Sultonmurod Olim, Sunnat Ahmedov, Rahmon Qo‘chqorov

«Vatan tuyg‘usi insonning o ‘zi bilan birga o ‘sib-ulg‘ayadigan tuyg‘u
bo‘lar ekan», 
— deydi. Biror tuyg‘uning o‘sib-ulg‘ayishini tasawur 
qilish uchun, awalo, o‘sha tuyg‘u insonda bo‘lmog‘i, inson uni 
his qilmog‘i talab etiladi. Shu nuqtayi nazardan har birimiz o‘zi- 
mizga bir savol berib ko‘raylik: «Menda Vatan tuyg‘usi bormi? 
Bu tuyg‘uni nimalar orqali his qilaman?»
Albattaki, mazkur savolga har birimizning beradigan javobimiz 
har xil bo‘lislii mumkin. Biroq barcha javoblami umumlashtiruvchi 
tutash nuqtalar ham, shubhasiz, bo‘ladi. Bular: tug‘ilib ko‘z ochgan 
oilamizga, mahallamizga, ota-ona, buvi va buvalarimiz, yaqin do‘st- 
birodarlarimizga bo‘lgan o‘zgacha iliq, shafqatli munosabatimizda; 
mamlakatimizdan yetishib cliiqqan sportchilar, olimlar, san’at- 
korlaming jahon maydonlarida erishgan muvaffaqiyatlaridan yura- 
gimiz hayajonga to ‘lishida; xorijiy tashkilotlar eshigi oldida, katta- 
katta zallarida Vatanimiz bayrog‘ining liilpirab turishini ko‘rganda 
biz m ana shu bayroqning egasi, shu mamlakatning fuqarosi 
ekanligimizdan g‘ururlangan paytlarimizda Vatan tuyg‘usi o‘zini 
namoyon qiladi. Xorijda o‘qish, turli musobaqalarga qatnashish 
munosabati bilan yoki ota-onasi hamrohligida chet elga chiqqan 
tengdoslilarimiz yuragida esa Vatan tuyg‘usi anchagina kuchli, 
sezilarli aks sado berislii ham bor gap.
Vatan tuyg‘usi insonning o ‘zi bilan birga o‘sib-ulg‘ayishini 
unchalik katta bo‘lmagan hayotiy tajribalaringiz orqali, oddiygina 
solishtiruvlar yordamida sezishingiz mumkin. Yodingizda bo‘lsa, 
boslilang‘ich sinflarda maktab hovlisidagi daraxtlarga ko‘p ham 
ahamiyat beravermas, agar ularning shoxiga varragingiz ilinib qolsa 
yoki shoxdagi mevalarga qo‘lingiz yetmasa, hech narsani o‘ylab 
o‘tirmay, daraxt shoxini sindirish mumkindek tuyulardi. Hozir-

---

chi, hozir ham shunday deb o‘ylaysizmi, hozir ham o‘sha hech 
narsani o‘ylaymaydigan «bebosh bola»misiz?
Har qalay, bu daraxt ham xuddi Sizdek yashashga haqli, goh 
mevasi, goh soya-salqini bilan odamlarga xizmat qiladigan 
hayotning bir parchasi ekanini endi anglab qoldingiz, to ‘g‘rimi? 
Endi yuragingizga shafqat degan, o‘z yashayotgan joyingizni obod 
qilish, qo‘lingizdan kelgancha boshqalarga yordam berish degan 
hislar begona emas. Uyingizda otangiz ne mashaqqatlar evaziga 
olib kelgan har bir buyumni asrab-avaylashga, ukalaringiz biror 
joyga shikast yetkazayotganda, ulami tartibga chaqirishga harakat 
qila boshladingiz. Onangizning ertadan kechgacha kuymalasliib, 
birini qo‘yib, birini olib oila yumushlarini bajarislii, Sizni va ukala- 
ringizni oq yuvib, oq tarashini kuzatar ekansiz, unga achinib, oz 
bo‘lsa-da, og‘irini yengil qilish istagi ham ko‘nglingizdan o‘tmoq- 
da... Bizningcha, mana shu ulg‘ayayotgan hislaringiz birlasliib, 
qalbingizda bo‘y cho‘zayotgan Vatan tuyg‘usini tashkil qiladi.
Ozod Sharafiddinovning boshqa bir xulosasi mana bunday: