Sulaymonova saodatning “ mehribonlik uylari tarbiyalanuvchi

Tarbiyalanuvchilarda ma’naviy-axloqiy sifatlarning 
shakllanganlik darajasi (ta’kidlovchi tajriba)
Daraja ko’rsatkichlari 
Yuqori 
O’rta 
Past 
Guruhlar 
Nafar 
Foiz Nafar Foiz 
Nafar Foiz 
26- sonli 
Mehribonlik uyi 
23nafar 
7 
25,3 
10 
42,4 
8 
32,2 
SOS bolalar 
shaxarchasi 35 
nafar 
5 
16,5 
13 
33,3 
15 
50,2 

---

81 
Jadval ko’rsatkichlaridan anglanganidek, ma’naviy-axloqiy sifatlar yuqori 
darajada 26- sonli mehribonlik uyi tarbiyalanuvchi o’smirlarining chorak qismi 
(25, 3 foizi)da shakllangan bo’lsa, nazorat guruhlarida esa mazkur sifatlarning past 
darajada shakllanganligi jami respondentlarning yarmi (50,2 foizi) tomonidan 
namoyish etilgan xatti-harakatlarda, ularning muomalalarida, shuningdek, 
atrofdagilarga bo’lgan munosabatlarida ko’zga tashlandi. Respondent-
tarbiyalanuvchilarda bilim olishga bo’lgan qiziqishning yuqoriligi, yurish-turishda, 
xatti-harakatlari va atrofdagilar bilan muloqotga kirishishda axloq me’yorlariga 
amal qila olishlari, muhtojlarga yordam ko’rsata olishlari, ta’lim muassasasi 
jamoasi, shu jumladan, tengdoshlari bilan samimiy munosabatda bo’la olishlari, 
ijtimoiy-foydali mehnat jarayonida faol ishtirok etishlari, o’z dunyoqarashlarini 
o’stirishga intilishlari, o’zgalarni hurmat qilishlari, tabiat boyliklari va ta’lim 
muassasasi mulkini asrashga intilishlari, milliy istiqlol g’oyasi mohiyatini yetarli 
darajada anglay olishlari hamda e’tiqodga ega ekanlik kabi holatlarning namoyon 
bo’lganligi ijobiydir.
Shunga ko’ra statistik tahlilning olti yo’nalishdan biri bo’yicha amalga 
oshirish maqsadga muvofiqdir. Statistik tahlil uchun so’nggi – tarbiyalanuvchilarni 
oilaviy hayot va oila xo’jaligini boshqarishga tayyorlash yo’nalishi bo’yicha qo’lga 
kiritilgan natijalar qabul qilindi. Mazkur yo’nalish bo’yicha qayd etilgan 
ko’rsatkichlar Stьyudent-Fisher metodi (kriteriysi)ga muvofiq statistik tahlil qilindi 
[34].
Matematik nuqtai nazardan bu holatda natija X>Y ga teng bo’lishi maqsadga 
muvofiqdir. Metod mohiyatiga ko’ra bayon etilgan g’oyaga qarshi antig’oya 
(teskari g’oya) ilgari surilishi kerak. “Mehribonlik” uylaridan tajriba guruhlariga 
jalb etilgan tarbiyalanuvchilarda oilaviy hayot va oila xo’jaligini boshqarish 
borasidagi nazariy bilim hamda amaliy ko’nikmalarning shakllanganlik darajasi 
nazorat guruhlari respondentlariga teng, degan xulosa muqobil g’oya mazmunini 
ifodalaydi. Bu holat matematik nuqtai nazardan bu holatda natija X=Y ga teng 
bo’ladi.

---

82 
Shunday qilib, ta’kidlovchi tajriba natijalariga ko’ra Student-Fisher metodi 
bo’yicha amalga oshirilgan tahlil mehribonlik uylari tarbiyalanuvchi o’smirlarida 
ma’naviy-axloqiy sifatlarni shakllanirishga oid maxsus dastur bo’yicha olib 
borilgan tajriba-sinov ishlarining samarali kechganligini tasdiqladi. [35] 
Darsdan tashqari faoliyat jarayonida mehribonlik uyi tarbiyalanuvchi 
o’smirlarni ma’naviy- axloqiy sifatlarini shakllantirish yuzasidan amalga oshirilgan 
tajriba-sinov ishlarining natijalariga muvofiq darsdan tashqari faoliyat jarayonida 
mehribonlik uyi tarbiyalanuvchi o’smirlarni ma’naviy- axloqiy sifatlarini 
shakllanganligi borasida fikr to’la tasdiqlandi. Uning tasdiqlanishi mehribonlik uyi 
tarbiyalanuvchi o’smirlarni ma’naviy- axloqiy sifatlarini shakllantirishda samarali 
va muvaffaqiyatli shakllantirishga xizmat qilish ehtimoli ko’zda tutilgan 
metodikaning pedagogik jihatdan to’g’ri asoslanganligini isbotladi va muammo 
yuzasidan kerakli xulosalar va tavsiyalar ishlab chiqildi.