T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

 
İSTİHDAM 
EDİLENLER 
İŞGÜCÜNDE 
OLMAYANLAR 
İŞSİZLİK 
Şekil 1: 
İş Piyasası Stokları ve Akımları 
Kaynak: (
Biçerli, 2011)
 
İş piyasası stok-akım modelinde her ay işsizlerin belli bir kısmı işe girerek veya iş 
aramaktan vazgeçerek işsizlik statüsünden çıkmaktadır. Buna ek olarak emek 
piyasasında iş yapıyorken kişinin iradesi dahilinde veya iradesi dışında işten 
ayrılması ya da çıkartılması sonucunda bu kimseler işsiz statüsüne geçmektedirler. 
Buna benzer daha önce emek piyasasında olmayıp da emek piyasasına geçen ancak 
iş bulamayan kişilerde işsiz konumuna gelmektedirler. Son olarak iş gücünde 
olmadığı halde iş piyasasına geçiş yapan ve istihdam olanağı bulabilenler gibi 
bazıları da çalışıyor iken işten ayrılıp yeni bir iş aramamayı yani iş gücünün dışında 
kalmayı tercih edebilirler (Biçerli, 2011: 434). 
İşe girenler 
İş piyasasından ayrılmış 
gücenmiş işçiler 

---

5 
1.2. İşsizliğin Ölçülmesi 
İşsizlik oranının nasıl hesaplandığını öğrenmeden önce “işsiz” nasıl tanımlanır onu 
öğrenmek daha doğru olacaktır. Ülkemizde işsizlik oranlarını hesaplayan kurum olan 
TÜİK işsizi; referans zamanı içerisinde işsiz olan (ücretli, ücretsiz veya kâr karşılığı 
herhangi bir iş ile ilişkisi bulunmayan) kimselerden iş aramak için 1988-1999 
dönemlerinde son altı ay, 2000 yılında ve akabinde son üç ay içerisinde herhangi bir 
iş arama yollarından en az birinden yararlanmış ve aynı zamanda on beş gün 
içerisinde işbaşı yapabilecek konumda bulunan iş yapma çağındaki kimseler işsiz 
olarak nitelendirilmektedirler. Ayrıca TÜİK, kendisine herhangi bir iş edinmiş veya 
kendi işini kurmuş fakat işbaşı yapmak için bir takım eksikliklerini tamamlamak 
üzere bekleyen kimselerden on beş gün içerisinde işbaşı yapabilecek konumda 
bulunanları da işsiz olarak nitelendirmektedir. O halde; bir kişinin işsiz olarak 
nitelendirilebilmesi için üç kriterin sağlanması gerekmektedir (Biçerli, 2011: 430).
 

İşsiz sayılacak kişinin işinin olmaması gerekmektedir. 

Kişi aktif olarak iş araması gerekmektedir. 

Kişiye iş yapma teklifinde bulunulduğunda zihinsel ve fiziksel 
olarak çalışabilir konumda olması gerekmektedir. 
İşsizlik tanımını bu şekilde inceledikten sonra bunu göz önünde bulundurarak işsizlik 
oranını aşağıdaki formül yardımıyla hesaplamak mümkündür. ( Biçerli, 2011 : 430) 
İşsizlik Oranı =
İş𝑠𝑖𝑧𝑙𝑒𝑟
İş𝑔ü𝑐ü 𝐴𝑟𝑧𝚤

x 100 veya
İşsizlik Oranı =
İş𝑠𝑖𝑧𝑙𝑒𝑟
Ç𝑎𝑙𝚤ş𝑎𝑛𝑙𝑎𝑟+İş𝑠𝑖𝑧𝑙𝑒𝑟

x 100
Resmi istatistiklerde işsizlik oranının çeşitli yönlerden eksiklikler taşıdığı ve olumsuz 
hususları tam olarak yansıtmadığı bilinmektedir. Bunun iki nedeni vardır. Birince 
neden, işsizlik oranlarını daha yüksek olduğu ve buna bağlı olarak işsiz kişilerin bir 
kısmı iş bulmada ümidini keserek işgücü grubuna girmemeleri ve ikinci neden olarak 
bilinen ise, çalışan kişilerin bir kısmının part-time olarak çalışmalarıdır. Bu iki 
durum formüldeki çalışma oranına katıldığı zaman daha yüksek çıkacağını 
göstermektedir. 

---

6 
İşsizlik türlerini birbirinden ayırt etmek oldukça güçtür. Bu amaçla geliştirilen 
amaçların başında İngiliz Ekonomist William Beveridge’in geliştirdiği Beveridge 
Eğrisi gelmektedir.