Судья маслаҳати. Кредитда кафил бўлишнинг қандай хавотирлари бор?

Банк кафилдан қарзни қачон ва қандай ундира олади?
Кўпчилик ўйлайдики, банк аввал қарздордан кредит қарздорлигини талаб 
қилади, у тўлай олмасагина кафилдан талаб қилади. Лекин доим ҳам ундай 
эмас. Кафилликда кафилнинг жавобгарлиги 
субсидиар ёки солидар 
тарзда 
белгиланиши мумкин 
(шартномада белгиланади).
Яъни, 
субсидиар 
жавобгарлик белгиланганда
банк аввал қарздордан қарзни ундириш 
чораларини кўриши, имкони бўлмагандагина кафилдан қарзни тўлашни талаб 
қилиши мумкин. 
Солидар жавобгарлик белгиланган
тақдирда (бу энг кўп 
қўлланиладиган ҳолат) банк бирданига қарздор ва кафилдан қарзни тўлашни 
талаб қилади (суд тартибида). Кўриниб турганидек банклар ўзи учун қулай 
шаклни танлайди, деярли доим кафилга солидар жавобгарлик белгиловчи 
шартларни белгилайди. Яъни, қарздор вақтида қарзини тўламаса, банк 
кафилдан ҳам қарзни тўлашни талаб қилиш ҳуқуқига эга бўлади. Ҳар қандай 
ҳолатда ҳам кафил бутун мол-мулки билан кредит қарзи бўйича тўлиқ 
жавобгар бўлади. 
Кўпчилик ҳолатларда банклар қулайроқ ундириш механизмини 
қўллашади, кафилнинг банк картаси (ҳисоб рақами)дан кредит қарзини дарҳол 
ундириб олишга келишиб олишади. Бунда кредит тўлови вақтида қарздор 
қарзини тўлмаган бўлса, тўғридан-тўғри кафилнинг ҳисоб-рақамидан қарз 
ечиб олинади. 
Кафилликдан воз кечса бўладими?
Кўпчилик ўйлайдики, кредитга кафиллик шартномасини тузгач, кейинроқ 
ундан воз кечиш мумкин ва осон. Лекин аслида бундай эмас. Кафиллик 
қарздор мажбуриятлари бўйича кафилда ҳам мажбурият вужудга келтиради. 
Қонунчиликка 
кўра 
шартномани 
бир 
томонлама 
бекор 
қилиш, 
яъни 
кафилликдан бир томонлама воз кечишга йўл қўйилмайди
. Масалан, 
кафил шартнома тузганидан кейин ишидан айрилса, касал бўлиб қолса, 
қарздор (кредит олган таниши) билан жанжаллашиб қолса ҳам