«статистика» фанидан якуний назорат ишини бажариш тартиби

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

11-ВАРИАНТ


1-масала. Саноат корхоналари орасида олиб борилган 5 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Завод №	Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси, минг кВт/соат	Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот, минг сўм.
1	7	8,7
2	4	6,3
3	3	3,7
4	5	6,2
5	4	5,9
6	6	7,8
7	7	8,7
8	3	3,6
9	5	6,2
10	6	7,5
11	10	9,8
12	8	9,0
13	7	8,3
14	8	8,7
15	9	10,3
16	4	6,2
17	3	3,9
18	9	9,8
19	10	10,2
20	6	6,6
21	8	9,0
22	9	8,8
23	10	10,5
24	6	7,1
25	8	9,1

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
I. 1. Корхоналарни бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0.957 эҳтимоллик даража билан бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми чегараларини аниқланг.
2. 0.957 эҳтимоллик даража билан бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми 10.0 минг сўмдан ошмайдиган корхоналар салмоғини аниқланг. Хулсалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ишчи меҳнатининг электрлаштирилиш даражаси ва бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-масала. N корхона ишчилари сонининг ўзгариши тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Ишчилар сони, киши.
1993	746
1994	737
1985	726
1986	717
1987	738
1988	751
1989	746
1990	725
1991	693
1992	681
1993	678
1994	682
1995	597
1996	595
1997	583

N корхона ишчилари сонининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Ишчилар сонининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб ишчиларнинг кейинги 5 йилдаги сонини аниыланг.
3-масала. Қуйидаги маълумотлар асосида виллаларнинг ўртача баҳосини ва вариация кўрсаткчиларини щисобланг. Мода ва Медина кўрсаткичларини ҳисобланг ва хулосалар қилинг.

1 кв. м. майдоннинг баҳоси, АҚШ долл.	Умумий майдон, минг. кв. м.
300-700	59,4
800-1000	62,5
1500-1900	26,3
1900-2200	36,0
2400-2800	45,0

4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Уйлар	Уйдаги қаватлар сони	Уйнинг жами майдони (м^2)	Уйдаги яшаш майдони, %	Ремонтталаб яшаш майдони, %	Битта қаватда яшовчиларнинг ўртача сони
а	X	у	Р	z	с
1 2 3	2 3 4	1500 3000 8000	70 80 90	50 30 20	40 65 150

«СТАТИСТИКА» ФАНИДАН


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ
ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИНИ БАЖАРИШ ТАРТИБИ

1. 
   Якуний назорат ишнинг бошида вариант номерини кўрсатиш.
   
2. 
   Берилган масалани ечишдан олдин унинг шартларини келтириш.
   
3. 
   Масалаларни формулалар, кенгайтирилган ҳисоб-китоблар, қисқача тушунча ва изоҳлар асосида бажариш.
   
4. 
   Нисбий кўрсаткичларга тааллуқли ҳисоб-китобларни 0,001, фоизларда келтирилган кўрсаткичларни эса 0,1 аниқликда бажариш.
   
5. 
   Якуний назоратни тартиб билан тузатишларсиз бажариш.
   
6. 
   Якуний назоратнинг охирида фойдаланилган адабиётлар рўйхатини келтириш.
   

12 ВАРИАНТ
1-масала. Тижорат банклари орасида олиб борилган 10 %ли танлама кузатиш (тасодий такрорланмайдиган усулда) натижасида қуйидаги маълумотлар олинган:

Банк №	Ходимлар сони	Фойда, млн. сўм.
1	103	30
2	102	30
3	315	150
4	300	130
5	220	110
6	196	30
7	270	130
8	374	160
9	431	80
10	192	40
11	319	140
12	203	20
13	210	90
14	303	100
15	500	110
16	700	140
17	177	60
18	256	120
19	145	30
20	162	50
21	121	40
22	136	40
23	157	60
24	320	170
25	297	110

