Сурхондарё вилоятининг туристик йўналишига киритилган тарихий-меъморий

УЗУНДАРА ИСТЕҲКОМИ - бу истеҳком “Темир дарвоза” дан 10 километр жануби-ғарбда Кўҳитанг тоғларидаги Узундарада бунёд этилган. Узундара қалъаси Бойсун тумани шимоли-ғарбидаги сувсиз тоғ чўққисида жойлашган ёдгорлик бўлиб, у Бақтрия ва Сўғд чегарасида шимолий ҳудуддаги мудофаани таъминлаган муҳим стратегик объект ҳисобланади. Узундара истеҳкоми ҳақида дастлабки маълумот Э.В.Ртвеладзе томонидан келтирилган. Ёдгорликда илк қазишма ишларини Ш.А.Раҳмонов амалга оширган. Кейинчалик Н.Двуреченская тадқиқотларни давом эттирган.
Узундара қалъаси 1700 кв.м. майдонни эгаллаган бўлиб, қалъа тўлиқ очиб ўрганилган. Қалъа мудофаа деворлари қалинлиги 9 метрни ташкил этади. Таркибига мураккаб тўғри тўртбурчак шаклдаги буржлар каби мустаҳкам фортификация иншоотлари киради. Бу истеҳком бир неча бир-бири билан боғлиқ деворлар ва қояларда жойлашган кузатув буржларидан таркиб топгпн.
Узундара ёдгорлигидан топилган юнон тангалари коллекцияси токи ҳозирга қадар Ўрта Осиё ҳудудида қўлга киритилган юнон тангалари коллекциясидан ошганлиги ва улар орасида кичик ҳажмдаги Сотер Мегас кумуш тангаларининг учраши оламшумул вокеа бўлган. Шунингдек, антик давр сопол буюмлар, турли даврларга оид найза учлари ва симоб пластиналар топилган.

	Хўжамайхона зиёратгоҳи	Бойсун тумани	-	ХЎЖАМАЙХОНА Дарбанд йўлидаги булоқ. Булоқдан секундига 3 куб сув отилиб чиқади. Булоқ сувлари тиниқ ва қишин-ёзин муздек. Булоқда балиқлар мавжуд бўлиб, уни ҳеч ким овламайди ва балиқларнинг энг катталари 1 метргача бўлади. Ғорнинг чуқурлиги ўрганилмаган, сабаби суви муздек ва ғорнинг туби борган сари торайиб борган.
	Хунармандлар маркази	Бойсун Тумани