T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor


g)  ilmiy  bilishning  qoidalari,  shakllari  va  usullarini



Download 3,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/226
Sana30.12.2021
Hajmi3,94 Mb.
#96210
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   226
Bog'liq
Iqtisodiyot nazariyasi T. Jo`rayev 2005 1 qism

g)  ilmiy  bilishning  qoidalari,  shakllari  va  usullarini; 
d)  iqtisodiy jarayonlarni modellashtirishni.
16. Iqtisodiy qonunlar qanday xususiyatga ega?
a) obeyktiv;
b)subyektiv;
v) ham obyektiv va ham subyektiv; 
g) tabiiy qonunlarga o'xshash; 
d) yuqoridagilarning  barchasi to‘g ‘ri.
15


2-MAVZU. IJTIMOIY- IQTISODIY EHTIYOJLAR 
VA UNING QONDIRILIShl
1-§. IJTIMOIY-IQTISODIY EHTIYOJLARNING MAZMUNI VAShAKLLARI
Alohida  kishilar  yoki 
jam iyat  a'zolari 
ehtiyojlari.
Iste'mol  tovarlari,  xizm at­
lar,  yashash  va  turm ush 
k e c h iris h   v o s ita la rig a  
bo'lgan  ehtiyojlar.
Korxona  (firma)lar 
ehtiyoji.
Iq tis o d iy   r e s u r s la r  va 
is h la b  
c h iq a ris h n in g  
b o s h q a   s h a rt-s h a ro it- 
lariga  bo'lgan  ehtiyojlar.
Davlat ehtiyojlari.
Iq tis o d iy  
re s u rs la rg a , 
is te ’m o l 
to v a r la r i 
va 
x iz m a tla rg a  
b o 'lg a n  
ehtiyojlar.
Ijtim o iy -iq tis o d iy   e h tiy o jla r  -   bu  ja m iy a t  a ’z o la rin in g  
yashashi va kamol topishi uchun kerakli, hayotiy vositalarga 
bo'lgan  zaruriyatidir.
Kishilar uchun zarur bo'lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni 
ishlab  c h iq a rish d a   ko rxo n a la r  ham da  u la rn in g   ijtim o iy  
ehtiyojlarini  qondirishda  davlat  ham  qatnashishi  sababli 
jamiyat  ehtiyojlari  quyidagi  shakllarda  namoyon  bo'ladi:
!6


Ehtiyojlarning  o'sib  borish  qonuni
Tarixiy,  milliy an'analar va  urf-odatlar.
Jamiyatdagi  mavjud  ijtim oiy-iqtisodiy  tizim.
Mamlakatlarning  iqtisodiy  taraqqiyot  darajasi.
Tabiiy-geografik  va  iqlim  sharoitlari.
Jamiyat  ehtiyojlari  darajasiga  ta'sir  ko'rsatuvchi  omillar:
Xalqaro  aloqa  va  komm unikatsiya  tizimlarining  rivojlanish 
holati.
A h o li  s o n in in g    s is h i  va  u n in g   ijtim o iy   ta rk ib in in g  
o'zgarishi.
H ududiy,  m illiy  va  x a lq a ro   iq tis o d iy   m u n o sa b a tla rn in g  
rivojlanish  darajasi.
Jamiyat  ehtiyojlarining  miqdoran  ortib  va  sifat jihatdan 
takom illashib  borishini  bildiradi.
Jamiyat  ehtiyojlarining  barcha  tarkibiy  qism lariga  xos  bo'lgan  umumiy 
xususiyat -  ular cheksiz va  chegarasizdir.
E h tiyo jla rn in g   o 's ib   borish  q o n u n i  ish la b   ch iq a ris h   bilan  e h tiy o jla r 
o 'rta sid a g i  uzviy  va  o 'za ro   b o g 'liq lik n i  aks  ettiradi.  Ishlab  chiqarish 
ehtiyojlarni  qondirishga  qaratiladi,  o'z  navbatida  uning  rivojlanishi  yangi 
ehtiyojlam i  vujudga  keltiradi. 
_____________
Ehtiyojlarning  o'sib  borishini  taqozo  qiluvchi  omillar:
•  aholining  tabiiy  o'sishi  -   buning  natijasida  ehtiyojlar 
miqdoran  ortib  boradi;
•  fan-texnika  taraqqiyoti  va  reklama.  Uning  ta'sirida  kishilarda 
yangi tovarlarga  ehtiyoj  paydo bo'lib,  u  sifat jihatdan 
takom illashib  boradi.


Jamiyatdagi  mavjud  hukmron  munosabatlar.
Iqtisodiy  faollikning  siklik  ro'y  berishi.
Ishlab  chiqarishning  rivojlanish  holati.
Tabiiy ofatlar (zilzila,  suv toshqini va h.k.)
Favqulodda  holatlar (urushlar,  iqtisodiy tizim lar almashishi).
Ehtiyojlarning  o'sib  borishiga  qarshi  ta’sir  qiluvchi  omillar:
Ehtiyojlarga  xos  bo'lgan  muhim  xususiyat -  turli  ehtiyojlarning  bir-  birini 
taqozo qilishidir. Bu birehtiyojning boshqa birehtiyojni keltirib chiqarishini 
anglatadi.  Masalan, kompyuterlarga paydo bo'lgan ehtiyoj o'z navbatida 
uni  ishlatishni  o 'rg a n ish ,  xizm a t  ko 'rsa tish ,  d a stu r  tuzish  kabilarga 
ehtiyojlarni  keltirib  chiqaradi.

Download 3,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   226




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish