|
Ish boshlashdan oldin m ashinist operatorning vazifalari.
Ish
boshlashdan oldin m ashina yoki uskunaning ahvolini sinchiklab
tekshirish ham da aniqlangan nuqsonlarni b artaraf etish; p o ia t
arqonlar va zanjirlar, m ashinadagi m uhim qism larning barcha
shponkali, boltli, ponali brikm alari holatini tekshirish; m ashinaga
yonilg'i-m oylash m ateriallarini quyish, yonilg'i solingan idishlarning
tiqinlarini ishga tushirishdan o'zgartirish qutisi dastagini neytral
holatga qo'yish, mashinani esa torm ozlash kerak; sovuq dvigatelni
yurgazib yuborayotganda silindrlar blokiga issiq suv, karterga
isitilgan moy quyish, barcha nazorat-oichash asboblarining sozligiga
ishonch hosil qilish ham da simlar izolyatsiyasini va kontaktlarning
benuqsonligini sinchiklab tekshirish lozim.
168
Texnik xizm at ko‘rsatish.
Qishloq xo'jaligi ekinlarini yetish-
tirish agrotexnikasi barcha sug‘orishlarni, ayniqsa, vegetatsiya
davridagi sug‘orishlarni belgilangan m uddatda va yuqori ish unumli
m ashinalar bilan o‘tkazilishini talab qiladi. Bu, bevosita sug‘orish
mashinalari va uskunalarining buzulm asdan ishlash qobiliyatiga
bog iiq. CTsimliklar rivojlanishining vegetatsion muddatida sutkaning
ixtiyoriy vaqtida sug’orish ishlarini bajarish qobiliyati. birinchi
navbatda, sug‘o m h m ashinalari, agregatlari va apparatlarining
texnik soz holatiga bogiiqligi am alda m a’Ium.
Melioratsiya va sug'orish m ashinalari, ayniqsa, yom girlatib
sug'orish m ashinalari va ularning tarkibiy qismlariga texnik xizm at
ko‘rsatish texnikalarning nam iangan havo sharoitida ishlashi,
maydondagi tuproqning yuqori darajada namligi, sug‘orma suv bilan
harakatlanayotgan katta miqdordagi abraziv jism lar, suvdagi o‘g‘it
ko‘rinishidagi kimyoviyoy elementlar miqdoriga bog‘liq o‘ziga xos
xususiyatlardan iborat.
Shuning uchun har bir m exanizator texnik xizm at ko‘rsatishni
o'tkazishdagi nosozliklarni ogohlantirishga sarflangan har bir soat,
keyinchalik sodir b o ig an sinishlarni b artaraf qilishi uchun ketgan
sutkalarni saqlab qolishni bilishi kerak.
Y om girlatib
sug‘orish
m ashinalari
va
uskunalari
uchun
texnik xizm at ko‘rsatishning rejali-ogohlantiruvchi tizim i mavjud.
Bunda m a iu m ishlagan soatlardan so‘ng nosozligi b o iish i yoki
boim asligiga b o g iiq b o im agan holda navbatdagi (rejali) texnik
xizm at ko‘rsatish ishlari bajariladi. M urakkabroq texnik xizm at
ko'rsatishni (masalan, 2 TXK) o'tkazganda, albatta, avvalgi texnik
xizm at koi'satishdagi (1 TXK) operatsiyalar bajarilishi; 3 TX K da
1-TXK va 2-TXK da ko'zda tutilgan operatsiyalar bajarilishi shart.
M ashinist-operatorlar dvigatel va traktorlarga hamda ularga
agregatlangan sug'orish m ashinalariga ham bir vaqtda xizm at
ko‘rsatiladi. Agarda yomg‘irlatgich yakka nasos stansiyasidan
ishlasa. u holda stansiya m otoristlari yom girlatgich texnikasi opera-
tori yo'riqnomasidagi ko‘rsatilgan ish hajmini ham bajaradi.
169
Texnik xizm at ko‘rsatishni o‘tkazish uchun vaqt pozitsiyalar
o‘zgarish davri yoki aylanma sug‘orish tugashini hisobga olgan
holda belgilanadi.
M ehnat sanitariyasi va gigiyenasi qoidalari. Agar xavfsiz ishlash
usullari qoidalari va mehnat gigiyenasi hamda ishlab chiqarish
sanitariyasi qoidalari birgalikda to‘g‘ri bajarilsa, tashqi m uhit va
ishlash sharoitining zararli ta’sirlarini sezilarli darajada kam aytirsa
boiadi.
Tssiq kunlarda ishlayotganlarni quyosh nuridan hamda shamoJ-
dan saqlash uchun yengil kiyim va keng soj'ali bosh kiym ini kiyish
tavsiya etiladi. Tanaffus paytida va ishdan keyin cho‘milish, dush
qabul qilish yoki salqin suv bilan badanni artish kerak. Shamol
paytida changdan saqlanish uchun changga qarshi ko‘zoynakdan
yoki uch qavatli doka bogiashn i qoilash zarur. Bu ko‘z hamda
tomoqni har qanday kasalliklardan saqlaydi.
Shamollash kasalliklarining oldini olish uchun, masalan, erta
bahor va kuz paytidagi sug‘orishlarda operatorlar va miroblar
rezina etik, suv o‘tkazm aydigan ustki kiyim lar va boshqa himoya
vositalaridan foydalanishlari kerak.
Dalaga m untazam ravishda ichimlik suvini yetkazib turish,
ishlaydiganlarning
oshqozon-ichak
kasalliklarini
oldini
olish
imkonini beradi. Aholi yashaydigan joylardan uzoqda ishlaganda,
jabrlanuvchiga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish uchun har xil
m edikament va boglovchi m ateriallar to‘plami b o ig an sanitar
postlari ishlab chiqarish brigadasi b o lish i hamda har bir operator
yakka tibbiyot qutisiga ega b olish i kerak.
Sug'orish bilan band boigan har bir m exanizator tibbiyot xodimi
yo‘riqnomasidan o‘tishi va yaralanganda va boshqa baxtsiz hodisalar
sodir bolganda jabrianuvchilarga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatishni
bilishi kerak.
1
ssiqlik ta’siridan jabrlanganlarni soyaga yoki salqin xonaga
o‘tkazib, badanining yuqori qismini yalang‘ochlab, yechilgan kiyim -
ni boshiga qo‘yishi kerak. Ko‘kragini sovuq suv bilan artib, yuragi
va boshiga suv bilan hollangan sochiq yoki toza lattani qo‘yishi
170
kerak. Jabrlanganga sovuq suv ichirish kerak. Jabrlanuvchini hushiga
keltirsh uchun nashatir spirti qo'yilgan paxtani vaqti-vaqti bilan
burniga hidlatish kerak. Agar jabrlanuvchining nafas olishi yaxshi
tomonga
o‘zgarm asa
va u og‘ir holatda (uzuq-uzuq, og‘ir nafas olish)
b o isa . и holda tibbiv xodim chaqirib, sun'iy nafas berishga kirishish
kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |
