‘zgartiriladi, alm ashtiriladigan qistirm alar (10) 
yordamida esa belgilangan darajadagi tirqish saqlanadi. Valiklar 
orasiga maydalanmaydigan material tushib qolsa, qo‘zg‘aluvchan 
valik prujinani siqib, qo‘zg‘almas valikdan qochadi. Agar mayda­
lanmaydigan material ancha katta bolib, valikning qochishi uning 
tushishi uchun yetarli bo'lmasa, saqlash qurilmasi (9) ning yarim 
shaybalari (
8
) kesiladi.
Maydalash valiklarining ish sirti (bandaji) marganesli po‘latdan 
alm ashtirm a qilib yasaladi.
282

---