Strategik menejment

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

213
3-Mavzu. “Tarmoqdagi umumiy vaziyat va undagi raqobatning tahlili” 
ATAMANING 
O‘ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA‘NOSI 
SWOT 
SWOT 
SWOT 
SWOT-
 
Kompaniyaning kuchli, 
zaif tomonlari, imkoniyatlari va 
havf-xatarlarni tahlil qilish. 
Bozor xo‘jaligini 
yaratish 
Create markets
Создать рыночное 
хозяества 
- bu maqsad emas, balki har bir 
fuqaroga loyiq hayotni ta‘minlash 
vositasi. 
Texnopolis
technopolise 
Технополис 
-bu 
innovatsiya 
jarayonlarni 
jadallashtirish, 
texnologik 
yangiliklarni 
tez 
va 
samarali 
qo‘llashga 
yordam 
berish 
maqsadida 
tashkilm 
etilgan 
iqtisodiy zona shakllardan biri. 
Loyiha
Plan
План 
-bu biror bino,inshootni barpo 
etish maqsaddida yoli muayyan bir 
buyumni 
yaratishga 
doir 
tayyorlangan hujjatlar majmui. 

---

214
4-Mavzu. “Kompaniya ahvolining tahlili” 
ATAMANING 
O‘ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA‘NOSI 
Bozor 
funktsiyalari 
Function market 
Фукции рынка 
Bozor funktsiyalari – bozor 
bajaradigan iqtisodiy vazifalar. 
Bozor qonunlari 
Law markets
Законы рынка 
Bozor qonunlari – pul vositasida 
bozorda tovar ayirboshlashning 
mohiyatini ifoda etuvchi, uni 
boshqarib turuvchi ob‘ektiv 
iqtisodiy qonunlar. 
Bozorni 
boshqarish 
Market control 
Управление 
рынком 
Bozorni boshqarish – bozor 
munosabatlarining 
muayyan 
maqsad va ma‘lum yo‘nalishda 
rivojlanib borishiga qaratilgan 
maxsus faoliyat. 
Bozorning tartibga 
tushirilishi 
Market order 
Навести порядок
на рынке 
Bozorning tartibga tushirilishi – 
jamiyat nomidan davlat amalga 
oshiradigan tadbirlar va iqtisodiy 
dastaklar yordamida bozorga 
faol ta‘sir etish. U ma‘lum 
maqsad 
yo‘lida 
amalga 
oshiriladi. 
Vaziyatli tahlil 
System analysis
Ситуационный 
анализ 
Vaziyatli tahlil
 - 
muvoffaqiyatlar 
va 
muvaffaqiyatsizliklarni 
hisobga olgan holdagi oldingi 
faoliyatini 
o‘rganish: 
ishlab 
chiqarish va bozordagi vaziyat 
o‘zgarish sabablarini aniqlash; 
xodimlar ishi samaradorligini 
baholash, ish ko‘rsatkichlariga 
tashqi muhit ta‘sirini hisobga 
olish; xozirgi kundagi vaziyat 
ta‘sirini aniqlash va kelajak 
prognozi (bashorati). 
 
 
 
 
 

