Strategik marketing

Integrasion  o‘sish  tegishli  firmaning  faoliyat  doirasi  egallab  turgan  tarmoqda 
etarlicha  mustahkam bo‘lganda, aynan o‘sha tarmoq  miqyosida rivojlanish  yo‘llarini 
nazarda tutadi. 
a)  regressiv  integrasiya  -  firmaning  ta’minotchilarini  turli  uslublar  bilan 
nazoratga  olishi  yoki  ularga  nisbatan  mustahkamroq  mavqega  ega  bo‘lishi  uchun 
qiladigan  urinishlar  tushuniladi.  Masalan,  poligrafiya  kompaniyasining  sellyuloza 
ishlab chiqaruvchi ta’minotchi kompaniyaning 50 % aksiyalarini sotib olishi va uning 
ustidan moliyaviy nazoratni o‘rnatishi. 
b)  progressiv  integrasiya  esa  tegishli  firmaning  taqsimot  tizimi  ustidan 
mustahkam  mavqega  ega  bo‘lishi,  nazorat  etishi  tushuniladi.  Masalan,  qandolatlar 
ishlab 
chiqaruvchi 
kompaniyaning 
barcha 
mintaqalarda 
o‘zining  ulgurji 
kompaniyalarini  barpo  etishi  yoki  qandolatlar  bilan  savdo  qiluvchi  maxsus  chakana 
savdo shahobchalarini ochishi. 
v)  gorizontal  integrasiya  -  tegishli  firmani  raqobatchi  korxonalar  ustidan 

---

 
134 
 
 
yuqori  mavqega  ega  bo‘lishi,  nazorat  etishi  borasidagi  urinishlari  tushuniladi. 
Masalan,  bir  bozorda  tayinli  tovar  guruhi  bo‘yicha  raqobatlashayotgan  A  firmaning 
tur  raqobatchisi  bo‘lgan  V  firmaning  sotuvga  qo‘yilgan  ortiqcha  quvvatlarini  sotib 
olishi va unga nisbatan o‘z mavqeini mustahkamlashi.