Suvoqchilik va pardozlash ishlari

3 2 -ra sm . 
T ru b a n i b o 'y a s h u c h u n m o slam a: 
a —
ta s h q i k o 'rin ish i; 
b
— b o 'y a s h ja r a y o n i; / — y a rim m u fta la r; 
2
— o sh la n g a u te ri; 
3 —
b o 'y o q
o lish u c h u n te r in i y a rim m u fta d a n c h iq a rish richagi, 
4 —
d asta.
75

---

3 3 - r a s m . T ru b a la rn in g o rq a to m o n in i b o 'y a s h u c h u n m o sla m a .
M o y li b o ‘y o q la r u c h u n r e ts e p tla r (m e x a n iz a ts iy a la s h tiril- 
g an usu ld a b o ‘ у ash u c h u n ):
Q olgan retseptlar o q b o ‘yoqqa (belila) q o ‘shiladigan pigm entga 
asoslanib tayyorlanadi:
Lok va emallar.
L oklar 
s in te tik s m o la la r va ta b iiy s m o la la r n in g o r g a n ik
u c h u v c h a n e ritu v ch ila rd a g i p a rd a h o sil q ila d ig a n
e m a lla rid ir. 
B o ‘y o q c h ilik d a m o y -sm o la li va m oysiz sm o la li s in te tik lo k la r 
ish la tila d i. M o y -sm o la li lo k lar P F -2 8 3 va G F -1 6 6 m ark a la rd a
ish la b c h iq a r ila d i. L o k la r x o n a la rd a g i m o y li b o ‘y o q la r b ila n
b o ‘yalgan yuzalarga surtish, y o g ‘o c h va m etall b u y u m la r sirtini 
q o p la s h g a m o ‘lja lla n g a n . G F - 1 6 6 lo k id a n ta s h q i y u z a la rn i 
b o ‘y ash d a foydalanish m u m k in .
L o k lar yuzalarga c h o ‘tka bilan b e rilad i, p u rk ag ic h y o rd am id a
p u rk a la d i, ju d a yupqa q atlam hosil qilish u c h u n esa d o k a ta m p o n
b ila n surkaladi. l m 2yuzaga o ‘rta c h a 180—200 g lok sarflanadi, lok 
q a tla m i 18—20°C h a ro ra td a 24—48 so a td a quriydi. M oysiz sintetik 
lo k la r sin te tik sm o la la rd an tay y o rlan ad i. U larga p e n ta fto l, alkid- 
stirol va perxlorvinil loklar kiradi.
a lif
q u y u q m oy b o ‘yoq 
e ritu v c h i (b en z in )
0,25 - 0,3 kg 
1,0 kg
0,05 - 0,1 litr
ruxli ezilgan oq b o ‘yoq 
a lif
eritu v ch i
p ig m e n t
2 ,0 kg 
0,2 kg
0,1 - 0 ,4 litr 
keragicha
76

---

Emallar 
p ig m e n tn in g lokdagi suspenziyasidan ib o ra t. E m al 
q o p la m a m u s ta h k a m , te v a r a k - a tr o f m u h it t a ’siriga c h id a m li, 
tash q i k o ‘rin ish i yaxshi b o ‘lib, x o n a h a ro ra tid a k o ‘pi bilan 1—2 
se k u n d d a quriydi. Q u rilish d a alkid, p e n ta fto l, gliftol, nitrogriftol 
e m a lla r va n itr o e m a lla r is h la tila d i. E m a lla r, a s o s a n , m e ta ll, 
y o g 'o c h va suvoq yu zalarn i b o ‘y ash d a ishlatiladi. Em al c h o ‘tk a
yoki valik bilan ikki q a tla m qilib surkaladi. E m allarn in g P F -1 1 5 , 
P F -1 1 0 5 , H S -132 kabi m arkalari m avjud.
K is lo ta li q o tir g ic h d a q o ta d ig a n tu r l i ra n g d a g i N S -2 5 8
n itro e m a li d evor ichiga olingan ( o ld in d a n shpaklovkalangan va 
jilv irla n g a n ) m e b e lla rn i, y o g ‘o c h sm o la li va y o g 'o c h q irin d ili 
p litala rn i b o ‘yashga m o lja lla n g a n .
Y a n g i lo k - b o ‘y o q m a te ria lla r b ila n is h la s h d a u la r n i ish - 
latishga o id in stm k sialar va xavfsizlik texnikasi bilan tan ish b o 'lg a n
shaxslargina q o ‘yiladi.