T. A. Ochilov, B. B. Axmedov, S. U. Patxullayev, F. R. Taniberdiev, sh. S. Mengnarov

I BOB. TOLA VA GAZLAMALARNING OLINISHI, TUZILISHI VA XUSUSIYATI
1.1-§. Kirish. Тикувчилик мaterialshunosliги fani haqida ma’lumot
Tikuvchilik buyumlarini ishlab chiqarishda turli assortimentdagi materiallar ishlatiladi. Bularga gazlama, trikotaj va notо‘qima matolar, tabiiy va sun’iy charm, qoplama va kompleks materiallar, tabiiy va sun’iy mо‘yna, tikuvchilik iplari, furnitura va boshqa materiallar kiradi.

Bu materiallarning tuzilishini bilish, xossalarini aniqlash, assortimentlarga ajratish va sifatini tо‘g‘ri baholash natijasida yuqori sifatli kiyim-kechaklar yaratish va ishlab chiqarish uchun kerakli sharoitlarga ega bо‘ladi.

Tikuvchilik sanoatida ishlab chiqarilayotgan kiyim-kechaklar asosan tо‘qimachilik materiallaridan tayyorlanadi.

Tо‘qimachilik materiallari tola va iplardan ishlab chiqariladi. Bularga gazlama, tirikotaj va notо‘qima matolar, tikuvchilik iplari va boshqalar kiradi.

Tо‘qimachilik materiallarining deyarli barchasi tо‘qimachilik tolalaridan iborat. Turli xil materiallarning tashqi kо‘rinishi, xususiyatlari ularni tashkil etuvchi tolalarning xossalariga bog‘liq.

Tо‘qimachilik tola deb, egiluvchan, ma’lum uzunlik va mustahkamlikka ega bо‘lgan, kо‘ndalang kesim yuzasi kichik, tо‘qimachilik mahsulotlari olish uchun ishlatish mumkin bо‘lgan jismga aytiladi.

Bо‘ylamasiga shikastlanmasdan bо‘linmaydigan tо‘qimachilik tolasiga tanho tola deb ataladi.

Bir necha tanho tolalarning bо‘ylamasiga qо‘shilishidan hosil bо‘lgan tolalarni birikkan (kompleks) tola deb ataladi.