Суйылтырылған еритпелердиң қайнаў ҳәм музлаў температуралары

Айырым еритиўшилердиң эбулиоскопиялық константалары

Еритиўши	К
Суў H2O Бензол C6H6 Нафталин C10H8 Нитробензол C6H5NO2 Сирке кислота CH3COOH Анилин C6H5NH2 Сынап Hg	1,86 5,1 6,9 6,9 3,9 5,87 11,4

Еритпелердеги диффузия ҳәдийсеси
Еритпелердиң тийкарғы қәсийетлери қатарына диффузия да киреди. Егер үлкен бир шийше цилиндр түбине қанттың қойыў еритпеси салынып үстине абайлылык пенен суў қуйылса, қант молекулалары атап айтқанда суў молекулаларына қарағанда аўыр болса да жоқарыға көтерилебереди. Өз-өзинен пайда болатуғын араласыў процеси пүткил көлемде қант концентрациясы бирдей болғанша даўам етеди. Бир зат бөлекшелериниң екинши зат ишинде өз-өзинен бөлиниў процеси диффу зия делинеди.
Диффузия ҳәдийсеси ҳақыйқый еритпелерге де, коллоид еритпелерге де, ҳәттеки газ ҳәм қатты затларға да тийисли болып есапланады. Ҳәзирги ўақытта диффузия тезлиги газлерде ең үлкен, қатты затларда болса ең киши тезликде жүз береди. Ериў процеси ҳәм диффузия менен даўам етеди. Еритиўшиде еритилип атырған заттан ажралып шыққан бөлекшелер (молекулалар, ионлар) пүткил көлемде диффузияланады. Еритпениң барлық көлеминде концентрация теңлесиўи менен бөлекшелердиң белгили бир тәрепке ҳәрекети (диффузиясы) тоқтайды, тәртипсиз жыллылық ҳәрекети сақланып қалады.
Диффузия муғдарын төмендегише аңлатыў мүмкин. Ыдыс түбинен х₁ аралықтағы еритпениң концентрациясы с₁, х₂-аралықтағы концентрациясы болса с₂ деп алайық. Бунда с₁>с₂ болсын. Демек, аралық бирлигине туўры келетуғын с­₁ ҳәм с₂ ортасынды концентрацияның өзгериўи
= - (1.171)
( болғаны ушын белги (-) болады). Фик нызамына тийкарланып ҳәм концентрациялы еритпелерди ажыратып турған ыдысдың кесе кесими сырты S дан t ўақытта өтетуғын ериген зат муғдары m төмендеги теңлеме арқалы анықланады:
(1.172)
Бул жерде: D-диффузия коеффициенти (концентрация 1 ге тең болғанда 1 см² сырттан ўақыт бирлигинде диффузияланатуғын зат муғдарына тең болған бирлик).
Диффузия төмендеги формуладан анықланады:
(1.173)
бунда R-газ турақлысы; T-улыўма температура; N-Авагадро саны; r-диффузияланып атырған бөлекше радиусы; η-орталық жабысқақлығы.
Фик теңлемесинен диффузия тезлигин, яғный ыдыс кесе кесиминиң сырты S дан ўақыт бирлиги t да өтетуғын зат муғдары m ди де табыў мүмкин:
(1.174)
Демек, температура ҳәм концентрация артқанда диффузия тезлиги артады ҳәм орталық жабысқақлығы ҳәмде диффузияланыўшы бөлекшелер өлшеми артқанда диффузия тезлиги кемейеди. Молекуляр масса артыўы менен диффузия коеффициенти, демек, оның тезлиги де кемейеди.