Жадвал маълумотлари асосида қуйидаги тартибда статистик таҳлилни амалга оширинг:
1. 1. . Банкларни фойда ҳажми бўйича тенг оралиқли 4 гуруҳга ажратинг ва тақсимот қаторларини графикда акс эттиринг.
2. Фойда ҳажми асосида гуруҳланган тақсимот қаторлари бўйича ўртача арифметик миқдор, ўртача квадратик тафовут, дисперсия ва вариация коэффициентларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
II. 1. 0.957 эҳтимоллик даража билан ўртача фойда ҳажмининг чегараларини аниқланг.
2. 0,954 эҳтимоллик даража билан фойда ҳажми 30 млн. сўмдан ошадиган банклар салмоғи чегараларини аниқланг. Хулосалар қилинг.
III. 1. Аналитик гуруҳлаш усули ёрдамида ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги ўзаро боғлиқлик характерини аниқланг. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда акс эттиринг. Хулосалар қилинг.
2. Ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги корреляцион боғлиқлик зичлигини ўлчанг ва унинг мазмунини тушунтириб беринг.
3. Ходимлар сони ва олинган фойда ҳажми ўртасидаги чизиқли боғланиш параметрларини ҳисобланг. Регрессия коэффициентининг мазмунини тушунтириб беринг.
4. Регрессиянинг эмпирик ва назарий чизиқларини графикда акс эттиринг.
2-мсала. Шаҳар дўконларида таққослама баҳолардаги чакана савдо ҳажми тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:

Йиллар	Товароборот ҳажми, таққослама баҳоларда, млн. сўм.
1983	458
1984	463
1985	467
1996	503
1987	554
1988	568
1989	520
1990	569
1991	536
1992	645
1993	610
1994	603
1995	605
1996	609
1997	618

Шаҳар дўконларида сотилган товарлар қийматининг динамикасини қуйидаги тартибда таҳлил қилинг:
1. Динамик қатор турини аниқланг.
2. Динамика қаторининг таҳлилий кўрсаткичларини ҳисобланг: мутлоқ қўшимча ўсиш, ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари (базис ва занжирсимон), 1% қўшимча ўсишнинг мутлоқ моҳияти. Ҳисоб-китоб натижаларини жадвалда келтиринг.
3. Динамика қатори бўйича қуйидаги ўртачаларни ҳисобланг: динамик қатор ўртчаси, ўртача йиллик ўсиш ва қўшимча ўсиш суръатлари.
4. Чакана савдо товароборот ҳажми динамикасининг умумий тенденциясини аниқлаш учун аналитик тексилашни амалга оширинг ва тегишли математик тенгламани танланг.
5. Динамик қаторнинг текисланган (назарий) қаторларини аниқланг ва уларни ҳақиқий маълумотлар билан биргаликда графикда акс эттиринг.
6. Аниқланган тенденция келажакда ҳам сақланиб қолади дея фараз қилиб ишлаб чиқарилаётган чакана савдо товароборотининг кейинги 5 йилдаги қийматини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
3-масала. А ҳудудга ташриф буюрган хорижий туристлар томонидан бир кунда сарфланган маблағ тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган.

Туристлар томонидан сарфланган маблағ, долл.	Ташриф буюрган туристлар, киши
90-92	150
92-94	120
94-96	155
96-98	210
98-100	168
100-102	189
102-104	202
104-106	195
106-108	183
108-110	174

Жадвал маълумотлари асосида мода, медина ва вариация кўрсаткичларини ҳисобланг. Хулосалар қилинг.
4-масала. Жадвал маълумотлари асосида ҳар бир белги бўйича ўртача миқдорни ҳисобланг. Формулаларни белгилар қайд этилган ҳарфлардан фойдаланиб ёзинг. Ўртача миқдорнинг қайси тури қўлланилганлигини кўрсатиб ўтинг.

Заводлар	Ишчилар сони, киши	Ишлаётганлар сонида ишчилар улуши, %	Бир ишчи томонидан ишланган кунларнинг ўртача сони	Ҳақиқатда ишлаб чиқарилган маҳсулот, сўм.	Бир ишчи томонидан ишлаб чиқарилган маҳсулот, сўм.
№	X	У	k	Z	с
1	270	70	24	80000	423,0
2	150	80	25	15000	125,0
3	200	73	23	20000	136,0