Study Time

Bayoniy “sohir” ijodkor bo’lib etishdi va bu bilan xalqning, ijodkor zamondoshlarining, hatto Xiva xonining e’tiboriga tushdi. Bu vaqtda Xiva hukmfarmosi Muhammad Rahim II Feruz edi. Shoh va shoir Feruzning istagi va taklifi bilan Bayoniy umrining katta qismi saroyda o’tdi. Ammo saroyda u biror yuqori lavozimda bo’lmagan. M.Yo’ldoshev uni “Xeva xoni saroyida devon bo’lib ishlagan” ligini e’tirof etadi. Shoir 1915-1916 yillarda saroyni tark etib, qolgan umrini ijodga bag’ishlaydi. Feruzdan keyin taxtga o’tirgan Asfandiyorxon va uning a’yonlari qurshab olgan chirkin muhit shoirning g’azab va nafratini qo’zg’adi.

• Bayoniy “sohir” ijodkor bo’lib etishdi va bu bilan xalqning, ijodkor zamondoshlarining, hatto Xiva xonining e’tiboriga tushdi. Bu vaqtda Xiva hukmfarmosi Muhammad Rahim II Feruz edi. Shoh va shoir Feruzning istagi va taklifi bilan Bayoniy umrining katta qismi saroyda o’tdi. Ammo saroyda u biror yuqori lavozimda bo’lmagan. M.Yo’ldoshev uni “Xeva xoni saroyida devon bo’lib ishlagan” ligini e’tirof etadi. Shoir 1915-1916 yillarda saroyni tark etib, qolgan umrini ijodga bag’ishlaydi. Feruzdan keyin taxtga o’tirgan Asfandiyorxon va uning a’yonlari qurshab olgan chirkin muhit shoirning g’azab va nafratini qo’zg’adi.
• Bunday iqlimda Bayoniy e uzoq yashay olmaydi va saroydan chiqib ketadi.
• Bayoniy umrining oxirgi yillarida ilm-ma’rifat va maorif yo’lida anchayin katta ishlar qiladi. Shogirdlariga arab, fors tillaridan, mantiq, tarix, she’riyat qonun-qoidalaridan saboq beradi. 1920-21 yillarda esa Xiva maorif bo’limida sho’’ba mudiri vazifasida xizmat qiladi.
• Bayoniy 1923 yilda 83 yoshida o’zi tug’ilib o’sgan Xiva shahrida vafot etdi.
• Shoirning adabiy merosi. Muhammad Yusuf Bayoniy iste’dodli shoir, muarrix, mutarjim, mug’anniy, musiqa va tib ilmining bilimdoni sifatida o’zidan katta adabiy meros qoldirdi.

Zavqiy biografiyasi. Gʻazallari tahlili. Zavqiy, Zavqiy Xo'qandiy taxalluslari ostida ellik yildan ortiq vaqt mobaynida qalam tebratgan Ubaydullo XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asrning birinchi choragi o’zbek adabiy muhitida keng shuhrat qozongan, zamondosh ijodkorlar va ilg’or ziyolilar tomonidan noyob iste’dod sohibi deb tan olingan, xalq muhabbatiga sazovor bo’lgan. Bejiz emaski, Zokirjon Furqat o’zining ijodkor sifatida kamol topishida katta ta’sir ko’rsatgan «fozil va rasotab’lar» jumlasida Zavqiyning ham nomini hurmat bilan tilga oladi. «Alarning suhbatidin ko’p bahralar topdim», - deb yozadi o’z esdaliklarida. Furqat guvohligiga ko’ra, Zavqiy Muhyi va Muqimiy kabi yirik namoyandalar qatorida zamonasining eng ilg’or va faol ijodkori sifatida adabiy harakatchilikning yetakchilaridan bo’lgan. «Va asr shuarolarikim, chunonchi, mavlono Muhyi va mavlono Muqimiy va mavlono Zavqiy va mavlono Nisbatdurlar, hamisha majlis bunyod aylab, zodai tab’larimizdin mushoara qilur erduk va bir g’azalda tatabbu’ ko’rguzub, bir mazmun har nav’ ifoda topar erdi».

• Zavqiy biografiyasi. Gʻazallari tahlili. Zavqiy, Zavqiy Xo'qandiy taxalluslari ostida ellik yildan ortiq vaqt mobaynida qalam tebratgan Ubaydullo XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asrning birinchi choragi o’zbek adabiy muhitida keng shuhrat qozongan, zamondosh ijodkorlar va ilg’or ziyolilar tomonidan noyob iste’dod sohibi deb tan olingan, xalq muhabbatiga sazovor bo’lgan. Bejiz emaski, Zokirjon Furqat o’zining ijodkor sifatida kamol topishida katta ta’sir ko’rsatgan «fozil va rasotab’lar» jumlasida Zavqiyning ham nomini hurmat bilan tilga oladi. «Alarning suhbatidin ko’p bahralar topdim», - deb yozadi o’z esdaliklarida. Furqat guvohligiga ko’ra, Zavqiy Muhyi va Muqimiy kabi yirik namoyandalar qatorida zamonasining eng ilg’or va faol ijodkori sifatida adabiy harakatchilikning yetakchilaridan bo’lgan. «Va asr shuarolarikim, chunonchi, mavlono Muhyi va mavlono Muqimiy va mavlono Zavqiy va mavlono Nisbatdurlar, hamisha majlis bunyod aylab, zodai tab’larimizdin mushoara qilur erduk va bir g’azalda tatabbu’ ko’rguzub, bir mazmun har nav’ ifoda topar erdi».