---

215
5-Mavzu. “Strategiya va raqobatchilik ustunligi” 
ATAMANING O‘ZBEK 
TILIDA NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING RUS 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA‘NOSI 
Demping 
Demping 
Демпинг 
Demping – tashqi bozorni 
egallash uchun tovarni 
ishlab 
chiqarish 
xarajatlaridan pats (arzon) 
baxolarda chetga eksport 
qilish; 
tovarni 
tashqi 
bozorda ichki bozorga 
nisbatan arzon bahoda 
sotish; tashqi bozor uchun 
kurash, 
raqobatchini 
sindirish 
vositalaridan 
hisoblanadi. 
Diler 
Diler 
Диллер 
Diler 
– yirik sanoat 
kompaniyasi 
agenti 
bo‘lgan 
tadbirqor, 
u 
kompaniyadan 
ulgurji 
tarzda 
xarid 
qilgan, 
mahsulot bilan chakana 
savdoni amalga oshiradi. 
Ditsribyutor
Ditsribyutor - 
Дистрибютер 
Ditsribyutor - yirik sanoat 
ishlab 
chiqaruvchi-
firmalarning 
ulgurji 
xaridorlari 
sifatida 
faoliyat 
yurituvchi 
va 
ularning bozordagi vakili 
bo‘lib xizmat qiluvchi 
firmalar. 
Differentsiatsiyalangan 
marketing 
Diversification 
marketing 
Дивесификационный 
маркетинг 
Differentsiatsiyalangan 
marketing
- 
bir qator 
o‘hshash 
mahsulotlar 
bilan, bozorning tegishli 
ixtisoslashtirilgan 
segmentiga chiqish. Bozor 
segmentlarining har biriga 
alohida ishlab chiqilgan 
takliflar 
bilan 
chiqish. 
Harakatlarni 
bir 
segmentga 
qaratish 
o‘rniga butun bozorga 

---

216
birdaniga, bir taklif bilan 
murojaat qilish. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

217
6-Mavzu. “Marketing strategiyasini mavjud vaziyatga moslashtirish” 
ATAMANING 
O‘ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA‘NOSI 
Boshqaruv uslubi 
Method of 
operation 
Управленческие 
методы 
- bu tashkilot qo‘ygan 
maqsadlarga erishish uchun 
boshqarilayotgan 
ob‘ektlarga ta‘sir qilish 
usullari yig‘indisi. 
ko‘rsatmali ta‘sir 
Model farm 
influence 
Показательное 
влияние 
-o‘rnatilgan tashkiliy aloqa-
lardan joriy foydalanishni 
va 
ish 
sharoitlari 
o‘zgarganda ularni qisman 
tug‘irlashni aks ettiradi. 
intizomiy ta‘sir 
Ordinal influence 
Порядочные 
влияния 
Ular 
tashkiliy 
aloqalar 
muvozanatini 
intizomiy 
talablar va mas‘uliyatlar 
tizimi 
vositasida ushlab 
turishga mo‘ljallangan. 
O‘z-o‘zini 
boshqarish 
Self government
Самоуправления boshqarish nafaqat
boshqaruv sub‘ekti 
tomonidan u yoki bu 
qarorlarni mustaqil qabul 
qilishni, balki ularning 
bajarilishini ham nazarda 
tutadi. Undan tashqari, 
jamoaning har bir a‘zosi 
qarorlarning bajarilishi 
yuzasidan shaxsiy 
mas‘uliyat his qiladi. 
 

---

218
7-Mavzu. “Diversifikatsiyalashning korporativ strategiyalari” 
ATAMANING 
O‘ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
MA‘NOSI 
Boshqaruvning ilmiy 
uslublari 
Methods of 
operation 
Научные методы 
управления
- bu o‘z-o‘zini rivojlantirish 
maqsadida boshqaruvning 
murakkab texnikasidan 
foydalanish uslublar 
yig‘indisi ularni ilmiy 
mazmun bilan, birinchi 
navbatda ijtimoiy 
loyihalashtirish bilan 
to‘ldirish mumkin. 
Kibernetik 
modellashtirish 
Model of ciber 
Кибернетическая 
модел 
- bu murakkab ob‘ektlar 
asosiy parametlarini o‘rganish 
maqsadida ularni 
soddalashtirish va shu asosida
 
ularning chuqur mohiyatini 
ochish hisoblanadi. 
Ijtimoiy tizimlarni 
bashorat qilish 
Forecast social 
systems
Прогноз 
социональнаой 
системы 
boshqaruv 
organlarini 
istiqbolli 
muammolarini 
echishga 
yo‘naltiradi, 
bashorat 
modelini 
amalga 
oshirish mumkin bo‘lgan 
sharoitlarni aniqlaydi, ulardan 
mumkin 
bo‘lgan
chetlashtirishlar 
xaqida 
ogohlantiradi. 
Axborotlashtirilgan 
boshqaruv tizimlari 
System of news 
Информационная 
система 
упрваления 
Axborotni yig‘ish va qayta 
ishlash 
jarayoni 
elektron 
hisoblash texnikasini qo‘llash 
natijasida 
sifat 
jihatdan
o‘zgaradi. Elektron hisoblash 
texnikasining 
muhim 
ahamiyati shundan iboratki, u 
tarixiy 
paradoksni 
echish 
uchun texnik baza bo‘lib
xizmat qiladi. 
 

---

219
8-Mavzu. “Diversifikatsiyalashning korporativ strategiyalari” 
ATAMANING 
O‘ZBEK TILIDA 
NOMLANISHI
ATAMANING 
INGLIZ 
TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING 
RUS TILIDA 
NOMLANISHI 
ATAMANING MA‘NOSI 
Ijtimoiy menejment 
mexanizmlari 
Mechanism of 
social 
management 
Механизмы 
социального 
менежмента 
mexanizmlari ijtimoiy maqsad-
lilik, 
boshqaruv 
uslublari 
(iqtisodiy, ma‘muriy-tashkiliy, 
yuridik, ilmiy va boshqalar)ga 
yo‘naltirilgan. 
Ular 
orasida 
butun 
boshqaruv 
ta‘sirlari 
tizimida birlashtiruvchi bo‘lgan 
ijtimoiyliklar alohida ajratiladi. 
Ularga mehnatga munosabat, 
inson 
hulq-atvori 
bo‘yicha 
chora-tadbirlar yig‘indisi kiradi 
Boshqaruv 
funktsiyalari
Function of 
operation 
Функции 
управления 
faoliyatining 
alohida 
turlari 
bo‘lib, jamiyatni boshqarish 
jarayonida odamlar munosabati 
va aloqalarini maqsadga muvofiq 
ta‘sirini 
amalga 
oshirish 
bosqichlari va yo‘nalishlarini 
ko‘rsatadi 
Chiziqli bo‘g‘inlar 
Linely parts 
Линейчатые 
части
- 
bu 
ob‘ektni 
bevosita 
majmuaviy boshqarishni amalga 
oshiruvchi, ijtimoiy tuzimning 
ma‘muriy alohidalashgan bir 
qismi 
(tarmoq 
vazirliklari, 
korporatsiyalar, 
trestlar, 
uyushmalar, korxonalar, tsexlar 
va h.k.). 
Funktsional 
bo‘g‘inlar 
Parts of function Функциональная 
часть 
boshqaruvning bir yoki bir necha 
funktsiyalarini 
amalga 
oshiruvchi, boshqaruv appara-
tining ma‘muriy alohidalashgan 
qismlaridan iborat (ko‘mitalar, 
boshqarmalar, 
bo‘limlar, 
agentliklar, idoralar va h.k.). 
Rahbarlar 
Managing 
director 
Управляюший - jamoaga boshchilik qiluvchi, 
butun boshqaruv apparati va 
uning alohida bo‘g‘inlari ishini 
yo‘naltiruvchi 
ko‘yilgan 
vazifalar va maqsadlarga erishish 
bo‘yicha 
jamoa 
faoliyatini 

---

220
tartibga soluvchi va nazorat 
qiluvchi 
hodimlar. Rahbarlar 
chiziqli va funktsional turlarga 
bo‘linadi. 
Mutaxassislar 
Expert
Специалисты 
- 
bu 
maxsuslashtirilgan 
xodimlar bo‘lib, ular mavjud 
bo‘lgan axborotlar asosida ishlab 
chiqarish 
va 
boshqaruv 
xarakteridagi masalalarini hal 
qilish 
variantlarini 
ishlab 
chiqadilar. 
Yordamchi-texnik 
personal 
Assistant 
techniquem 
person 
Помощник 
технического 
персонала 
- rahbarlar va mutaxassislar 
faoliyatiga xizmat ko‘rsatuvchi 
hodimlar.