Surxandaryo viloyati maktabgacha

35-Mavzu: Maktabgacha yoshdagi bolalarga fuqoralik tarbiyasini berish.Fuqarolik tarbiyasining mazmuni maqsad va vazifalari.
Reja
1. Fuqarolik tarbiyasining mazmuni
2. Fuqarolik tarbiyasining maqsad va vazifalari
Mustaqil respublikamizda shakllanayotgan milliy istiqlol g‘oyalari
fuqarolarini Konstitutsiyada e’tirof etilgan insonparvarlik,
demokratik, huquqiy davlat va huquqiy jamiyatni barpo etishdek
ezgu maqsad atrofida birlashtirishga xizmat qiladi. Har bir fu-
qaroning ijtimoiy-siyosiy, huquqiy faolligini yuzaga keltirish, fu­
qarolik (huquqiy) madaniyatini qaror toptirish fuqarolik (huqu­
qiy) jamiyatning asosiy talabi sanaladi.
Davrning ushbu o‘ta dolzarb talabi 0 ‘zbekiston Respublikasi
hukumati tomonidan qabul qilingan qator qonun va qarorlar,
shuningdek, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I .A. Karimov
asarlari mazmunida o‘zining yorqin ifodasini topdi. Aholi o‘r-
tasida milliy istiqlol mafkurasi g‘oyalarini targ‘ib etdi. Ijtimoiy
tarbiyaning samarali, izchil tizimini yaratish, jamiyatda fuqarolik
(huquqiy) madaniyatini shakllantirish muammolarining ijobiy
hal etilishi jamiyat ijtimoiy hayoti uchun muhim ahamiyatga
egadir.Ijtimoiy hayotda fuqarolik madaniyatining shakllanishi uchun
zarur shart-sharoitlarni vujudga keltirish: bir tomondan, jamiyat
manfaatlari uchun, ikkinchi tomondan, shaxs (fuqaro) manfaat-
lari, shuningdek, jamiyat hamda fuqaroning birgalikdagi manfaat-
lariga tola mos keladi. Shu sababli respublika mustaqilligi sharoi-
tida ijtimoiy ta’lim-tarbiyani tashkil etish mazmunini tubdan
yangilash zaruriyati yuzaga keladi. Ijtimoiy tarbiyani keng ko‘lamda
tashkil etish bugungi kunning da’vati va talabi bo‘lib qolmoqda.
0 ‘z fuqarolariga ega bo‘lish har bir davlatning zarur va
muhim belgisi sanaladi. Fuqarolarning mavjudligi sababli davlat
mavhum tushuncha bo‘lmay, muayyan mexanizm sifatida may-
donga chiqadi. Huquqiy o‘rni qonun yo‘li bilan kafolatlangan
shaxsning davlat ichkarisida yoki tashqarisida bo‘lishidan qat’i
nazar, ma’lum bir davlatga qarashliligi holatiga fuqarolik deyiladi.
Shunday huquqqa ega shaxs fuqaro, deb ataladi.
Jamiyat tomonidan qonunchilik yo‘li bilan belgilangan talab
fuqaro xulqini baholash, xatti-harakatlar mohiyatini tahlil qilish
uchun mezon bo‘lib xizmat qiladi. Ana shu talablarga muvofiq
fuqaroning xulq-atvoridagi ayrim ko‘rinishlar, harakatlar yoki
odatlar ma’qullanadi yoki qoralanadi.
0‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining maqsadi erkin, de-
mokratik, insonparvar, huquqiy davlat va jamiyat qurishdir. Bu
jamiyatni bunyod etish jarayoni yangi ijtimoiy fuqarolik tarbiyasi
vazifalarini murakkablashtiradi. Chunki demokratik-huquqiy ja­
miyat barpo etilishining muvaffaqiyati fuqaroning ijtimoiy-siyosiy
onglilik darajasiga, fuqarolik fazilatlarining qaror topganligiga,
ijtimoiy faollik ko‘rsatkichlariga bog‘liq.
Fuqarolikning ijtimoiy asosi yangi iqtisodiy munosabatlar
bo‘lib, unda fuqarolarning shaxsiy manfaati jamiyat manfaati bilan
qo‘shilib uyg‘unlashib ketadi.
Milliy va umuminsoniy qadriyatlar g‘oyalari, demokratik
talablar hamda axloqiy-huquqiy me’yorlarga muvofiq faoliyat
yuritish ijtimoiy fuqarolik munosabatlarining muhim qoidasiga
aylanadi.
Fuqarolik tarbiyasining maqsadi fuqarolik tushunchasining
mohiyatini anglash orqali yosh avlodda yuksak darajadagi fu­
qarolik madaniyatini shakllantirish, ularni xalq, Vatan, jamiyat
uchun fidoyi insonlar etib tarbiyalashdan iboratdir.
Fuqarolik tarbiyasining vazifalari asosan quyidagilardan iborat:
— yosh avlodni doimiy ravishda jamiyatda ustuvor mavqega
ega bo‘lgan axloqiy va huquqiy me’yorlarga rioya etishga
o‘rgatib borish;
— ■bolalarga fuqarolik huquq va burchlari to‘g‘risida dastlabki
ma’lumotlar berib borish, ularda fuqarolik faoliyatini tash­
kil etish borasida elementar ko‘nikma va malakalar hosil
qilish;
— bolalarda davlat ramzlariga hurmat va muhabbatni qaror
toptirish, Respublika Prezidenti sha’ni, or-nomusini himoya
qilishga tayyorgarlik hissini shakllantirish;
— bolalarda xalq o‘tmishi, milliy qadriyatlariga nisbatan mu­
habbat tuyg‘usini uyg‘otish, ularda g‘ururlanish, faxrlanish
va iftixor hislarini oshirish;
— Vatan, xalq va millat ishiga sodiqlik, o‘z manfaatlarini yurt
manfaatlari bilan uyg‘unlashtira olishiga erishish, fidoyi
fuqaroni tarbiyalab voyaga yetkazish;
— Vatan, yurt ozodligi va mustaqilligini e’zozlovchi, ardoq-
lovchi, uni himoya qilishga tayyor fuqaroni tarbiyalash ishiga
keng jamoatchilik e’tiborini jalb etish;
— bolalarda fuqarolik tarbiyasini tashkil etishda shaxsning