Strategik menejment

2.4 .Strategiyani yaratishga bo’lgan turli xil yondashuvlar 

Strategiya tuzishga yondashuvlar quyidagicha bo’ladi: 

Bosh  strategii  yondashuv  -  bunda  strategiyani  boshliqning  o’zi  ishlab  chiqadi. 

Bunday  holda  boshqaruvchi  ahvolni  baholashga,  muqobil  strategiyalarga  va 

strategiya  qismlariga  kuchli  ta’sir  qiluvchi  asosiy  strategik  va  asosiy  tadbirkor 

sifatida ish yuritadi. 

Vakolatlarni      berish    yondashuvi      -      bunda      strategiyani    tuzish  xodimlarga 

yoki komissiyaga topshiriladi. Bunday holda mas’ul boshqaruvchi strategiyani ishlab 

chiqishni  boshqalarga,  asosan,  strategik  rejalashtirish  bo’yicha  personalga  yoki 

ishonch bildirilgan xodimlardam tuzilgan maxsus komissiyaga toshpiradi. 

3)  Qo’shma  (kollaboratsion)  yondashuv  -  avvalgi  ikki  yondashuv  o’rtasidagi 

oraliq  variant.  Bunday  usulning  eng  kuchli  tomoni  shundaki  strategiyani  ishlab 

chikish kimlarga topshirilgan bo’lsa, uni o’shalarni o’zlari bajarishlari kerak bo’ladi. 

4)  Tashabbusli  yondashuv.  Bunday  yondashuvda  boshqaruvchi  kelishilgan 

strategiyani  ishlab  chiqish  uchun  strategiya  detallarini  ishlab  chiqishdan  ham, 

«g’oyalar  generatorlari»  guruhini  boshqarishdan  ham  manfaatdor  emas.  Bil’aks, 

boshqaruvchi  oqilona  strategiyani  ishlab  chiqish,  himoya  qilish  va  hayotga  tadbiq 

etish  uchun  menejerlarni  o’zlari  safarbar  etadi.  Strategiyani  ishlab  chiqish  uchun 

boshqaruvchilar  foydalanishlari  mumkin  bo’lgan  to’rtta  asosiy  yondashuvning 

birortasi  ham  eng  yaxshi  yondashuv  sifatida  yuzaga  chiqmaydi.  Ular  har  birining| 

kuchli va kuchsiz tomonlari mavjud. 

Kompaniya va boshqaruvchilar strategiyani ishlab chiqish bo’yicha variantlarni 

turlicha 

bajaradilar. 

Kompaniya 

egasi 

tomonidan  boshqariladigan  kichik 

kompaniyalarda strategiyani ishlab chiqish norasmiy amalga oshiriladi. Yirik firmalar 

strategiyani  har  yili  ishlab  chiqishga  moyildir.  Strategiyani  belgilashning  tashkiliy 

jarayonida boshqaruvchilar shaxsan qatnashadilar. 

Strategiya avvalo ma’naviy jihatdan sog’lom bo’lishi kerak. Kompaniyaning har 

bir  harakati  axloq-odob,  ma’naviyat  doirasida  bo’lishi  talab  etiladi.  Kompaniya 

mulkdorlar,  xizmatchilar,  xaridorlar,  etkazib  beruvchilar  va  jamiyat  oldida 

mas’uliyatlidir.  Kompaniyaning  etkazib  beruvchilar  oldidagi  burchi  bozor  muno-

---

30 

sabatlariga  quriladi.  Kompaniya  bilan  etkazib  beruvchi  ham  sherik,  ham  o’zaro 

raqibdir. Shuning uchun ular o’rtasidagi munosabatlar aniq belgilab olinishi lozim. 

Agar strategiya kompaniyaning ahvolig’a mos bo’lmasa, raqobat ustunligi yara-

tilmasa,  ishni  yaxshilashga  yaramasa,  bunday  strategiya  g’olibona  strategiya  deyil-

maydi. G’olibona strategiyaning uch belgisi bo’ladi: 

moslik darajasi mezoni; 

raqobat kurashida ustunlik mezoni; 

ish jadalligini oshirish mezoni. 

Moslik  darajasi  mezoni.  Yaxshi  strategiya  uning  imkoniyatlari  va    intilishlari, 

ichki va tashqi omillar nuqtai nazaridan kompaniyadagi  vaziyatga mos kelmas ekan, 

u shubhalidir. 

Raqobat kurashida ustunlik mezoni. Yaxshi strategiya raqobatda barqaror ustun-

likka erishishga olib keladi. Strategiya yordamida raqobat kurashida qanchalik  katta  

ustunlikka erishilsa, strategiya shunchalik kuchli va samarali bo’ladi. 

Ishlarning  jadalligini  oshirish  mezoni.  Yaxshi  strategiya  kompaniya  ishining 

tezkorligini  oshiradi.    Ishlarni  takomillashtirishning  ikki  turi  o’tamuhim  bo’lib,  ular 

quyidagilar:  Daromadlilikning  oshishi.  Kompaniyaning  uzoq    kelajakdagi    faolligi 

raqobatbardoshligining oshishi.