Sultonova madinaning “Etnonim va etnooykonimlarning o’rganilishi hamda ularning tarixiy-lisoniy asoslari” mavzusidagi

5. Formantli nomlar
Tarkibida har xil grammatik elementlar saqlanib qolgan
etnotoponimlarga formantli nomlar deyiladi.
Baliqchi, Tuyachi, Kallar, Yuzlar, 
Takali
kabi etnotoponimlar shular jumlasidandir. 
-chi, -lar, -li
affikslari ayrim
hollarda toponim yasovchilarga yaqin tursa ham, ayrim xususiyatlari bilan
yasovchilardan farq qiladi. Bunday affikslar yasagan so’zlar jamlik ifodalashi,
inson faoliyati va kasb-hunarini ko’rsatishi, kishilar guruhini bildirishi kabi
bir qator ma’nolari bilan toponimik modellarga mos keladi.
Etnooykonimlar grammatik tarkibida uchraydigan ko’pgina yasama 
tuzilmalar toponimlar emas, etnonimlar tizimi uchun tegishlidir. Ular tarkibidagi 
qo’shimchalar, ba’zi komponentlar etnonim yasashga xizmat qilgan lisoniy 
materialdir. Masalan, 
Ilonli, Mergancha 
etnooykonimlari tarkibidagi 
-li, -chi
qo’shimchalari, 
Oqmang`it, Uchbotir
kabi sintaktik qurilmalar, ushbu 
etnooykonimlarning lisoniy materialini tashkil qilsa-da, mohiyatan, (so’z yasash 
vazifalariga ko’ra) etnonimlar tizimiga daxldordir. Ammo qayd qilingan 
grammatik tuzilmalar mohiyatan etnotoponimlar tarkibidan iborat bo’lsada, atoqli 
otning qurilish tizimi sifatida ilmiy tahlil qilinishi mumkin. Bunday tahlillarda 
topoformantlar ajratiladi.
Toponimlar 
tarkibida 
uchraydigan, 
ammo 
nofunksional 
bo’lgan 
qo’shimchalar toponimik formant (topoformant) deb yuritilmoqda. Tarkibida mana 
shunday nofunktsional so’z va forma yasovchi qo’shimchalar mavjud bo’lgan 
toponimlar 
nomshunoslikda 
formantli 
toponimlar 
deb 
nomlanmoqda. 
Etnooykonimlar tarkibida uchraydigan topoformantlarni ikkiga ajratish mumkin:
a) turkiy formantli etnooykonimlar;
b) o’zlashma formantli etnooykonimlar.

---