Strategik menejment

developmental
(rivojlanishning xususiy 
kompetensiyasi). 

Erishgan yutuqlar portfolisi - 
assessment
. 

Namoyish portfolisi –
showcase.
Rivojlantirish portfolisi 
(developmental) -
shaxsiy yutuqlar va kamchiliklar 
refleksiyasi uchun qo‗llaniladi. Bu bosqichda talaba va o‗qituvchi o‗rtasida o‗zaro 
aloqa, munosabat, ta‘sir asosiy rol o‗ynaydi. 
Erishgan yutuqlar portfolisi (
assessment
) -talabaning fan bo‗yicha erishgan 
yutuqlari va bilimini aniq va to‗g‗ri baholash uchun xizmat qiladi. 
Namoyish portfolisi (
showcase
) - o‗quv kursini yakunida yaratiladi va 
talabaning olgan bilimlarini (tayyor kadr sifatida) potensial ish beruvchiga taqdim 
qilish yoki o‗qishni davom ettirishga tavsiya etish maqsadida tashkil etiladi. Bu 
turli ko‗rinishdagi
CurriculumVitae
hisoblanadi. 
e-Portfolioyuqorida keltirilgan uch variantning birgalikdagi ko‗rinishida 
ham bo‗lishi mumkin. Bunda multimedia axborotlardan ham foydalaniladi. 

---

316
e-Portfoliotalabaning o‗zlashtirishi va turli sohalardagi erishgan yutuqlari 
monitoringini yuritishning prinsipial yangi, refleksiyaga asoslangan vositasi bo‗lib, 
talaba bilimi natijalarini ball tizimida emas, balki sifat jihatdan baholash imkonini 
beradi. e-Portfolioniyaratish uchun maxsus dasturlar ishlab chiqilgan, masalan 
Angel
qobig‗i. 
«On-line-portfolio» turli ko‗rinishda bo‗lishi mumkin. Masalan: 
-
kursning umumiy saytida buning uchun maxsus ajratilgan bir qancha 
hujjatlar va materiallarni yuklash orqali talaba tomonidan tuzilishi mumkin; 
-
talabaning shaxsiy veb-varag‗ini yaratish orqali tuzilishi va unga o‗quv 
kursi bo‗yicha o‗z tushunchalari asosidagi hisobotlar kiritilishi mumkin. 
Talaba portfoliosini baholash mezonlari 
Talabao‗z-o‗zinibaholashdao‗zfaoliyatigatanqidnuqtainazaridanqarashi, 
nimauchunaynanushbubo‗limyokimavzularnitanlaganliginio‗zimantiqanbilishi, 
buuningushbufanbo‗yichaumumiybilimidaqandayrolo‗ynashimumkinliginiifodaeti
shikerak. 
«Portfolio» 
yaratishdagiengmurakkabmasala 
- 
taqdimotgaloyiqmateriallarnitanlash, 
ushbumateriallargatushunarlitilda, 
ravon, 
mantiqanmazmungaboyvaqisqaizohyozishhisoblanadi. Materiallarni to‗g‗ritanlash, 
ularga izoh yozish hamda uni ob‘ekiv baholashda quyidagi savollardan foydalanish 
mumkin: 
Talaba faoliyati bo‗yicha savollar: 

Portfolioga material tanlashda siz qanday ishlarni amalga oshirdingiz? 

Nimaga erishdingiz, nimalarda qiynaldingiz? 

Portfolioda siz qiynalgan biror material bormi? 

Sizda portfolio yaratish bo‗yicha mos namuna bormi? 

Axborotlarni qanday tashkil qildingiz? 

Muammolarni qaytadan yorita olasizmi (topshiriqni yanada oddiyroq 
so‗zlar bilan)? 

Qaysi so‗zlar, iboralar bu erda ahamiyatlliroq bo‗ldi, nima uchun? 

Muammoni qayta yoritish qanchalik ratsional bo‗ldi? 

Bu masala, muammo qanday savollarni keltirib chiqarishi mumkin? 

---

317

Siz ushbu savollarga yaqinroq savollar tuza olasizmi? 

Ushbu masalani yoki muammoni hal etishda siz uchun nimalar eng qiyin 
kechdi? 

Ushbu masalani, muammoni echish bilan siz qanday yangi bilimlarga 
erishdingiz? 

Hayotda ushbu masala, muammogo o‗xshash holatlar bo‗lishi mumkinmi? 

Siz tavsiya etgan javob ushbu muammo echimining yagona yo‗limi? 

Guruhiy ishlashga qanday munosabat bildirasiz? 

Mashg‗ulotda sizga nimalar yoqadi, nimalar yoqmaydi? 

Ushbu masala sizning fan bo‗yicha bilimlaringizni yanada 
ortdirishda foydali bo‗ladimi? 

Ota-onalar yoki taqrizchilarga savollar bera olasizmi? 

«Portfolio»dan sizning birinchi taasurotingiz qanday? 
O‗qituvchi faoliyati bo‗yicha savollar: 

Talabaning «portfolio» materiallarini taqdimot qilishida sizni nimalar 
hayron qoldirdi, siz kutmagan holatlar bormi? 

O‗z ishingizdan faxrlanish hissi bormi? 

O‗z talabangizga kelajakda yordam berish uchun nimalar qilmoqchisiz? 

«Portfolio» materiali qanchalik aniq va mantiqan to‗g‗ri tashkil etilgan? 

«Talaba» o‗z portfoliosini qanchalik mustaqil yaratdi? 

«Portfolio»ni tuzishda sizdan tez-tez maslahat oldimi? 

«Portfolio»ni tuzishda o‗zi mustaqil qanday materiallar va 
texnologiyalardan foydalangan? 
Talaba portfoliosini taqrizchi tomonidan baholashda yuqorida keltirilgan 
savollardan asos sifatida foydalanish mumkin. 
Yuqorida ta‘kidlanganidek, talaba portfoliosini yaratishning turli xil yo‗llari 
va usullari mavjud. U albatta ta‘lim yo‗nalishi yoki fanning xususiyatiga hamda 
portfolioning davomiyligiga (boshlanish va tugash vaqtiga) bog‗liq bo‗ladi. 
Eng muhim va asosiy maqsad, talabani o‗zining shaxsiy ishlarini, yutuq va 
kamchiliklarini o‗zi ob‘ektiv tahlil qila olishga, imkoniyat va qobiliyatlarini ko‗ra 

---

318
olishga, qiyinchiliklarni engish va yanada yuqoriroq yutuqlarga erishish yo‗llarini 
mustaqil aniqlay olishga o‗rgatishdan iborat. Bunday holda talabaning o‗quv 
jarayondagi o‗z faoliyatiga mas‘uliyati yanada ongli ravishda kechadi. Bu erda ota-
onalar va xolis taqrizchilarning faol ishtirok etishlari juda muhim hisoblanadi. 
Natijada talabaning ma‘lum soha bo‗yicha ta‘lim olishdagi ob‘ektiv rivojlanishi 
o‗qituvchiga ham, talabaning o‗ziga ham yaqqol namoyon bo‗ladi. Talabaning fan 
bo‗yicha bilimini, qobiliyatini, intilishlarini va kelajakdagi rejalarini xolisona va 
to‗g‗ri baholash sharoiti yaratiladi. Talabada o‗ziga ishonch yuzaga keladi.