Strategik menejment

 

4.3. SWOT- Taxlil orqali kompaniya holatini baxolash. 

Korxona  faoliyati  shart-sharoitini  baholashning  bir  nechta  usuli  mavjud.  Eng 

tarqalgan va tanilganlardan bo’lib SWOT-tahlil (SWOTdan olingan: kuch (strenght), 

---

60 

zaif  tomon  (wrekness),  imkoniyatlar  (opportunities),  havf-xatarlar  (threats))  va 

STEP-tahlil  (step  dan  olingan:  ijtimoiy  (social),  texnik  (technical),  iqtisodiy 

(economic), siyosiy (political) omillar) hisoblanadi. SVOT-tahlil asosida tashqi muhit 

tahlilini o’tkazish uslubini qisqa ko’rib chiqamiz. 

SVOT-tahlil ikki qismdan iborat: 

1)  korxona  uchun  hozir  va  kelajakda  vujudga  kelishi  mumkin  bo’lgan  tashqi 

imkoniyatlar va xavflar o’rganiladi; 

2) korxonaning kuchli va zaif tomonlari o’rganiladi. Bunda korxona potentsial 

baholanadi. 

Korxonaning  kuchli  (yuqori  malaka,  kompetentlik,  mos  texnalogiya, 

xaridorlarda  yaxshi  obro’ga  ega  bo’lishi,  xarajatlar,  raqobat  sohasidagi  ustunlik, 

adekvat moliyaviy resurslar va h.k.) va zaif (aniq strategik yo’nalishlarning yo’qligi, 

eskirgan  uskunalar,  tor  ishlab  chiqarish  assortimenti,  past  marketing  imkoniyatlari, 

bozor  va  raqiblar  xaqida  tasavvurga  ega  bo’lmaslik  va  h.k.)  tomonlari,  shuningdek 

imkoniyatlari  (yangi  bozorlarga  chiqish, ishlab  chiqarishni  kengaytirish, investitsion 

fondlarning  qiziqishi,  iste’mol  bozorining  tyinmaganligi  va  h.k.)  va  havf-hatarlari 

(yangi  raqiblarning  paydo  bo’lishi,  o’rinbosar  mahsulot  sotuvining  o’sishi, 

xukumatning  noqulay  siyosati,  xaridorlar  ehtiyojlari  va  didlarining  o’zgarishi, 

noqulay  demografik,  iqtisodiy,  ijtimoiy  va  boshqa  o’zgarishlar  va  h.k.)  ning  aniq 

ro’yxati  tuzilganidan  so’ng  ular  o’rtasidagi  aloqalarni  o’rnatish  uchun  SVOT 

matritsasi tuziladi (z-rasm).