Taqqoslanayotgan tillarda hajm jihatdan ma’nolarning mos tushmaydigan holatlariga misollar
парта, стол
desk
пол, этаж
floor
пушка, ружьё
gun
кричать, плакать
cry
мечтать, видеть сны
dream
учить, узнавать
learn
пахнуть, нюхать
smell
синий, голубой
blue
молодой, неопытный
young
бежать, управлять
run
летать, пилотировать
fly
Ingliz tilidagi ba’zi so‘zlarda ish-harakat va uning natijasini ifodalovchi ma’nolarning “jamlanishi”
kuzatiladi. Rus tilida esa bu ma’nolar alohida so‘zlar bilan beriladi:
collection
сбор, коллекция
leakage
просачивание, утечка
settlement
устройство, поселение
pitiful
жалкий, жалостливый
respectable
почтительный, почтенный
Ingliz tilini o‘rganishda talabalarga taqqoslanayotgan so‘zlarning faqat ma’nolarining ko‘pligi
qiyinchilik tug‘dirmasdan (taqqoslaymiz: rus. ещё, ingl. still, yet, else, more, another, other; rus.
путешествие, ingl. trip, tour, voyage, cruise), balki ifoda planidagi o‘xshashlik ma’nolarni to‘g‘ri tanlashda
ham qiyinchiliklar keltirib chiqaradi. Taqqoslaymiz: rus. аспирант, ingl. aspirant – кандидат, претендент;
rus. гениальный, ingl. genial – мягкий, добрый, плодотворный; rus. дата, ingl. data – статистические
данные; rus. артист, ingl. artist – художник; rus. комплекция, ingl. complexion - цвет лица; rus. газета,
ingl. gazette – бюллетень va hokazo.
Politic – political, black-blacken, suit-suite, human-humane, continual-continious, comprehensible-
comprehensive, comical-comic tipidagi so‘zlarni bir-biridan ajratishda qiyinchilik tug‘ilishi shubhasizdir.
Politic (political behavior, politic answer) so‘zi rus tilida ловкий so‘ziga, political (political power, political
economy) so‘zi esa rus tilida государственный so‘ziga to‘g‘ri keladi. Continual (continual interruptions,
continual reminders, continual reproaches, continual blows) so‘zi rus tilida постоянный, беспрестанный
so‘ziga to‘g‘ri keladi. Bir xil o‘zakdagi continious sifati (continious headache, continious range of mountains,
continious rain) rus tulida непрекращающийся, сплошной, длительный ma’nolarini beradi.
Comprehensible (comprehensible point of view) rus tilida понятный, постижимый; comprehensive
(comprehensive school, comprehensive education, comprehensive mind) so‘zi rus tilida обширный,
всесторонный ma’nolarini beradi. Comical so‘zi rus tilida комедийный, шуточный ma’nosini, comic so‘zi
esa комичный (непреднамеренный) ma’nosini beradi.
Ingliz va rus tillarida tushunchalar so‘zlar orqali ifodalanishi bilan bir qatorda, so‘z birikmalari bilan
ham ifodalanаdi. Bunday holatda taqqoslanayotgan tillarda ifoda vositalari bir-birlariga mos tushishi ham,
farq qilishlari ham mumkin. Ingliz va rus tillarida ba’zi umumiy tushunchalarning strukturasiga ko‘ra bir xil
bo‘lgan so‘z va so‘z birikmalari yordamida ifodalanishini quyidagi misollarda ko‘rishimiz mumkin: house –
rus. дом, palace - rus.дворец, white - rus. белый, black - rus. чёрный, two - rus.два, four - rus.четыре, lok at
-rus. смотреть на va hokazo. Ammo umuman teskari holat ham kuzatiladi. Bunda ingliz tilidagi sodda
so‘zlarga rus tilida qo‘shma so‘zlar yoki so‘z birikmalari to‘g‘ri kelishi, yoki aksincha, rus tilidagi sodda
so‘zlarga ingliz tilida qo‘shma so‘zlar yoki so‘z birikmalari to‘g‘ri keladi:
merry-go-round
карусель
never-do-well
бездельник
harness-marker
шорник
courtier
царедворец
figure skater
фигурист
become
refined
утончиться
be ashamed
устыдиться
raw material
сырьё
residence
местоприбывание
befriend
относиться дружески
snowstorm
метель
week-end
время отдыха от субботы до понедельника
Taqqoslanayotgan tillarda leksik birliklar ma’nolaridagi farqlar, asosan, mustaqil to‘liq va to‘liq
bo‘lmagan ma’noga ega so‘zlarda namoyon bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: