|
( Osmonni ко ‘rsatib)
Qarang, olam kitobining zehnimiz bilan
Endi bir ming o‘n sakkizta sahifasini
0 ‘qib olgan ekanmiz biz, fikr to'xtamay
Ochar har on yangi-yangi varaqlarini.
Yulduzlardan oslmangiz qancha bo‘Isa ko‘b —
Yo‘lingizda adaslimoqlik xavfi shuncha kam...
E 1 ch i 1 a r, A 1 i Q u s h c h i v a D e v o n b e g i chiqib ketadilar.
Devon rasmi endi tamom. Hay, hudaychilar,
Melimonlarga sharob tuting va yoki sharbat!
Q о z i M i s к i n
Bir savolga ruxsat bormi, hazrat shahriyor?
Xo'sh, tag'in ham kufr bilan shar’i da’vosimi?
Q о z i M i s к i n
Shahriyorga bisyor ravshan ma’lumdir shoyad
Ahli Chinning kofirligi va bedinligi?
U 1 u g‘ b e к
Janob qozi, chalkash ekan tasawuringiz,
G ‘ayri dinda bo‘lganlarni bedin demoqlik,
Bu qanday gap? Har xalqning bor o'zicha dini,
E’tiqodi, ibodati, o‘z xudovandi.
Ko‘ksaroy tagida zindon. Alohida hujra. Eshik ochilgach, mash’alning olovi
hujrani yoritadi. Bir chorpoyada o d a m yotgani ko‘rinadi.
U 1 u g‘ b e к
Men bir o'zim kirib ko'ray, u qanday inson!
P i r i Z i n d o n i y
Kim bo'lursiz? Nima kerak bu g'amxonada?
Meni yana aynatmoqchi bo'lasizmi, ha!
Qilmishimga men nadomat chekmayman, biling!
Temurbekka aytganimdan bo‘lak gapim yo‘q.
U 1 u g‘ b e к
Men Ulug‘bek Mirzodurman. Shohmxning o‘g‘li,
Sohibqiron nabirasi. Zamon sultoni.
Sening barcha sarguzashting bilmak istayman.
P i r i Z i n d o n i y
Menmi? Hasan degan bitta chilangar.
Bu zindonga tushganimga necha yil bo‘ldi,
Buni o'zim bilolmayman, eslayolmayman.
Ko‘p chidamli narsa ekan, deyman odamzod...
Hech bir maxluq to‘zolmasdi shuncha jabrga.
Bu do'zaxga tashlaganda meni bobongiz,
Siz, dunyodan bexabar bir go'dak bo‘lgansiz...
Yoh-voh, demak, ellik yildir men bunda bandi...
U 1 u g‘ b е к
Ammo ko'rib turibsizki, o‘lgan emasman.
Chunki, yig'lab ko‘zyoshini to‘kmadim sira.
Yo‘q, shahriyor, men o‘lmoqchi emasman hali.
Bu yer go‘rdan farqi yo‘g‘-u, ammo go‘rda ham
Tirik odam yashar ekan...
Men go‘daklikdan
Sultonlarga adovatni ko‘nglimga bitdim,
Zo‘ravonning zillatiga hech toqatim yo‘q.
Baloxo‘rlar nazarimda ayni qalloblar.
Tekin yegan hazratlar-chi, xuddi hasharot.
U 1 u g‘ b e к
So‘zlaringda tafakkurdan zug‘um ortiqroq.
Sultonlar ham xudovandning navkarlari-ku!
Kecha-kunduz el g‘amida bezovta yurgan —
Podshohlar yo‘q deysanmi? Ular tashvishi
Ming toshtarosh zahmatidan og‘irroq, ishon!
Yo‘q, bularni haromtomoq deyish nohaqlik!
Saltanatki, sultoni yo‘q — boshsiz bir tana.
P i r i Z i n d o n i y
Ummatlarning ixtiyorin faqat bir odam
Uhdasiga olmoqligi xatarli da’vo.
Yoshligimda talabadan oshnom bor edi,
Tunlarda u o‘qir edi har xil hikmatdan.
Abu Nasr Forobiyning bir kitobida —
Yozilganki, donishmandlar kengashib turib,
Mamlakatni boshqarsalar el bo'lur obod!
Birovining nafsi, kayfi, g'arazi emas,
Insof ahlin vijdoniga qolsa idora,
Na haqsizlik, na fitnalar, na fisq-u fujur,
Na mulk uchun talash bo‘lur, na qonli nizo.
Ezilganlar qaddin rostlar, zolim tiyilar.
Xurosonda sarbadorlar shunday deyishgan:
— Podshohsiz o‘zimizcha yashab ko'raylik,
Nonimizni hadik olmay oshab ko'raylik! —
Sabzavorda barcha qullar ozod etilgan,
Og'ir o‘lpon-xirojlardan ulus qutulgan,
Bek va to‘ra, xon-u tarxon yurt dan quvilgan.
Sarbadorlar kengashib o‘y o‘ylashar ekan,
Donolardan raislarni saylashar ekan...
U 1 u g‘ b е к
Sen o'ylagan masalalar ko‘p qiziqarli,
Lokin, zamon va zamindan uzilgan xayol.
Shu uchun ham bekor ketdi g'ayratlaringiz.
Mamlakatga urfon kerak, ilm-u ma’rifat,
Boshboshdoqlik emas, idrok, nizom, farosat.
Shunday qilsa, borib-borib ravnaq topar yurt.
Birinchi gal orif bo'lsa sultonlar o‘zi,
G'aflat ketib ocliiladi ulusning ko‘zi.
P i r i Z i n d o n i y
Eshitganman, o‘taketgan fozil ekansiz,
Ammo, asli shoh o‘g‘lisiz, shu uchun har dam
Ko'zingizni qamashtirar toj yaltirog‘i.
U 1 u g‘ b e к
Kim biladi, bo'lmasaydim shu zamonada
Bu davlatning boshida men, nelar bo‘lardi!
Balki, diyor zulmatlarga cho‘kib qulardi.
Ammo, biling, gapim xolis, Piri Zindoniy,
Faqat tojning mehri emas shu andishalar.
Men shohlikni ma’rifatga qildim dastyor.
P i r i Z i n d o n i y
Tushunmayman, tushunmayman, shavkatli Mirzo,
Taxt qanaqa ma’rifatga poydevor bo'lgay?
Vaholanki, toj boshdagi fikrga qafas.
U 1 u g‘ b e к
Siz ellik yil g'aflat ichra qolgansiz, usta.
P i r i Z i n d o n i y
E, ellik yil... Ellik yuz yil kechsa-da tag'in
0 ‘zgarmaydi podshohlarning zulmkor xulqi.
U 1 u g‘ b e к
Zamonamiz g'oyat nozik. Har yoq xatarnok.
Bizga lozim zabardastlik, birlik va idrok.
Bu fiirsatda olomonga g'alayon solib,
Bizga qarshi qo'zg'atganlar bizga do‘st emas,
Ular Temur xonadonin yovuz duslmiani.
Bunday ovoz zindonlardan chiqmay bo‘g‘ilar.
P i r i Z i n d o n i y
Do'stlaringiz bilan baham: |
