|
Odamda tuxumdondan tuxum yetilishi menstruasiya davrining o’rtalariga, ya’ni 28 kunning yarimiga to’gri keladi. Ko’pchlik sutemizuvchilarda menstrual sikl davrida bachodan shilliq qavatiga osonlik bilan o’tishi uchun yaratilgani haqida fikirlar bor. B.M Petterning (1956) fikricha, menstruatsiyaning sodir bo’lishi bachadoning embironni qabul qilmaganligiga ”norozilik bildirganligi, umidi puchga chiqqanlgi”,deb tushinish kerak.Chunki bachadonning embrionni qabul qilishga tayyorgarligi hech qanday natija bermaydi. Tuxum hujayraning ovulyasiyasi bilan tuxumdonda sariq tana bezi hosil bo’ladi. Bunda asosiy vazifani bosh miyadagi gipofiz, gipotalamus bajaradi. Gipofizda ishlab chiqarilgan gonadotrop gormonlari tuxumdon foliyatini, tuxum hujayraning o’z vaqtida yetilib chiqishini boshqaradi - Odamda tuxumdondan tuxum yetilishi menstruasiya davrining o’rtalariga, ya’ni 28 kunning yarimiga to’gri keladi. Ko’pchlik sutemizuvchilarda menstrual sikl davrida bachodan shilliq qavatiga osonlik bilan o’tishi uchun yaratilgani haqida fikirlar bor. B.M Petterning (1956) fikricha, menstruatsiyaning sodir bo’lishi bachadoning embironni qabul qilmaganligiga ”norozilik bildirganligi, umidi puchga chiqqanlgi”,deb tushinish kerak.Chunki bachadonning embrionni qabul qilishga tayyorgarligi hech qanday natija bermaydi. Tuxum hujayraning ovulyasiyasi bilan tuxumdonda sariq tana bezi hosil bo’ladi. Bunda asosiy vazifani bosh miyadagi gipofiz, gipotalamus bajaradi. Gipofizda ishlab chiqarilgan gonadotrop gormonlari tuxumdon foliyatini, tuxum hujayraning o’z vaqtida yetilib chiqishini boshqaradi
Graf pufakchasinnig epiteliy hujayralaridan hosil bo’lgan sariq tana bezi progestron gormonini ishlab chiqaradi. Bu garmon bachadon bezlari sekresiyasining kuchayishiga olib keladi. Natijada bachadon shilliq qavati shishadi va zigotani qabul qilishga tayyor turadi. Bu garmoningi kkinchi ahamiyati tuxum yetilishini to’xtatib turadi,homiladorlik vaqtida sut bezining parenxima hujayralari faoliyatini kuchaytiradi, sut hosil qilishga tayyorlaydi. Menstruasiyadan 11 kun o’tgandan keyin bachadon shilliq qavatining qalinligi 2-3 mmga yetadi. 20 kungacha bachadonda gistolik o’zgarishlar sodir bermaydi. Keyin bezlar notekis o’zgarib,bachadon yo’li kengayadi. Bachadonni qin bilan ta’minlovch tomirlar soni ortadi 25-26-kunlarida bachadon shilimshiq qavati yuqori darajada o’zgaradi. Bu bezlar cho’ziladi, qon tomirlar qon bilan to’ladi,shilimshiq qavatning qalinlgi 4-5 mmga yetadi,bachadon implantasiyaga tayyorlanadi. Tuxumdon garmonlari implantasiya bo’ladigan joyni bo’rtiradi.,undagi to’qimani desdual to’qimaga aylantiradi.Embrion esa implantasiyalanishni uchun trofoblast hujayralar hosil bo’ladi. Bu hujayralar bachdoning shilliq qavatin buzadi,eritadi ,erigan hujayralarni fagositoz yo’l bilan hazim qiladi va shu yo’l bilan embirion hujayralarini oziqlantiradi. Bundan tashqari, trofobilastlar sanitarlik vazifasini ham bajaradi - Graf pufakchasinnig epiteliy hujayralaridan hosil bo’lgan sariq tana bezi progestron gormonini ishlab chiqaradi. Bu garmon bachadon bezlari sekresiyasining kuchayishiga olib keladi. Natijada bachadon shilliq qavati shishadi va zigotani qabul qilishga tayyor turadi. Bu garmoningi kkinchi ahamiyati tuxum yetilishini to’xtatib turadi,homiladorlik vaqtida sut bezining parenxima hujayralari faoliyatini kuchaytiradi, sut hosil qilishga tayyorlaydi. Menstruasiyadan 11 kun o’tgandan keyin bachadon shilliq qavatining qalinligi 2-3 mmga yetadi. 20 kungacha bachadonda gistolik o’zgarishlar sodir bermaydi. Keyin bezlar notekis o’zgarib,bachadon yo’li kengayadi. Bachadonni qin bilan ta’minlovch tomirlar soni ortadi 25-26-kunlarida bachadon shilimshiq qavati yuqori darajada o’zgaradi. Bu bezlar cho’ziladi, qon tomirlar qon bilan to’ladi,shilimshiq qavatning qalinlgi 4-5 mmga yetadi,bachadon implantasiyaga tayyorlanadi. Tuxumdon garmonlari implantasiya bo’ladigan joyni bo’rtiradi.,undagi to’qimani desdual to’qimaga aylantiradi.Embrion esa implantasiyalanishni uchun trofoblast hujayralar hosil bo’ladi. Bu hujayralar bachdoning shilliq qavatin buzadi,eritadi ,erigan hujayralarni fagositoz yo’l bilan hazim qiladi va shu yo’l bilan embirion hujayralarini oziqlantiradi. Bundan tashqari, trofobilastlar sanitarlik vazifasini ham bajaradi
Do'stlaringiz bilan baham: |
