Suv bug'ining h-s diagrammasi va jadval yordamida termik fik ni hisoblash suv bug‘ining hs–diagrammasi

Kritik temperatura bug‘ning maksimal to‘yinish temperaturasi bo‘ladi. Kritik temperaturadan yuqorida faqat o‘ta qizigan bug‘lar va gazlar bo‘lishi mumkin. Kritik temperatura haqidagi tushunchani 1860 yili D.I. Mendeleev berdi. Bu temperatura shunday temperaturaki, undan yuqori temperaturada (bosim qanday bo‘lishidan qat’iy nazar) gazni suyuqlikka aylantirib bo‘lmaydi.

Pv – diagrammadagi 1,2 va 3 – nuqtalarni birlashtirib, uchta chiziq olamiz: I – 0S dagi suv uchun;

II – to‘yinish temperaturasidagi suv uchun (pastki chegara chizig‘i). III – quruq to‘yingan bug‘ uchun (yuqori chegara chizig‘i). Bu egri chiziqlar diagrammani quyidagi sohalarga bo‘ladi: I va II chiziqlar orasida suyuqlik bo‘ladi; II va III chiziqlar orasida nam to‘yingan bug‘ bo‘ladi va III chiziqdan o‘ngroqda o‘ta qizigan bug‘ bo‘ladi. Suv va quruq to‘yingan bug‘ning to‘yinish chizig‘idagi parametrlari bosim yoki temperaturaga bog‘liq ravishda jadvallardan aniqlansa, o‘ta qizigan bug‘ning parametrlari esa bosim va temperaturaga bog‘liq ravishda jadvallardan aniqlanadi.

Ts – diagrammada suyuqlik, nam to‘yingan bug‘ va o‘ta qizigan bug‘ sohalari va tegishlicha jarayonlar tasvirlangan. Diagrammadagi yuzalar suvning qaynash temperaturasidagi entalpiyasini h1(a yuza), nam to‘yingan bug‘ entalpiyasini hx(a+v yuza), quruq to‘yingan bug‘ entalpiyasini hII(a+v+s yuza), o‘ta qizigan bug‘ entalpiyasini h(a+v+s+d yuza) ifodalaydi. (v+s) –yuza bug‘ hosil qilish issiqligiga r, ya’ni, qaynash temperaturasidagi 1 kg suyuqlikni bug‘ga aylantirish uchun zarur bo‘lgan issiqlik miqdoriga teng.

3. Suyuqlik va quruq to‘yingan bug‘ning asosiy parametrlari. Bug‘ hosil qilish issiqligi

Suvning 0S temperatura va turli bosimlardagi solishtirma hajmi v0  0,001 m3/kg ga teng.

Qaynayotgan suvning solishtirma hajmi v` bosim va temperatura ko‘tarilishi bilan ortadi, ayniqsa yuqori bosimlarda 0S temperaturadagi solishtirma hajmidan ancha farq qiladi. Masalan, p=50 bar da v1=0,0012859 m3/kg; p=220 bar da v1=0,00269 m3/kg. 1 kg suvni 0S temperaturadan qaynash temperaturasigacha isitish uchun (mos bosimda) zarur bo‘lgan issiqlik miqdori quyidagi tenglamadan aniqlanadi: