T o s h k e n t d a V l a t I q t I s o d I y o t u n I v e r s I t e t I

taqqoslaymiz  (13.2-jadval).
r -
C h e k li  fo iz   t o 'lo v i  + C h e kli  foyda
-. 100%
Chekli  invest! Isiya
Bir yillik  qo'yilgan  investitsiyaning chekli oqlash  normasi. 
Sotish quvvati,
13.2-jadval.
Sotish quvvati, 
kg
r  - chekli qoplash 
normasi, %
Ssuda foizi 
stavkasi /  , %
Investitsiyani chekli sof 
qoplash  normasi  (Ar), %
1000
15,0
10,0
5,0
2000
12,5
10,0
2,5
3000
10,0
10,0
0,0
4000
7,5
10.0
-2,5
5000
5,0
10.0
-5,0
Sotish  masshtabi  oshishi  bilan  o'zini  oqlash  normasi  15  foizdan  5  foizga  tushadi. 
i = r  bo'lganda,  investitsiyadan  olinadigan  daromad  maksimallashadi,  ya’ni  sotish 
hajmi  3000 kilogrammga etadi.  Ushbu  vaziyat  13.23-rasmda keltirilgan.
Q
Solish
quwNfi
13.23-rasm .  Chekli oqlash  normasi  va  ssuda foizi stavkasi  dinamikasi.
Ssuda  foizi  stavkasi  o'zgarmas  bo'lib  10%  ga  teng  bo'lgani  uchun,  uning  chizig'i 
abtsissa o'qiga  parallel joylashadi.  Chekli oqlash normasi do'konlarning sotish quwatiga 
qarab  o'zgaradi,  ya’ni  r sotish  masshtabi  oshishi  bilan  pasayib  boradi.
Chekli  oqlash  normasi  chizig'i  investitsiyaga  bo'lgan  talab  chizig'ini  ifodalaydi. 
Talab  chizig'idan  ko'rish  mumkinki,  foiz  stavkasi  qancha  yuqori  bo'lsa,  kapitalga 
bo'lgan talab shuncha kam va aksincha, foiz stavkasi qancha past bo'lsa, kapital mablag'ga 
bo'lgan talab shuncha yuqori bo'ladi.  Foydani  maksimallashtiradigan sotish hajmi  \—r