Suv tabiatning eng asosiy harakatlantiruvchi energiya man'baini tashkil etuvchi vosita ekanligi reja


Okean suvinin turi tarkibidagi moddalar nisbati Dunyo okeanining hamma qismida deyarli bir xildir



Download 108 Kb.
bet2/6
Sana01.06.2022
Hajmi108 Kb.
#628019
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
SUV TABIATNING ENG ASOSIY HARAKATLANTIRUVCHI ENERGIYA MANBAI

Okean suvinin turi tarkibidagi moddalar nisbati Dunyo okeanining hamma qismida deyarli bir xildir.
Tabiatdagi barcha suvlarning asl manbai mantiyadagi moddalardir. Suv mantiyadan tashqari platnetalararo bo`shliqdan ham keladi. Taxminiy hisoblaming ko`rsatishicha, Yerga bir kecha - kunduzda 15000 tonna meteorit moddalar tushadi va ularning o`rta hisob bilan 0,5% ga yaqini suvdan iborat. Binobarin, Yer yuzasidan sutkasiga 77 m suv oladi. Butun geologik yeralar mobaynida ya`ni 3,5 mlrd yilda, Yerga fazodan 90 km ya`ni Ladoga ko`li suviga taxminan 100 baravar ko`p suv kelgan.
Taxminiy hisoblarga asoslanib, butun yer shari yuzasiga magmadan yilga 4 km ga yaqin suv ajralib chiqadi, deyish mumkin. Yeming chuqur qismidagi suv yuqori bosim ostida bo`lganidan bug`lanib keta olmaydi va tarkibida xlor- natriy hamda kaltsiy bo`lgan namokobdan iborat.
Endogen suvlar yer betiga ko`tarilgach, ularga geografik qobiqdagi tirik mineralizatsiyasi o`zgaradi. Dunyo okeanidagi suv endogen va biogen yo`l bilan paydo bo`lgan. Eng chuqurdagi suv juda shur bo`lsa, muzliklar suvi chuchuk bo`ladi. Shu bilan birga dengizdagi tuzlarni daryolar keltirgan degan gipoteza ham bor. Daryolar quruqlikning muttasil ravishda har xil tuzlarni keltirib, ularni dengizlar tagida juda ko`plab to`playdi. Daryolarning ham malum bir roli bor ekan, lekin daryolarda xlorid 5,2 % , karbonat kaltsiy 6% ga yetadi. Dengizdagi tuzlaming qayerdan kelib chiqishi, aniqrog`i ularning ikki xil yo`l bilan paydo boiganligi, ya`ni mantiyaning ajralib chiqqanligi va materik suvlardan vodorodga kelganligi haqidagi gipotezalarga to`g`ri baho berish uchun okean bilan qumqlik, suv bilan tirik organizmlar o`rtasidagi tuz almashinuvini hisobga olish zarur.
Daryo suvlari bilan dengiz suvlarining tarkibi bir - biridan farq qilishiga sabab shuki, okeandagi organizmlarning skleti va chig`anoqlari ko`pdan - ko`p birikmalardan, shu jumladan tuzlardan vujudga keladi.
Bu moddalarning bir qismi hayvonlar va o`simliklar nobud bo`lganda suv tagiga cho`kib, ularning aylanma harakati tugaydi. Organizmlarning skelet va chig`anoqlari tarkib topishi uchun doimiy ravishda juda ko`p kaltsiy va kremniy sarf bo`ladi, ba`zi tirik organizmlar suvdan yod, mis, rux, vanadiy va boshqa xil elementlarni ajrata oladi.

Download 108 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish