Strategik menejment


  Tarmoqdagi  raqobat  kuchlarini  tahlil  qilishda  Maykl    Porterning



Download 4,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/488
Sana14.01.2022
Hajmi4,87 Mb.
#365215
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   488
Bog'liq
Strategik menejment uzb

3.3.  Tarmoqdagi  raqobat  kuchlarini  tahlil  qilishda  Maykl    Porterning 

«beshta kuch» modeli 

Garvard  universitetining  professori  Maykl    Porter  tarmoqdagi  raqobatchi  

kuchlarni quyidagicha guruhlagan: 

1.

 



Tarmoq ichida sotuvchilar o’rtasidagi raqobat. 

2.

 



Boshqa  tarmoqdagi  kompaniyalarning  o’z  tovarlari  bilan  bu  tamoqdagi 

xaridorlarni egallab olishga harakat qilishi. 

3.

 

Tarmoq ichida yangi raqobatchilarning paydo bo’lishi. 



4.

 

Xom  ashyo  va  butlovchi  qismlar  etkazib  beruvchilarning  o’z  shartlarini 



o’tkazishga urinishlari. 

5.

 



Xaridorlarning o’z shartlarini o’tkazishga urinishlari. 

6.

 



Bu  tahlil  firma  mazkur  tarmokda  duch  kelishi  mumkin  bo’lgan  qulay  shtlar 

va xavf-xatarlarni aniqlab olish maqsadida amalga oshiriladi. 

Porter buning «beshta kuch» modelini taklif qilgan (7-chizma) U mazkur modelni 

asoslab berar ekan, bu ko’rsatkichlarning ta’sir kuchi qanchalik yuqori bo’lsa,  mavjud 

kompaniyalarda  narx  va  daromadni  oshirish  imkoniyati  shunchalik  kam  bo’lishini 

ta’kidlagan edi. Buning zaiflashishi esa kompaniyalar uchun qulay imkoniyatlar vujudga 

keltiradi. Kompaniya o’z strategiyasini o’zgartirib, ushbu ko’rsatkichlarni o’z foydasiga 

o’zgartirishi mumkin. 

Potentsial raqobatchilarning kirish xavfi (Porterning birinchi kuchi) kompaniyaning 

daromadlariga tahdid  solishi  mumkin. Ikkinchi tomondan, agar bu xavf kichik bo’lsa, 

kompaniya  narxlarni  oshirib,  o’z  daromadlarini  ko’paytirishi  mumkin.  Bu  omilning 



39 

raqobatchilik  kuchi  to’sio’larining  (tarmoqqa  kirish  qiymatining)  balandligiga  kuchli 

dara-jada bog’liq. Bunday to’sio’larning uch asosiy manbai bor. 

-xaridorlarning  savdo  markasiga  sodio’ligi  (kirib  kelayotgan  kompaniyalar  buni 

katta investitsiyalar evaziga bartaraf qilishlari mumkin); 

-xarajatlar  bo’yicha  mutlaq  ustunliklar  (ishlab  chiqarish  xarajatlarining  yanada 

kamligi mavjud kompaniyalar uchun, yangi kompaniyalar erishishi qiyin bo’lgan katta 

ustunliklarni beradi); 

-ko’lamdan tejash (bunday ustunlikka odatda katta kompaniyalar ega bo’ladilap). U 

ya’ni    standartlashtirilgan  mahsulotni  yoppasiga  ishlab  chiqarishda  xarajatlarning 

kamaytirilishi,  xom  ashyo,  material  va  tarkibiy  qismlarni  katta  mikdorlarda  sotib 

olishdagi  chegirmalar,  reklamaga  sarflanadigan  xarajatlarning  kamaytirilishi  va 

hokazolar  bilan    bog’liq.  Bularning  barchasi  ishlab  chiqarishni  endi  boshlayotgan 

kompaniyalar uchun katta qiyinchiliklar tug’diradi. 

Porter  nazariyasi  bo’yicha  ikkinchi  raqobatchi  kuch  tarmoqda  mavjud  bo’lgan 

kompaniyalarning raqobatlashuvidir. Bu erda ham to’rt omilning ta’sirini ko’rsatib o’tish 

mumkin: 

-tarmoqdagi; 

-raqobat tuzilmasi; 

-talabning shart-sharoitlari; 

-tarmoqqa kirish to’sio’larining balandligi. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 




Download 4,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   488




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish