Судья маслаҳати. Кредитда кафил бўлишнинг қандай хавотирлари бор?

кафиллик ўз 
кучида қолаверади.
Кафиллик шартномасини ўзгартириш ёки бекор қилиш 
учун банк билан келишиш керак бўлади, банк эса ҳеч қачон ўз таъминоти 
зарарига ҳаракат қилмайди. Кафиллик қачонки кредит қарзи тўлиқ тўланганда, 
қарз мажбурияти бошқа шахсга ўтказилганда ёки кафиллик муддати ўтиб 
бўлгандан кейин тугайди. Яна бир йўли кафилни алмаштиришни сўраб банкка 
мурожаат қилиш, агар 
томонлар келишса кафилни бошқа шундай шахсга 
алмаштириш
мумкин. 
Кафил бўлиб қарздорнинг қарзини тўладим, бу йўқотишни қоплай 
оламанми?
Албатта, банкдан кредит қарздорлиги кафилдан ундирилса, айни 
тўланган суммани қарздорнинг ўзидан талаб қилиш мумкин бўлади. Масалан, 
сиз дўстингизнинг кредитига кафил бўлдингиз, банк қарзни сизнинг ҳисоб-
рақамингиздан ечиб олди ёки суд тартибида сиздан кредит қарзини ундириб 
олди (қарздор тўлай олмагани учун). Энди сиз ўзингиз 
тўлаган пулларни 
қарздордан талаб қилишингиз мумкин
бўлади. 
 
 

---

Кафил бўлмоқчи бўлсангиз…
Демак, сизга дўстингиз, қариндошингиз, танишингиз кредити учун кафил 
бўлишни таклиф этса қуйидагиларни инобатга олган ҳолда қарор қабул 
қилинг: 
o
кафил бўлиш бу кредит бўйича бутун мажбуриятларни олиш 
демакдир. Шундай экан қарздор танишингиз кредитини тўлай олмаса 
ўзингиз тўлашингиз кераклигини ва бу ҳолат юз бериши эҳтимоли паст 
эмаслигини ҳисобга олинг. Яъни, у олган кредитни сиз тўлашга тайёр 
бўлсангизгина кафил бўлинг. Бунда танишингиз (қариндошингиз, 
дўстингиз)нинг ўша кредитга муҳтожлиги, кредит суммаси, у билан 
муносабатларингиз даражасини ҳам инобатга олиш керак. Масалан, ота-
онангиз, фарзандингиз олган кредит учун кафил бўлишда хавотир йўқ, 
кўп ҳолларда оила бюджети биргаликда шакллантирилади; 
o
кафил бўлишдан аввал кредит суммаси, фоизлари, муддатлари 
шартноманинг бошқа муҳим шартлари ҳақида, шунингдек қарздорнинг 
молиявий аҳволи, қарзини тўлай олиш имконияти, шахси, яшаш жойи 
ҳақидаги аниқ маълумотлар билан танишиб олинг. Имкон бўлса, қарздор 
тўлай олмаса автоматик сизнинг картангиздан
қарздорлик ечиб 
олинишига 
розилик берманг
. 
Яхшиси аввал қарздор тўлай олмаса, 
кейин сиздан ёзма шаклда талаб қилиб, кейин қарзни ундириш 
тартибини белгилашни сўранг; 
o
кафиллик шартномасини қарздор фақатгина 
ўзингиз ишонган, 
инсофли ва қарзини тўлай оладиган имкониятга эга шахс бўлсагина
тузинг.