T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

2-§.  Ishlab chiqarish  omillari  va  uning tarkibi
Klassik  iqtisodiy  m a k ta b -is h la b   chiqarishning  sh a xsiy  va 
m oddiy om ili nazariyasini ilgari suradi.
Hozirgi  zam on  n azariyalari-is h la b   chiqarishning  to 'rt  omili 
m avjud bo'lishini ko'rsatadi.
Ishlab chiqarish om illari to'g'risidagi  nazariyalar
J.B.Sey  (fransuz  iq tis o d c h is i)-is h la b   chiqarishning  uch 
omili  nazariyasini asoslab,  unga  yer,  kapital va  m ehnatni 
kiritadi.
E.Baverk  (Avstriya  m a k ta b i)-is h la b   chiqarishning  ikki 
omili: kapital va m ehnat m avjud bo'lishini tan oladi.
m e h n a t  q u r o lla r i- m e h n a t  p re d m e tla rig a   b e vo sita   ta 's ir 
ko'rsatadi.  M asalan,  m ashinalar,  m exanizm lar,  uskunalar  va 
h.k.
Mehnat vositalari m ehnat predm etlariga ta 'sir qilish 
xususiyatlariga  ko'ra  quydagi  guruhlarga  ajratiladi:
um um iy  vo sita la r  -   b evosita  ishlab  chiqarish  ja rayo n id a  
qatnashm aydi,  balki  unga  um um iy  shart-sharoit  bo'lib  xizm at 
qiladi  (binolar,  inshootlar,  yo'llar,  va  h.k)..
saqlash vo sita la ri-yo q ilg 'i, m ateriallar va m ahsulotlarni saqlash 
hamda uzatishga xizm at qiladi (sesternalar, turli sig'im  idishlari, 
omborlar,  quvurlar va  h.k).