Строительство вл 500 кВ «Подстанция Согдиана – Талимарджанская тэс»

Elektr mashinalarining xalq xo‘jaligidagi axamiyati.

• Elektr mashinalarining xalq xo‘jaligidagi axamiyati.
• Elektr mashina mexanik energiyani elektr energiyaga (elektr generatorlari) yoki elektr energiyani mexanik energiyaga (elektr motorlari) aylantira oladigan elektromexanik o‘zgartgich (EMO‘)dir. Elektr mashinalarida energiyaning elektromexanik o‘zgartirilishi magnit maydon vositasida amalga oshirilib, elektromagnit induksiya qonuniga asoslangan; shuning uchun ham ularni induktiv elektr mashinalari deyiladi. O‘zgaruvchan tok kuchlanishini o‘zgartirib beruvchi transformatorlar ham induktiv elektr mashinalarining o‘ziga xos turidir.

Elektr-mashinaviy o‘zgartgichlar (masalan, o‘zgaruvchan tok chastotasini va fazalar sonini o‘zgartira oladigan) va kam quvvatli elektr signallar vo-sitasida nisbatan katta quvvatli ob’yektlarni boshqarishga imkon beruvchi elektr-mashinaviy kuchaytirgichlar ham EMo‘ hisoblanadi.

• Elektr-mashinaviy o‘zgartgichlar (masalan, o‘zgaruvchan tok chastotasini va fazalar sonini o‘zgartira oladigan) va kam quvvatli elektr signallar vo-sitasida nisbatan katta quvvatli ob’yektlarni boshqarishga imkon beruvchi elektr-mashinaviy kuchaytirgichlar ham EMo‘ hisoblanadi.
• Sanoat elektronikasining jadal ravishda rivojlanishi tufayli yarim o‘tkazgich (tranzistor, tiristor)li o‘zgartgichlar va kuchaytirgichlar sanoatda keng qo‘llanilmoqda. Natijada elektr-mashinaviy o‘zgartgichlar va kuchaytir-gichlarni amalda qo‘llash sohalari ancha kamaygan.

Elektr mashinalarining tasnifi. Aylanuvchi qismli elektr mashina-lari tokning turiga ko‘ra o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok mashinalariga bo‘lina-di. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari ishlash prinsipiga bog‘liq holda asinxron, sinxron va kollektorli mashinalarga bo‘linadi.

• Elektr mashinalarining tasnifi. Aylanuvchi qismli elektr mashina-lari tokning turiga ko‘ra o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok mashinalariga bo‘lina-di. O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari ishlash prinsipiga bog‘liq holda asinxron, sinxron va kollektorli mashinalarga bo‘linadi.
• Asinxron mashinalar. Tuzilishi, ishga tushirish va texnik xizmat ko‘r-satishning oddiyligi hamda yuksak ishonchliligi kabi afzalliklari tufayli turli xo‘jalik sohalarida asosan elektr motorlari sifatida ishlatiladi.
• Sinxron mashinalar elektr stansiyalarida sanoat chastotali (f = 50 Gs) o‘zgaruvchan tok ishlab chiqaruvchi generatorlar va mustaqil elektr energiya is-te’molchilari (samolyotlar, katta kemalar va boshq.) uchun yuqori chastotali generatorlar sifatida qo‘llaniladi.