―T a s d i q la y m a n ‖

  

 

 

Uuyga vazifa.Mavzuni o`qish , xarita bilan ishlash 

 

---

33-mashg'ulot 

                                                 Mavzu: O`zbekistonning  geografik o`rni, chegaralari, maydoni   

 

I. Mashg'ulot maqsadi: 

 

a) ta‟limiy: O'quvchilarga mavzu boyicha ma'lumot berish _        

 b) Tarbiyaviy: O'quvchilarda tabiatga hurmat hususiyatlarini shakllantirish 

s) rivojlantiruvchi: Geografik xaritalar bilan ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish 

     

 II. O'tilgan mashg'ulot yuzasidan muloqot uyushtirish. 

III.Yangi mavzu bayoni

. 

Ozbekiston  O‘rta  Osiyoning  markaziy  qismida.  asosan.  Amudaryo  bilan  Sirdaryo  orasida  joylashgan. 

Ozbekistonning eng shimoliy nuqtasi Ustyurt platosining shimoli-sharqida bolib. 45°31‘ shimolly kenglikdadir. Eng 

janubiy nuqtasi Terniiz shahri  vonida. Amudaryo qirg‘oida bolib, 37°1 1‘ shimolly kenglikda. Eng g‘arbiy nuqtasi 

Ustyurt platosida bo‘Iib, 56°0O‘ sharqiy uzoqlikda. eng sharqiy nuqtasi esa Farg‘ona vodiysining sharqiy qismida, 

73°I0‘ sharqiy uzunlikdadir. Ozbekistonning eng shimoliy nuqtasi bilan janubiy nuqtasi orasidagi masofa 925 km ga. 

eng g‘arbiy nuqtasi bilan sharqiy nuqtasi orasidagi masofa esa 1400 km ga teng. 

O‘zbekiston  geografik  o‘rniga  kobra  O‘rta  dengiz  bo‘yidagi  Ispaniya.  Itaiiya.  Gretsiya  kabi  mamlakatlar  bilan 

taxminan  bir  geografik  kenglikda  joylashgan.  Lekin  O‘zbekiston  Yevrosiyo  materigining  ichki  qismida  okean  va 

dengiziardan  uzoqda  joylashganligi  tufayli  subtropik  o‘lkalardan  farq  qiladi.  Buning  ustiga  Hind  okeanidan  kirib 

keladigan nam va iIiq havo oqimlari toglar bilan to‘siigan. Aksincha. shimoliy qismi ochiq bolganligi tufayli sovuq 

havo  oqimi  bemalol  kirib  keladi.  Oqibat-natijada,  O‘zbekiston  subtropik  mintaqada  joylashsa-da,  cho‘Iga  xos 

bo‘lgan tabiiy sharoit (yozi bulutsiz, serquyosh. jazirama issiq va quruq, qishi esa nisbatan sovuq) vujudga keladi. 

Ozbekiston  chegarasining  ko‘p  qismi  tekislikiar.  oz  qismi  adir  va  tog‘Iar  orqali  oladi.  Respublikamiz  shimol  va 

shimoli-g‘arbda  Qozogiston  bilan,  sharqda  Qirg‘  iziston  bilan,  janubi-sharqda  Tojikiston  bilan,  janubi-g‘arbda 

Turkmaniston  bilan  chegaradosh.  Janubda  Ozbekiston  Surxon-Sherobod  vodiysida  Afg‘oniston  bilan  (Amudaryo 

orqali 100 km) chegaradoshdir. 

O‘zbekiston maydoni 448,9 ming kv.km bo‘lib, kattaligi jihatidan O‘rta Osiyoda Qozog‘iston va Turkmanistondan 

keyinda turadi. O‘zbekiston maydoni Yevropadagi Buyuk Britaniya va Itaiiya kabi daviatlar hududidan katta.